Trí tuệ nhân tạo tác động đến hệ thống giáo dục và sự hòa nhập xã hội

Toàn cảnh hội thảo

Ngày 16/12, Trường ĐH Mở Hà Nội đăng cai tổ chức Hội thảo quốc tế với chủ đề “Trí tuệ nhân tạo và Khoa học Dữ liệu vì một Tương lai Số Bền vững”. Hội thảo thu hút sự quan tâm của cộng đồng khoa học với hơn 50 bài báo đến từ các nhà nghiên cứu trong nước và quốc tế, tập trung thảo luận cả khía cạnh nền tảng và ứng dụng của trí tuệ nhân tạo (AI) và khoa học dữ liệu, bao gồm các đổi mới kỹ thuật, giải pháp dựa trên dữ liệu, khuôn khổ quản trị và các nghiên cứu liên ngành.

Phát biểu tại hội thảo, PGS.TS Dương Thăng Long – Bí thư Đảng ủy, Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Mở Hà Nội – khẳng định AI và Khoa học Dữ liệu đã nhanh chóng trở thành những trụ cột nền tảng của hệ sinh thái số. Theo ông, AI hiện nay được tích hợp ngày càng sâu rộng trong nhiều lĩnh vực như giáo dục, y tế, giám sát môi trường, hạ tầng thông minh và quản trị số.

PGS.TS Dương Thăng Long – Bí thư Đảng ủy, Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Mở Hà Nội phát biểu tại hội thảo.

Tuy nhiên, PGS.TS Dương Thăng Long cho rằng, khi AI ngày càng gắn bó mật thiết với đời sống hằng ngày, vấn đề không chỉ nằm ở sức mạnh công nghệ, mà còn ở việc tương lai số mà các công nghệ này tạo ra có thực sự bền vững hay không.

Theo ông, một tương lai số bền vững không chỉ dựa trên hiệu năng kỹ thuật hay những đổi mới ngắn hạn, mà còn phụ thuộc vào khả năng chống chịu, độ tin cậy và tính thích ứng lâu dài của các hệ thống số; đồng thời gắn liền với niềm tin của công chúng, năng lực thể chế và quản trị có trách nhiệm.

Điều này đặt ra yêu cầu nghiên cứu sâu hơn về chất lượng và quản trị dữ liệu, tính minh bạch và khả năng giải thích của các mô hình AI, độ an toàn – an ninh của hệ thống, cũng như tính bền vững của hạ tầng số.

Bên cạnh đó, những tác động rộng lớn của AI đối với kỹ năng, việc làm, giáo dục và hòa nhập xã hội cũng cần được nhìn nhận một cách toàn diện. “Tính bền vững trong kỷ nguyên số chính là bảo đảm rằng tiến bộ công nghệ luôn mang lại lợi ích, có thể kiểm soát được và phù hợp với nhu cầu của con người và xã hội trong dài hạn”, PGS.TS Dương Thăng Long nhấn mạnh.

Theo lãnh đạo Trường Đại học Mở Hà Nội, đây là hội thảo quốc tế đầu tiên của Nhà trường dành riêng cho lĩnh vực AI và Khoa học Dữ liệu, phù hợp chặt chẽ với các định hướng quốc gia về chuyển đổi số, phát triển khoa học – công nghệ và tăng trưởng dựa trên đổi mới sáng tạo. Hội thảo được kỳ vọng sẽ góp phần thúc đẩy việc xây dựng các hệ thống số không chỉ thông minh, mà còn đáng tin cậy, bao trùm và có khả năng chống chịu, phục vụ mục tiêu phát triển bền vững trong bối cảnh thế giới biến đổi nhanh chóng.

TS Đinh Tuấn Long chia sẻ tại hội thảo.

Đề cập đến vai trò của trí tuệ nhân tạo (AI) và khoa học dữ liệu trong xây dựng tương lai số bền vững, TS Đinh Tuấn Long – Trưởng Khoa Công nghệ Thông tin, Trường ĐH Mở Hà Nội – cho rằng, cần vượt ra ngoài các cách tiếp cận đánh giá tác động truyền thống.

Theo đó, AI và khoa học dữ liệu không chỉ là công cụ công nghệ, mà còn là những “chất xúc tác” tích hợp, đảm nhiệm năm vai trò then chốt: tối ưu hóa tài nguyên thông minh; phân tích và dự báo phục vụ phát triển bền vững; giám sát môi trường tự động; hỗ trợ hoạch định chính sách dựa trên bằng chứng và thúc đẩy xây dựng hệ sinh thái số bao trùm.

Tuy nhiên, TS Đinh Tuấn Long lưu ý, để khai thác đầy đủ tiềm năng này, cần giải quyết “nghịch lý bền vững”, khi chính hạ tầng công nghệ hỗ trợ lại tiêu tốn nhiều tài nguyên. Trên cơ sở đó, nghiên cứu đề xuất khung “Kiến trúc số bền vững”, nhằm tối ưu hóa mối quan hệ giữa AI và khoa học dữ liệu, đặc biệt phù hợp với các nền kinh tế đang phát triển.

Minh Phong