Tránh để nhà văn hóa hoang hóa

Người dân được tập huấn về công tác phát triển du lịch nông nghiệp - nông thôn tại nhà văn hóa xã Chi Lăng

Hiện nay, toàn tỉnh có 126 nhà văn hóa xã, phường và 1.639/1.646 thôn, tổ dân phố có nhà văn hóa. Sau sáp nhập từ 194 xuống còn 65 xã, phường, đến nay toàn tỉnh có 61 nhà văn hóa xã dôi dư; số lượng nhà văn hóa xã dôi dư được UBND huyện cũ bàn giao cho UBND các xã mới tiếp nhận.

Ông Dương Minh Tuệ, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch cho biết: Thực hiện Công văn số 1238/UBND-NC ngày 19/6/2025 của UBND tỉnh về việc hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn các phòng chuyên môn và tương đương thuộc UBND cấp xã, sở đã ban hành công văn hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của phòng văn hóa – xã hội thuộc UBND cấp xã mới, trong đó có hoạt động quản lý thiết chế văn hóa cơ sở; định hướng việc quản lý và phát huy các thiết chế văn hóa khi bộ máy chính quyền cấp xã mới đi vào hoạt động.

Theo đó, công văn hướng dẫn có một số định hướng chính đối với phòng văn hóa – xã hội thuộc UBND cấp xã về nội dung này như: hướng dẫn, kiểm tra hoạt động của các thiết chế văn hóa; có thể tận dụng tối đa các thiết chế văn hóa hiện có để bảo đảm trung tâm văn hóa là những thiết chế độc lập, đủ không gian để tổ chức các hoạt động văn hóa-nghệ thuật… phục vụ nhiệm vụ chính trị, cung cấp dịch vụ sự nghiệp công và các hoạt động vui chơi, giải trí của Nhân dân; nghiên cứu, chuyển đổi công năng sử dụng của trụ sở dôi dư sau sáp nhập thành thiết chế văn hóa, đặc biệt là khu vực đô thị;...

Trong bối cảnh sắp xếp lại bộ máy, nhiều xã đã linh hoạt tận dụng các nhà văn hóa xã dôi dư để phục vụ nhiều mục đích khác nhau, nổi bật là việc chuyển đổi thành các trung tâm phục vụ hành chính công cấp xã. Tiêu biểu như tại xã Đồng Đăng, sau khi sắp xếp, xã dư 4 nhà văn hóa, do đó, UBND xã đã tận dụng một phần nhà văn hóa xã dôi dư để làm điểm tiếp nhận và giải quyết thủ tục hành chính công. Qua đó, giúp người dân ở các thôn xa trung tâm xã mới giảm thiểu đáng kể thời gian và chi phí đi lại. Chị Phùng Thị Sen, người dân xã Đồng Đăng chia sẻ: "Trước đây, mỗi lần có giấy tờ hay làm thủ tục gì, tôi phải đi hơn chục cây số đến trụ sở huyện. Từ ngày có điểm hành chính công ở nhà văn hóa, tôi chỉ cần đi bộ một đoạn là tới. Thật sự là quá tiện lợi, tiết kiệm được nhiều thời gian và công sức”.

Bên cạnh việc chuyển đổi công năng các nhà văn hóa dôi dư, nhiều địa bàn cũng đặc biệt chú trọng rà soát, đánh giá lại chất lượng các nhà văn hóa hiện có, đặc biệt là những nhà văn hóa chưa đạt chuẩn nông thôn mới.

Bà Phạm Minh Huệ, Chủ tịch UBND xã Lợi Bác chia sẻ: Toàn xã hiện có 7/18 thôn có nhà văn hóa đạt chuẩn. Với những nhà văn hóa đạt chuẩn, chúng tôi tiếp tục phát huy công năng sử dụng. Còn đối với những nhà văn hóa chưa đạt, chúng tôi có chủ trương tiếp tục rà soát, nghiên cứu đầu tư xây dựng đạt chuẩn theo quy định hiện hành. Đối với hai nhà văn hóa xã cũ, một nhà văn hóa gần trung tâm đã được chúng tôi cải tạo, một nửa để phục vụ các cuộc họp xã, một nửa sử dụng làm trung tâm phục vụ hành chính công; một nhà văn hóa xã xa hơn (cách trung tâm xã 8 km) tiếp tục được sử dụng phục vụ hoạt động văn hóa, đặc biệt là các sự kiện hội nghị, cuộc họp lớn của xã.

Không riêng xã Đồng Đăng và xã Lợi Bác, nhiều xã mới trên địa bàn tỉnh đã có hướng xử lý các nhà văn hóa dôi dư như: sử dụng cho các mục đích công cộng như y tế, giáo dục hoặc làm trung tâm phục vụ hành chính công của đơn vị hành chính mới, không gian sinh hoạt cộng đồng...

Trong thời gian tới, các cấp, ngành trên địa bàn tỉnh sẽ tiếp tục rà soát, sắp xếp và chuyển đổi công năng hiệu quả các nhà văn hóa dôi dư, đảm bảo mỗi thiết chế đều phát huy tối đa giá trị sử dụng, phục vụ đa dạng nhu cầu của cộng đồng, từ đó góp phần nâng cao đời sống tinh thần của người dân trong bối cảnh phát triển chung của tỉnh.

Tuyết Mai