Trào lưu tạo ảnh xứ tuyết: Tiềm ẩn rủi ro dữ liệu

Từng chi tiết trên khuôn mặt đều được AI tự động làm đẹp, mang lại cảm giác “ảo mà thật”. Ảnh: facebook Minh Thu Rainmaker

“Tuyết rơi” khắp mạng xã hội

Mùa đông đến, không khí Giáng sinh tràn ngập. Khắp các tuyến phố, những cửa hàng đã bắt đầu trang trí đèn vàng, vòng nguyệt quế và cây thông, tạo nên bầu không khí khiến nhiều người háo hức. Giữa không khí mùa đông đó, nhiều bạn trẻ nhanh chóng “bắt trend” tạo ảnh nơi xứ tuyết bằng AI để sống ảo trên mạng xã hội.

Chỉ với vài thao tác qua ứng dụng Meitu hay Gemini AI, người dùng đã có thể biến một tấm ảnh chân dung bình thường thành khoảnh khắc đứng giữa trời tuyết đẹp như poster phim. Từ TikTok, Facebook đến Instagram, trend này xuất hiện dày đặc, với những khung hình lãng mạn. Mỗi người lại biến tấu theo cách riêng: có bạn phối áo khoác dạ và khăn len cho đúng “chất Hàn Quốc”, có người chọn style vintage như trong phim cổ điển, thậm chí có những clip biến đổi cả bối cảnh thành khu phố Seoul hay Paris giữa mùa đông.

Điểm cuốn hút của trào lưu nằm ở sự tiện lợi: không cần phải đến những vùng tuyết lạnh giá, không cần đến studio chuyên nghiệp, không cần kỹ năng chỉnh ảnh, thay vào đó, chỉ cần chọn hình và bấm nút. AI sẽ tự làm phần còn lại: thêm ánh sáng dịu, tạo hiệu ứng tuyết rơi, chỉnh lại đường nét khuôn mặt, đôi khi còn “làm mịn” làn da đến mức hoàn hảo. Chính sự “ảo mà thật” này khiến nhiều người thích thú, bởi nó cho phép họ nhìn thấy phiên bản lãng mạn, điện ảnh, gần như không tì vết của bản thân.

Bạn Phan Thị Ngọc Ánh (phường Kim Long) chia sẻ: “Mình mê phim Hàn nên khi thấy trend này nổi lên, mình nhớ ngay đến những cảnh phim giữa nền tuyết trắng, đẹp và thơ mộng. Thế nên mình “đu trend” ngay”.

Tương tự Ngọc Ánh, nhiều bạn trẻ cũng bắt kịp xu hướng để tạo cho mình những bức hình sống ảo, đặc biệt khi không khí Giáng sinh đã đến gần. “Thật thú vị khi mình có thể tạo ra cả một mùa tuyết rơi cho riêng mình”, bạn Nguyễn Thùy Dương (phường Hương An) thích thú.

Nguy cơ rò rỉ dữ liệu

Đằng sau những bức ảnh giữa trời tuyết lung linh được tạo bằng AI là một rủi ro mà không phải ai cũng nhận ra: Dữ liệu cá nhân, đặc biệt là dữ liệu sinh trắc học, đang được thu thập và lưu trữ khi người dùng tải ảnh khuôn mặt lên các ứng dụng AI.

Theo cảnh báo của Hiệp hội An ninh mạng quốc gia, không ít nền tảng AI hiện nay vận hành dựa trên các máy chủ nước ngoài, không minh bạch về chính sách lưu trữ, không có cam kết xóa dữ liệu hoặc thậm chí chia sẻ dữ liệu với bên thứ ba. Khi người dùng chỉ chăm chú vào hiệu ứng tuyết rơi và đường nét khuôn mặt được “nâng cấp”, họ dễ dàng bỏ qua những điều khoản dài dòng về quyền riêng tư mà ít ai đọc. Tuy nhiên, chính những cú nhấp “đồng ý” nhanh chóng đó có thể trở thành cánh cửa mở cho việc lạm dụng hình ảnh, từ quảng cáo không phép, phân tích AI, tạo deepfake, mạo danh trên mạng xã hội…

Theo Nghị định 13/2023/NĐ-CP về bảo vệ dữ liệu cá nhân, dữ liệu sinh trắc học, bao gồm ảnh khuôn mặt, thuộc nhóm dữ liệu cá nhân nhạy cảm, phải được bảo vệ ở mức cao nhất. Vì vậy, ngoài việc tận hưởng những bức ảnh lấp lánh tuyết rơi, các bạn trẻ nên đặt ra các câu hỏi: “Ứng dụng này lưu ảnh của mình ở đâu? Ai có quyền truy cập?”, trước khi nhấn “đồng ý” với các điều khoản mà ứng dụng đưa ra.

Niềm vui “đu trend” có thể biến thành rủi ro thật sự nếu người dùng không trang bị cho mình sự cảnh giác tối thiểu. Trong thời đại mà AI có thể làm giả giọng nói, tạo video giả y như thật, thì giữ dữ liệu khuôn mặt chính là một trong những giải pháp hiệu quả để nâng cao khả năng bảo vệ danh tính của chính mình.

ĐĂNG TRÌNH