Trẻ dễ mắc bệnh gì khi thời tiết chuyển mùa?

Xin hỏi bác sĩ: Trong thời điểm này, trẻ thường dễ mắc những bệnh truyền nhiễm nào và cha mẹ cần làm gì để giảm nguy cơ cho trẻ? Nguyễn Thị Yến (xã Gia Lâm, Hà Nội)

Đáp: Thời tiết miền Bắc chuyển mùa khiến nhiều trẻ mắc các bệnh như cúm mùa, nhiễm vi rút hợp bào hô hấp (RSV), tay chân miệng và sốt xuất huyết. Sự thay đổi nhiệt độ, độ ẩm trong giai đoạn này tạo điều kiện cho vi rút, vi khuẩn sinh sôi mạnh và dễ lây lan, đặc biệt tại các môi trường đông đúc như lớp học, nhà trẻ. Một số vi rút còn biến đổi theo mùa, xuất hiện các chủng mới dễ lây hơn và khó bị hệ miễn dịch nhận diện.

Bên cạnh đó, việc giảm tiếp xúc ánh sáng mặt trời vào mùa lạnh khiến cơ thể hạn chế tổng hợp vitamin D - yếu tố quan trọng giúp tăng sức đề kháng. Trẻ thường ở trong nhà, tiếp xúc gần và có thói quen đưa tay hoặc đồ vật vào miệng khi chưa vệ sinh sạch, làm tăng nguy cơ lây nhiễm chéo. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, các bệnh truyền nhiễm có thể gây biến chứng nặng như viêm phổi, suy hô hấp, co giật hoặc mất nước. Khi cơ thể đang chống chọi với một tác nhân gây bệnh, hệ miễn dịch suy yếu, tạo điều kiện cho vi rút hoặc vi khuẩn khác dễ dàng xâm nhập, dẫn đến mắc bệnh chồng bệnh hoặc bội nhiễm, khiến điều trị kéo dài và phức tạp.

Đáng lưu ý, nhiều bệnh truyền nhiễm có triệu chứng khởi phát giống nhau nên dễ bị nhầm lẫn. Chẳng hạn, RSV gây ho, sổ mũi tương tự cúm hoặc cảm lạnh; sốt xuất huyết giai đoạn đầu có thể giống sởi hoặc sốt vi rút thông thường. Ngoài ra, một số người mang vi rút nhưng không biểu hiện triệu chứng vẫn có thể lây bệnh cho trẻ, khiến dịch lan rộng nhanh hơn.

Để hạn chế nguy cơ trẻ mắc các bệnh truyền nhiễm trong thời điểm này, phụ huynh cần bảo đảm trẻ được tiêm chủng đầy đủ theo lịch khuyến cáo, bao gồm vắc xin cúm, thủy đậu, sởi, sốt xuất huyết... và kháng thể phòng RSV (theo chỉ định của bác sĩ). Cần duy trì vệ sinh cá nhân và môi trường sống sạch sẽ; hướng dẫn và nhắc trẻ rửa tay thường xuyên bằng xà phòng. Nên vệ sinh mũi họng cho trẻ hằng ngày bằng nước muối sinh lý ấm, cho trẻ mặc quần áo phù hợp thời tiết, tránh để nhiễm lạnh.

Khi trẻ có các dấu hiệu như sốt cao kéo dài, ho nhiều, khò khè, phát ban, tiêu chảy... phụ huynh nên đưa trẻ đến cơ sở y tế để được khám và làm xét nghiệm chẩn đoán, giúp xác định đúng nguyên nhân và có hướng xử trí kịp thời.

Thạc sĩ - bác sĩ Nguyễn Thị Ngọc Nga
(Khoa Nhi, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội)

Thạc sĩ - bác sĩ Nguyễn Thị Ngọc Nga