Trình Chính phủ ban hành Nghị định về xử lý vướng mắc của dự án BOT giao thông

Trạm thu phí BOT cầu Thái Hà.

Bộ Xây dựng vừa có Tờ trình số 95/TTr-BXD đề nghị Chính phủ xem xét, quyết định phê duyệt dự thảo Nghị định quy định chi tiết về việc xử lý vướng mắc của dự án BOT giao thông.

Đây là lần thứ 2 chỉ trong vòng chưa tới 1 tháng trở lại đây, một dự thảo nghị định chi tiết liên quan đến việc xử lý vướng mắc tại một số dự án BOT giao thông được cơ quan chủ trì soạn thảo, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Tại Tờ trình số 95, Bộ Xây dựng cho biết, nghị định này được xây dựng và ban hành nhằm hướng dẫn thi hành một số điều của Luật PPP (sửa đổi, bổ sung bởi Luật số 57/2024/QH15 và Luật số 90/2025/QH15) để xử lý vướng mắc tại một số Dự án BOT giao thông có hợp đồng được ký kết trước ngày 1/1/2021, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, ngân hàng tín dụng, cải thiện môi trường đầu tư, khơi thông nguồn lực, thực hiện thắng lợi chủ trương của Đảng, chính sách của nhà nước về thu hút nguồn lực xã hội theo phương thức PPP, hoàn thành các mục tiêu đột phá chiến lược về phát triển kết cấu hạ tầng, góp phần đảm bảo an toàn giao thông.

Tính đến ngày 28/8, Bộ Xây dựng đã nhận được ý kiến của các cơ quan, tổ chức bao gồm: Ủy ban Trung ương Mặt trận tổ quốc Việt Nam; Kiểm toán nhà nước; Ngân hàng nhà nước; 6 bộ (Tư pháp, Công an, Quốc phòng, Nội vụ, Ngoại giao, Tài chính); 20 địa phương (Gia Lai, Ninh Bình, Thái Nguyên, Quảng Trị, Quảng Ngãi, Lạng Sơn, Cao Bằng, Hải Phòng, Lai Châu, Nghệ An, Phú Thọ, Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Quảng Ninh, Điện Biên, Đắk Lắk, Cần Thơ, Đà Nẵng, Thừa Thiên Huế, Tây Ninh).

Bộ Xây dựng cũng đã nhận được ý kiến 11 ngân hàng tín dụng (Techcombank, Indovina, Vietinbank, HDBank, Bảo Việt Bank, BIDV, Bắc Á Bank, TPBank, ngân hàng Á Châu, SHB, Vietcombank); 2 Hiệp hội (Hiệp hội các nhà đầu tư công trình giao thông đường bộ Việt Nam - VARSI, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam).

Bên cạnh đó, còn có 11 nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án BOT tham gia ý kiến gồm (Dự án BOT Quốc lộ 14 Quang Đức; Dự án BOT Quốc lộ 39B tỉnh Thái Bình; Dự án BOT Quốc lộ 26; Dự án BOT đường tránh TP Thanh Hóa; Dự án BOT Quốc lộ 19; Dự án BOT cầu Bình Lợi; Dự án BOT Quốc lộ 91; Dự án BOT Quốc lộ 14 Bình Phước; Dự án BOT hầm đường bộ Đèo Cả; Dự án BOT Bắc Giang - Lạng Sơn; Dự án BOT đường Thái Nguyên - Chợ Mới) và ý kiến các cơ quan thuộc Bộ Xây dựng.

Trên cơ sở ý kiến thẩm định của Hội đồng thẩm định, ý kiến của các bộ, ngành, địa phương, cơ quan, tổ chức liên quan, Bộ Xây dựng đã nghiên cứu tiếp thu, chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Nghị định.

Theo đó, nghị định này quy định chi tiết về xử lý vướng mắc giảm doanh thu của các Dự án BOT trong lĩnh vực đường bộ có hợp đồng được ký kết trước ngày 1/1/2021 theo quy định tại Điều 99a Luật PPP; điều kiện chi trả và nguyên tắc xác định chi phí bồi thường, chấm dứt hợp đồng trước thời hạn theo quy định tại điểm a khoản 2a Điều 52 Luật PPP đối với Dự án BOT giao thông trong giai đoạn vận hành, kinh doanh có hợp đồng được ký kết trước ngày 1/1/2021.

Đối với các Dự án đầu tư theo phương thức PPP khác thực hiện theo quy định của Chính phủ về quy định chi tiết một số điều của Luật PPP.

Đối tượng áp dụng Nghị định này áp dụng đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân tham gia hoặc có liên quan đến Dự án đầu tư kết cấu hạ tầng giao thông theo hình thức hợp đồng BOT được ký kết trước ngày 1/1/2021 gồm 11 dự án BOT giao thông.

Trong đó, có 8 dự án BOT do Bộ Xây dựng là cơ quan Nhà nước có thẩm quyền gồm: Dự án BOT Quốc lộ 1 đoạn tránh thành phố Thanh Hóa (bao gồm tuyến tránh phía Đông và tuyến tránh phía Tây đoạn Km0 - Km6); Dự án xây dựng tuyến đường Thái Nguyên - Chợ Mới (Bắc Kạn) và cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 3 đoạn Km75 - Km100 theo hình thức hợp đồng BOT; Dự án BOT nâng cấp, mở rộng đường Hồ Chí Minh đoạn Km1738+148 - Km1763+610, tỉnh Đắk Lắk; Dự án BOT cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 91 đoạn Km14 - Km50+889; Dự án BOT cải tạo, nâng cấp luồng sông Sài Gòn đoạn từ cầu Bình Lợi tới cảng Bến Súc; Dự án BOT xây dựng công trình cầu Việt Trì - Ba Vì; Dự án BOT xây dựng công trình cầu Thái Hà; Dự án BOT xây dựng hầm đường bộ qua Đèo Cả.

Có 3 Dự án do các địa phương là cơ quan Nhà nước có thẩm quyền gồm: Dự án BOT cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn (UBND tỉnh Lạng Sơn); Dự án BOT nâng cấp đường 39B và tuyến tránh thị trấn Thanh Nê (UBND tỉnh Thái Bình, nay là tỉnh Hưng Yên); Dự án BOT xây dựng cầu An Hải (UBND tỉnh Phú Yên, nay là tỉnh Đắk Lắk).

Bên cạnh đó, Bộ Xây dựng cũng đã xác định được một số Dự án tiềm ẩn vướng mắc, điển hình như: đầu tư cao tốc Gia Nghĩa - Chơn Thành theo Nghị quyết số 138/2024/QH15 của Quốc hội sẽ ảnh hưởng đến doanh thu 2 Dự án BOT trên Quốc lộ 14; đầu tư cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột theo Nghị quyết số 58/2022/QH15 của Quốc hội sẽ ảnh hưởng đến doanh thu Dự án BOT Quốc lộ 26; đầu tư cao tốc Quy Nhơn - Pleiku theo Nghị quyết số 219/2025/QH15 của Quốc hội sẽ ảnh hưởng đến doanh thu Dự án BOT Quốc lộ 19…

Dự thảo nghị định phiên bản mới nhất sẽ gồm: 4 Chương , 13 Điều, trong đó Chương I. Quy định chung; Chương II. Xử lý vướng mắc giảm doanh thu của các Dự án BOT trong 9 lĩnh vực đường bộ; Chương III. Điều kiện chi trả, nguyên tắc xác định chi phí bồi thường, chấm dứt hợp đồng trước thời hạn Dự án BOT giao thông; Chương IV. Điều khoản thi hành.

Trên cơ sở danh mục Dự án, Bộ Xây dựng đã phối hợp với Ngân hàng nhà nước Việt Nam, các địa phương liên quan, đàm phán với Nhà đầu tư, doanh nghiệp Dự án và thống nhất 2 nhóm giải pháp tháo gỡ vướng mắc.

Một là, Nhà nước chia sẻ để tiếp tục thực hiện hợp đồng dự kiến áp dụng đối với 5/11 Dự án BOT, sơ bộ chi phí chia sẻ khoảng 8.890 tỷ đồng.

Hai là, Nhà nước thanh toán chi phí bồi thường, chấm dứt hợp đồng trước thời hạn dự kiến áp dụng đối với 6/11 Dự án BOT, sơ bộ tổng chi phí bồi thường, chấm dứt hợp đồng với 3 phương án: Phương án 1 khoảng 5.900 tỷ đồng; Phương án 2 khoảng 5.960 tỷ đồng; Phương án 3 khoảng 4.520 tỷ đồng.

Anh Minh