Trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét dự án Luật Thi hành án dân sự (sửa đổi)

Hoàn thiện các quy định về xã hội hóa hoạt động THADS

Trình bày tóm tắt Tờ trình dự án Luật THADS (sửa đổi), Thứ trưởng Mai Lương Khôi nhấn mạnh, việc ban hành dự án Luật THADS (sửa đổi) nhằm tiếp tục thể chế hóa đầy đủ, kịp thời chủ trương, đường lối của Đảng; chính sách, pháp luật của Nhà nước về đổi mới tổ chức và hoạt động THADS; khắc phục các hạn chế, bất cập về thể chế, đảm bảo các bản án, quyết định của Tòa án, cơ quan có thẩm quyền được thực thi hiệu quả; bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân và Nhà nước; góp phần giữ gìn trật tự, an toàn xã hội, đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật; tăng cường pháp chế, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa; cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, phát triển kinh tế - xã hội.

Dự thảo Luật THADS (sửa đổi) gồm 5 Chương, 96 điều; giảm 4 Chương (do hợp nhất một số Chương), lược bỏ 48 điều, giữ nguyên 1 điều, hợp nhất 131 điều thành 80 điều và bổ sung 15 điều so với Luật THADS hiện hành.

Thứ trưởng Mai Lương Khôi. (Ảnh: quochoi.vn)

Liên quan đến những nội dung sửa đổi, bổ sung, dự thảo Luật quy định đầy đủ phạm vi bản án, quyết định do cơ quan THADS tổ chức thi hành để thống nhất với các Luật liên quan (Điều 2); quy định các nguyên tắc, các hành vi bị nghiêm cấm trong THADS (Điều 4, Điều 20). Hoàn thiện các quy định về quyền, nghĩa vụ của đương sự, người có quyền, nghĩa vụ liên quan; xã hội hóa hoạt động THADS. Trong đó, dự thảo đã dành Chương III (là một chương mới) quy định về Thừa hành viên và Văn phòng THADS.

Dự thảo Luật cũng hoàn thiện tổ chức, hoạt động; nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan THADS, người có thẩm quyền trong THADS, VKSND, TAND; vai trò, trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan trong hoạt động THADS. Cùng với đó, dự thảo Luật hoàn thiện quy định về trình tự, thủ tục, rút ngắn thời gian, giảm thiểu chi phí, nâng cao hiệu quả THADS; tăng cường các điều kiện bảo đảm, đáp ứng yêu cầu quản lý và hoạt động THADS.

Đủ điều kiện để trình Quốc hội xem xét theo quy trình một kỳ họp

Trình bày tóm tắt báo cáo thẩm tra dự án Luật THADS (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của QH (UBPLTP) Hoàng Thanh Tùng cho biết, Thường trực UBPLTP tán thành việc ban hành Luật THADS (sửa đổi) nhằm cụ thể hóa chủ trương, định hướng của Đảng về sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy nhà nước, tăng cường ứng dụng khoa học, công nghệ và chuyển đổi số, thực hiện xã hội hóa một số hoạt động THADS; khắc phục những tồn tại, hạn chế, vướng mắc, nâng cao hiệu quả công tác THADS và bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất với hệ thống pháp luật, nhất là với các luật về tổ chức các cơ quan tư pháp mới được QH thông qua.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng. (Ảnh: quochoi.vn)

Về phạm vi sửa đổi, theo Thường trực UBPLTP, phạm vi và nội dung sửa đổi của Luật rất lớn. Do thời gian rất khẩn trương, để bảo đảm chất lượng và tiến độ để thông qua tại một kỳ họp, Chủ nhiệm UBPLTP đề nghị Chính phủ chỉ đạo tiếp tục hoàn thiện hồ sơ dự án Luật. Trong đó, đối với nội dung mới làm thay đổi căn bản hoạt động THADS (như việc luật hóa Văn phòng THADS từ mô hình Thừa phát lại), đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo cân nhắc phương án quy định về mô hình, thẩm quyền, trình tự, thủ tục phù hợp, khả thi; điều chỉnh kết cấu các chương, điều theo từng nội dung, bảo đảm tính hợp lý, khoa học, thuận tiện tra cứu, dẫn chiếu khi áp dụng cho cả hai hệ thống THADS; xác định rõ thời điểm có hiệu lực của Luật trong dự thảo.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn. (Ảnh: quochoi.vn)

Thảo luận về dự án Luật, Chủ tịch QH Trần Thanh Mẫn đánh giá rất cao Luật THADS (sửa đổi) và khuyến khích nghiên cứu đưa vào các quy định cần thiết, cụ thể để sau dễ triển khai thực hiện vì Luật này liên quan quyền con người. Chủ tịch QH hết sức hoan nghênh Bộ Tư pháp, cơ quan soạn thảo đã tổ chức các hội thảo khoa học ở TP Hồ Chí Minh, Nha Trang, Hà Nội, ghi nhận rất nhiều ý kiến đóng góp của các chuyên gia, các nhà khoa học trong các hội thảo.

Chia sẻ với tính chất vô cùng khó khăn và phức tạp của công tác THADS, Chủ tịch QH đề nghị làm kỹ, đi sâu về quyền, nghĩa vụ của người được thi hành án và người thi hành án. Ở đây, chúng ta cần đơn giản, không yêu cầu đơn thi hành án trong mọi trường hợp như nhiều góp ý. Bên cạnh đó, cần lưu ý đến chi phí xác minh, điều kiện thi hành án; quy định về khiếu nại, tố cáo…

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định. (Ảnh: quochoi.vn)

Cuối phiên thảo luận, Phó Chủ tịch QH Nguyễn Khắc Định kết luận, UBTVQH thống nhất sau phiên họp này, nếu tiếp thu đầy đủ ý kiến của UBTVQH thì dự án Luật đủ điều kiện để trình QH xem xét theo quy trình một kỳ họp tại Kỳ họp thứ 10, QH khóa XV và thống nhất trình QH, Luật khi được thông qua sẽ có hiệu lực từ ngày 1/7/2026, có thời gian để các cơ quan chuẩn bị văn bản chi tiết và công tác tổ chức thực hiện.

Để đảm bảo chất lượng dự thảo Luật trình QH và trước khi trình QH thì trình Hội nghị đại biểu chuyên trách được tổ chức trong thời gian gần đây, Phó Chủ tịch QH đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo khẩn trương tiếp thu ý kiến của UBTVQH, ý kiến của các cơ quan tham gia thẩm tra của QH, các Ủy ban, các cơ quan hữu quan và ý kiến trong hồ sơ thẩm tra của UBPLTP để tiếp tục hoàn thiện dự thảo Luật với chất lượng hơn nữa.

T.Hoàng