Trí thức khoa học - công nghệ: Nòng cốt của công cuộc chuyển đổi số và hội nhập

Tham dự và chủ trì Hội thảo có ông Nguyễn Quyết Chiến - Tổng Thư ký Liên hiệp Hội Việt Nam và ông Hồ Đắc Thái Hoàng - Chủ tịch Liên hiệp Hội TP. Huế. Hội thảo còn có sự hiện diện của đại diện lãnh đạo Liên hiệp Hội các tỉnh Nghệ An, Đắk Lắk cùng lãnh đạo một số ban, ngành TP. Huế như Ban Tuyên giáo, Ban Dân vận Thành ủy, Sở Khoa học & Công nghệ, Viện Nghiên cứu và Phát triển, Ban Văn hóa – Xã hội của HĐND thành phố.

Toàn cảnh Hội thảo. Ảnh: LHHVN

Trí thức - Lực lượng nòng cốt trong sự nghiệp đổi mới

Phát biểu khai mạc, ông Nguyễn Quyết Chiến nhấn mạnh: “Hội thảo diễn ra trong bối cảnh đặc biệt, khi đất nước đang đứng trước những vận hội phát triển mới. Đây là dịp để cùng nhìn lại, đánh giá sâu sắc vai trò, trách nhiệm và những đóng góp thiết thực của đội ngũ trí thức KH&CN trong công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.

Ông khẳng định: Trước những chuyển động lớn, mỗi trí thức cần đổi mới tư duy, tiếp cận sáng tạo, chủ động dấn thân, cống hiến nhiều hơn để khẳng định vai trò tiên phong trong phát triển đất nước.

Tại hội thảo, các đại biểu đã thảo luận sôi nổi về khái niệm, đặc trưng và vai trò của trí thức trong thời đại mới. Ông Nguyễn Đình Hiền - Phó Chủ tịch Liên hiệp Hội tỉnh Đắk Lắk dẫn lại quan điểm của Nghị quyết 27-NQ/TW, xác định trí thức là người lao động trí óc có trình độ cao, có khả năng tư duy độc lập, sáng tạo, tạo ra giá trị tinh thần và vật chất cho xã hội.

Ông Hiền nhấn mạnh ba trụ cột để nhận diện trí thức: “Tri thức - Định chuẩn - Cảnh báo”. Nếu thiếu khả năng định hướng xã hội và cảnh báo các nguy cơ, trí thức chỉ dừng lại ở vai trò một nhà khoa học thuần túy, chưa thể đóng góp trọn vẹn cho sự phát triển đất nước.

Ông Đặng Thanh Phú - Phó Chủ tịch Liên hiệp Hội TP. Huế đánh giá cao vai trò của đội ngũ trí thức trong phát triển kinh tế tri thức, đổi mới sáng tạo, hội nhập quốc tế. Bà Nguyễn Thị Thu Hương - Phó Giám đốc Sở KH&CN TP. Huế cho biết: Đội ngũ trí thức TP. Huế phát triển mạnh cả về số lượng và chất lượng, với trình độ chuyên môn cao, tập trung chủ yếu tại Đại học Huế, Bệnh viện Trung ương Huế và các tổ chức KH&CN trên địa bàn.

Đại học Huế hiện có 18 giáo sư, 182 phó giáo sư, 730 tiến sĩ; 87% giảng viên có trình độ sau đại học. Cùng với đó, Bệnh viện Trung ương Huế bệnh viện hạng đặc biệt, với 131 năm lịch sử sở hữu đội ngũ trí thức y khoa đóng góp to lớn vào nền y học nước nhà. TP. Huế hiện có 27 tổ chức KH&CN, đội ngũ cán bộ KH&CN đạt trên 15.000 người là nguồn lực quý báu để thành phố hướng đến mục tiêu trở thành trung tâm văn hóa - y tế - giáo dục - khoa học công nghệ của cả nước.

Ông Nguyễn Quyết Chiến, Tổng Thư ký Liên hiệp Hội Việt Nam phát biểu khai mạc. Ảnh: LHHVN

Những khó khăn, thách thức cần tháo gỡ

Dù đã đạt được nhiều thành tựu, đội ngũ trí thức và các tổ chức hội vẫn đối mặt với không ít khó khăn. Ông Trần Văn Toản - Tổng Thư ký Liên hiệp Hội tỉnh Nghệ An chỉ ra một số bất cập như: Tổ chức bộ máy chưa được kiện toàn; cán bộ chưa được hưởng phụ cấp công vụ theo quy định mới; chất lượng hoạt động giữa các hội thành viên không đồng đều; chưa có cơ chế bắt buộc các đề tài, dự án qua phản biện của Liên hiệp Hội dẫn đến hoạt động còn hạn chế.

Phó Chủ tịch Liên hiệp Hội TP. Huế - ông Trần Như Đăng Tuyên khẳng định, thành phố đang định hướng phát triển theo mô hình “di sản - văn hóa - giáo dục - y tế - KH&CN”. Trong đó, trí thức đóng vai trò then chốt trong chuyển đổi số, phát triển đô thị thông minh, kinh tế tri thức, bảo tồn và lan tỏa giá trị di sản.

Huế đã và đang triển khai nhiều chính sách trọng điểm: Đào tạo, bồi dưỡng nhân lực KH&CN; thu hút chuyên gia trong và ngoài nước; cải cách chính sách tài chính; xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo - khởi nghiệp; nâng cao đãi ngộ và tạo điều kiện để trí thức cống hiến lâu dài.

PGS.TS Nguyễn Danh - Chủ tịch Liên hiệp Hội tỉnh Gia Lai cũng đề xuất Chính phủ cần xây dựng cơ chế phát hiện, thu hút, trọng dụng nhân tài một cách thực chất, có trọng điểm, nhất là ở các lĩnh vực công nghệ lõi, công nghệ chiến lược. Đồng thời, cần phân cấp, phân quyền cho các bộ, ngành, địa phương trong thực hiện chính sách nhân tài; cải thiện môi trường làm việc dân chủ, sáng tạo, thân thiện để giữ chân trí thức.

Phát biểu bế mạc Hội thảo, ông Nguyễn Quyết Chiến đánh giá cao các ý kiến đóng góp thiết thực, sâu sắc, đồng thời khẳng định một số giải pháp trọng tâm cần triển khai trong thời gian tới: Tăng cường vai trò trí thức trong tư vấn, phản biện, phổ biến tri thức, nghiên cứu khoa học, chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo. Phân cấp, phân quyền mạnh hơn cho các tổ chức KH&CN để tạo môi trường sáng tạo, chủ động cho đội ngũ trí thức. Phát triển hợp tác giữa trí thức trong nước với trí thức Việt Nam ở nước ngoài và các tổ chức quốc tế. Hoàn thiện chính sách đãi ngộ, chiến lược phát triển đội ngũ trí thức, chính sách trọng dụng nhân tài. Giao nhiệm vụ công cho hệ thống Liên hiệp Hội và hội thành viên nhằm phát huy vai trò, tạo thêm nguồn lực cho đội ngũ trí thức. Thực hiện hiệu quả các nghị quyết, kế hoạch hành động của Đảng, Nhà nước, đặc biệt là Nghị quyết số 45-NQ/TW và Kế hoạch số 990/KH-LHHVN.

T.H