Trăm năm thao thức cùng đất nước

Đoàn tàu chở phóng viên GP10 đi chiến trường ngày 16/3/1973. Ảnh:TTXVN

Đặc biệt, đội ngũ những người làm báo cách mạng đã viết về Đảng với tất cả tình cảm, trách nhiệm, và tâm huyết của mình; không chỉ phản ánh hiện thực mà còn khơi dậy niềm tin, trách nhiệm và góp phần tạo sự đồng thuận của toàn xã hội dưới sự lãnh đạo của Đảng.

Chỉ có quyền đứng thẳng Lịch sử của nền báo chí cách mạng Việt Nam gắn chặt với sự nghiệp đấu tranh, bảo vệ, xây dựng và phát triển đất nước, đúng như lời Bác Hồ, người anh hùng giải phóng dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới, người đã khai sinh ra nền báo chí cách mạng Việt Nam: “Nhiệm vụ của báo chí là phục vụ nhân dân, phục vụ cách mạng” và “cây bút, trang giấy là vũ khí sắc bén”, “cán bộ báo chí cũng là chiến sĩ cách mạng”.

Tháng năm dằng dặc trong các cuộc kháng chiến giành độc lập cho Tổ quốc đã ghi dấu chân hàng nghìn nhà báo vào chiến trường với hành trang của lòng yêu nước, của tinh thần cách mạng, của sự mưu trí, dũng cảm của người lính trên mặt trận báo chí để thông tin kịp thời, chính xác về cuộc chiến, về niềm tin, niềm tự hào dân tộc, niềm hy vọng chiến thắng, thống nhất đất nước đến đồng bào và chiến sĩ cả nước. Theo các con số thống kê chưa đầy đủ, hơn năm trăm nhà báo đã anh dũng hy sinh trên các chiến trường và nhiều người vẫn đang nằm lại trên khắp mọi miền của Tổ quốc.

Trong số những nhà báo liệt sĩ đã hy sinh có thể kể đến những cái tên có lẽ sẽ còn mãi với thời gian như nhà báo Trần Kim Xuyến, nguyên Phó giám đốc Nha Thông tin (tiền thân của Đài Tiếng nói Việt Nam và Thông tấn xã Việt Nam) là nhà báo đầu tiên hy sinh trong kháng chiến chống Pháp. Liệt sĩ, nhà báo Trần Kim Xuyến hoạt động ở Hà Nội năm 1943, bị bắt giam tại Hỏa Lò năm 1944, vượt ngục năm 1945 cùng với nhiều nhà báo khác chuẩn bị âm thanh, ánh sáng, khẩu hiệu phục vụ cho lễ Tuyên ngôn Độc lập tại Ba Đình, Hà Nội. Kháng chiến bùng nổ, ông đã hy sinh khi thực hiện nhiệm vụ di chuyển, sơ tán máy móc, tài liệu.

Liệt sĩ nhà báo Trần Đăng, tác giả của những phóng sự, ghi chép nổi tiếng như “Một lần đến Thủ đô”, “Trận Phố Ràng”... Liệt sĩ, nhà báo Hoàng Lộc với bài thơ “Viếng bạn” đã được in trong sách giáo khoa giảng dạy cho nhiều thế hệ. Liệt sĩ, nhà báo Lê Đoan hy sinh ở chiến trường miền Nam với lời nhắn để lại: “Vẫn còn nửa trái tim rung đập mỗi khắc ở miền Bắc xa thẳm” – nơi hai con của bà đang ngóng từng ngày. Nhà báo Phạm Thị Ngọc Huệ trúng tuyển đại học nhưng tạm biệt ghế giảng đường, viết đơn bằng máu xung phong ra chiến trường và hy sinh ở lũng Ka Tốc (tỉnh Khăm Muộn, Lào).

Nhà báo Nông Văn Tư chọn trận địa pháo phòng không là nơi tác nghiệp để ghi lại những thước phim ác liệt nhất và hy sinh khi vẫn ôm hộp phim, vai đeo bình ắc quy dự phòng.

Liệt sĩ, nhà báo Lê Đình Dư hy sinh tại chiến trường Cửa Việt, Gio Linh, Quảng Trị với câu nói trở thành biểu tượng cho người chiếnsĩ cầm bút, cầm máy ảnh và cầm súng trên mặt trận: “Người chiến sĩ có thể đứng bắn, quỳ bắn, nằm bắn, còn phóng viên chúng tôi chỉ quyền đứng thẳng trên chiến hào, dùng vũ khí là máy ảnh, bút máy ghi lại chiến công của đồng đội và tội ác của quân thù”.

Những người lính cầm bút ngã xuống, trong sự hy sinh của họ, có bi tráng, có hào hùng và có cả sự hào hoa và lãng mạn, như những dòng thơ mà người bạn đời của liệt sĩ, nhà thơ, nhà báo Dương Thị Xuân Quý viết tặng bà khi nhận được tin bà hy sinh: “Thôi em nằm lại/Với đất lành Duy Xuyên/Trên mồ em có mùa xuân ở mãi/Trời chiến trường vẫn một sắc xanh nguyên...”.

Dốc sức quy tụ sức mạnh

Không chỉ trong thời chiến, ở thời bình, các nhà báo vẫn là những chiến sĩ dũng cảm trên tất cả các mặt trận phát triển kinh tế và dựng xây đất nước.

Đó là các nhà báo tác nghiệp quên mình trong phòng, chống tội phạm, thiên tai, bão lũ, những điểm nóng ở mọi nơi, mọi lúc; thực sự khẳng định vai trò tiên phong khi kịp thời lên án các hành vi tiêu cực, đấu tranh không khoan nhượng với tham nhũng, lãng phí, các quan điểm sai trái, thùđịch; tích cực lan tỏa những giá trị tích cực, những mô hình mới, cách làm hay, tấm gương điển hình trong cán bộ, đảng viên và nhân dân; góp phần gợi mở, đề xuất các giải pháp thiết thực giúp cấp ủy, chính quyền các cấp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy sự phát triển.

Đặc biệt trong thời gian đương đầu với đại dịch Covid-19, một đại dịch có sức ảnh hưởng dữ dội nhất kể từ Thế chiến II, những “người linh” cầm bút xông pha giữa tâm dịch làm nên “vắc-xin tư tưởng, tinh thần”, dốc sức quy tụ sức mạnh đại đoàn kết toàn dân trong cuộc chiến này. Nhiều nhà báo đã không quản hiểm nguy bám sát hiện trường, dũng cảm, dấn than đi vào tâm dịch, tâm bão để kịp thời chuyển tải, cung cấp những thông tin thời sự, nóng hổi, chân thật nhất về phòng, chống dịch bệnh, về thiên tai.

Nhiều tác phẩm báo chí ở tất cả các loại hình báo chí đã góp phần tăng cường niềmtin của nhân dân đối với sự lãnh đạo của Ðảng, Nhà nước và chế độ xã hội chủ nghĩa; khẳng định tính ưu việt của hệ thống chính trị Việt Nam; thể hiện ý chí, sức mạnh của dân tộc Việt Nam và để cho thế giới hiểu hơn về một Việt Nam đoàn kết, kiên cường.

Càng khó khăn, càng thách thức, trách nhiệm xã hội, nghĩa vụ công dân, sứ mệnh vẻ vang của người làm báo càng tỏa sáng.

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhiều lần thể hiện tình cảm rằng: “Tôi hiểu nghề báo là một trong những nghề vinh quang nhưng vất vả, một nghề có thể đúng với câu hát "Ai cũng chọn việc nhẹ nhàng, gian khổ sẽ dành phần ai". Để có những bài báo hay, phản ánh chân thực, sinh động, kịp thời về mọi mặt của đời sống xã hội, nhất là các phóng sự điều tra thực trạng cuộc sống, nhiều phóng viên, nhà báo đã phải đối mặt với hiểm nguy, bị đe dọa, đi vào giữa tâm dịch, tâm bão, thiên tai địch họa...và có người đã không bao giờ trở về. Đối với các nhà báo, phóng viên nữ còn vất vả hơn vì nhiều lúc phải làm ngoài giờ, thực hiện những chuyến đi công tác dài ngày, trong khi vẫn phải lo toan công việc gia đình và phận sự của một người phụ nữ”.

Theo Thủ tướng, nghề báo là nghề rất đáng tự hào và trân trọng dù phải đối mặt với không ít khó khăn, thách thức, nhọc nhằn, gian khổ và cả những cám dỗ. Nhiều nhà báo vẫn đang ngày đêm cống hiến hết mình trên mặt trận văn hóa tư tưởng để có những tác phẩm có ý nghĩa cho xã hội, Đảng, Nhà nước và Nhân dân. Đảng, Nhà nước luôn ủng hộ, đồng hành và chỉ đạo các cơ quan chức năng nghiên cứu giải pháp tăng cường tiềm lực của báo chí phù hợp với đường lối, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước; phù hợp với tình hình, điều kiện cụ thể của đất nước và hài hòa, hợp lý với các lĩnh vực, ngành nghề khác.

Minh Châu