Tranh quý mong chờ được trưng bày

Bảo tàng Mỹ thuật Huế hiện có bộ sưu tập rất nhiều tác phẩm mỹ thuật quý nhưng vẫn chưa có không gian để trưng bày

Thêm tác phẩm quý

2025 được xem là năm thành công về công tác sưu tập của Bảo tàng Mỹ thuật Huế khi đơn vị này vừa sưu tập thành công 8 tác phẩm của 7 họa sĩ dù kinh phí ngân sách hạn hẹp. Đó là những tác phẩm “Không tên” (Phạm Lực), Sông Hương và Thành cổ (Nguyễn Văn Tuyên), Thánh cũng mệt mỏi, Mẹ đất (Bửu Chỉ), Adam và Eva (Phạm Thị Tuyết), Đi chợ (Đỗ Xuân Phú), Huế xuân 68 (Đặng Mậu Triết), Hiu hắt mùa đông (Lê Bá Cang).

Trong số đó, các tác phẩm của họa sĩ Bửu Chỉ được hội đồng đánh giá cao về chất lượng nghệ thuật bởi “gần hơn với những sáng tác mới của mỹ thuật thế giới”. Hay như “chất Huế” đậm đặc trong tranh của họa sĩ Nguyễn Văn Tuyên với mảng màu mờ ảo ẩn hiện giữa làn sương khói, xa xa là thành cổ tạo ra sự nên thơ và trầm lắng của mảnh đất Cố đô. Trước đó, tranh của hai vị họa sĩ này cũng đã được Bảo tàng chọn mua.

Và không thể không kể đến sự góp mặt tác phẩm của họa sĩ Phạm Lực - người gốc Huế hiện đang sống ở Hà Nội. Bức tranh về chân dung của người đàn ông cầm điếu cày với chất liệu sơn mài được thực hiện bằng bút pháp mạnh mẽ nhưng vô cùng thanh thoát. Ở đó, những nét ẩn chìm hay bẻ góc, đứt đoạn… đã khắc họa cốt cách nhân vật trong cái đời thường sinh động nhưng đầy tối giản.

Tính đến thời điểm này, Bảo tàng Mỹ thuật Huế đã sưu tập được hơn 70 tác phẩm từ các họa sĩ, nhà điêu khắc là người Huế; sinh sống, học tập và làm việc ở Huế - những nghệ sĩ đã góp phần xây dựng nên nền mỹ thuật Huế, từ những thập niên đầu của thế kỷ XX đến nay bằng tiền ngân sách nhà nước. Đó được xem là nỗ lực đáng quý của lãnh đạo Bảo tàng cũng như sự hỗ trợ của các chuyên gia, hội đồng nghệ thuật… bởi nguồn kinh phí dao động từ 2-3 tỷ đồng/năm là quá hạn hẹp, trong khi sự cạnh tranh của thị trường, giới sưu tập bên ngoài đối với các tác phẩm ấy cũng vô cùng khốc liệt. Nhờ thế, bộ sưu tập của Bảo tàng có rất nhiều tác phẩm quý giá của những họa sĩ tên tuổi, như: Tôn Thất Đào, Tôn Thất Sa, Tôn Thất Văn, Bửu Chỉ, Mai Trung Thứ, Hoàng Đăng Nhuận, Trương Bé, Đỗ Kỳ Hoàng, Vĩnh Phối, Đinh Cường, Phan Xuân Sanh, Võ Xuân Huy…

Bên cạnh các tác phẩm sưu tập được từ tiền ngân sách, rất nhiều tổ chức, cá nhân, họa sĩ, nhà sưu tập hiến tặng hàng ngàn hiện vật, tác phẩm mỹ thuật, ký họa, tư liệu khác. Tất cả đáp ứng cho công tác nghiên cứu và nội dung trưng bày của không gian trưng bày tác phẩm mỹ thuật.

7 năm đợi chờ

Dù có một bộ sưu tập mỹ thuật dày dặn như thế nhưng đến nay, việc phát huy giá trị vẫn chưa thể triển khai. Duy nhất vào năm 2023, nhân kỷ niệm 5 năm thành lập Bảo tàng Mỹ thuật Huế, bộ sưu tập ấy mới được đưa ra triển lãm ở một địa điểm nằm ngoài không gian Bảo tàng, rồi sau đó lại cất vào kho.

Nhiều người quan tâm đến mỹ thuật và câu chuyện bảo tàng ở Huế đã không khỏi tiếc nuối. Anh Nhật Quang (phường Vỹ Dạ) - một người đam mê nghệ thuật chia sẻ, việc sưu tập được các tác phẩm mỹ thuật như thế là chuyện không hề đơn giản, ngoài tiền bạc còn là công sức và sự hỗ trợ cũng như ủng hộ của gia đình các họa sĩ. Thế nhưng đến thời điểm này, vẫn chưa có không gian trưng bày để công chúng thưởng lãm là một thiệt thòi cho tranh, cho công chúng yêu mỹ thuật.

Được thành lập từ năm 2018, đến nay cũng đã 7 năm Bảo tàng Mỹ thuật Huế được xác lập trên bản đồ thiết chế văn hóa Huế nhưng hiện vẫn chưa có không gian trưng bày.

Dù đã có nhiều cuộc họp, tính toán với các phương án đưa ra để tìm một “bến đỗ” cho không gian trưng bày các tác phẩm mỹ thuật nhưng rồi mọi thứ vẫn giẫm chân tại chỗ. Tiền ngân sách vẫn chi hàng năm để sưu tập tranh, nhưng tranh có rồi lại cất kho, trong khi công chúng thì không biết ngày nào mới được xem.

Bà Đinh Thị Hoài Trai, Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Huế cho hay, tại nhiều cuộc họp đơn vị đã đề xuất với các sở, ban, ngành liên quan cần thống nhất phương án trình UBND thành phố Huế phê duyệt đề án Không gian trưng bày tác phẩm mỹ thuật và bố trí trụ sở. Một khi có trụ sở mới triển khai công tác trưng bày, giới thiệu quảng bá phát huy giá trị mỹ thuật của vùng đất Cố đô và phục vụ nhu cầu nghiên cứu và thưởng lãm nghệ thuật của công chúng, du khách trong nước và quốc tế. Tuy nhiên, đến nay, vẫn chưa có trụ sở chính thức, khiến hàng chục bức tranh quý cùng chung một tình trạng là đang chờ đợi được trưng bày.

Phan Thành