Trăm năm gìn giữ nghề tàu hũ ky Mỹ Hòa

Bên bờ kênh Từ Tải, những lò nấu đậu vẫn rực lửa. Từng miếng tàu hũ ky vàng óng được vớt lên, hong khô trong nắng mai.

Con đường đan nhỏ cặp bên bờ kênh Từ Tải dẫn vào làng nghề làm tàu hủ ky Mỹ Hòa

Chủ lò dùng than đước để nấu đậu hoặc cũng có thể dùng củi để nấu

Ông Bạch Hồ Hải, hộ kinh doanh tàu hủ ky ở ấp Mỹ Khánh cho biết, chính điều kiện sông nước đã tạo nên nghề đặc trưng của vùng. Người dân Mỹ Hòa nối nhau giữ nghề từ đời này sang đời khác, để ngọn lửa lò chưa bao giờ tắt.

Hộ kinh doanh tàu hủ ky của ông Bạch Hồ Hải vẫn ngày đêm đỏ lửa để cung cấp tàu hủ cho các chợ lớn nhỏ trong ngoài tỉnh

Theo những người làm nghề truyền tai lại rằng, nghề làm tàu hũ ky ở Mỹ Hòa bắt nguồn từ gia đình ông Châu Xường – một người Hoa đến lập nghiệp tại địa phương năm 1912. Ông Xường cùng vợ và hai con trai Châu Khoạnh, Châu Sầm mang nghề truyền thống đến vùng đất mới.

Nhờ sự cần mẫn và khéo léo, gia đình ông nhanh chóng thành công, tạo sức lan tỏa để người dân quanh vùng học và làm nghề. Ngày nay, con cháu họ Châu ở Mỹ Hòa, như các ông Châu Công, Châu Long hay chị Châu Thị Xuân Hà vẫn tiếp tục gắn bó với nghề, giữ trọn truyền thống gia đình.

Từ đó cho đến nay, nghề này đã có khoảng 40 hộ làm nghề nối nghiệp, tạo việc làm cho hàng trăm lao động tại đại phương.

Đậu nành được xoay nhuyễn trước khi đem đi nấu thành tàu hủ

Làng nghề đã giải quyết được việc làm cho nhiều lao động tại địa phương (trong ảnh là anh Nguyễn Thành Nam, người đã gắn bó với nghề nhiều năm)

Tàu hũ ky Mỹ Hòa được ưa chuộng nhờ hương vị đặc trưng và chất lượng ổn định. Sản phẩm hiện có mặt tại nhiều tỉnh, thành ĐBSCL, đặc biệt là Cần Thơ, Vĩnh Long. Trung bình 90kg đậu nành nguyên liệu cho ra 35 – 38kg tàu hũ ky thành phẩm. Tuy vậy, hiệu quả sản xuất phụ thuộc lớn vào chất lượng đậu. Nếu nguyên liệu non hoặc kém chất lượng, đậu nấu sẽ không lên váng, gây thất thu cho người làm.

Đậu nành, nguyên liệu chính để làm nên miếng tàu hủ ky

Dù nhiều công đoạn đã được cơ giới hóa, như xay đậu, nhồi đậu, sấy khô, nhưng hồn cốt nghề vẫn nằm ở kỹ thuật truyền thống và kinh nghiệm của nghệ nhân. Mỗi thao tác, từ ngâm đậu, tách vỏ đến vớt váng đậu đều đòi hỏi sự tỉ mỉ để tạo ra miếng tàu hũ ky mịn, dai, đều màu.

Trong lò tàu hủ của hộ ông Bạch Hồ Hải có hơn 40 chảo ngày đêm đỏ lửa

Đậu sau khi xoay nhuyễn sẽ cho lượng nước vừa đủ theo công thức của gia chủ, rồi được nấu sôi. Khi sôi đến một nhiệt độ nhất định, sẽ hình thành nên những váng tàu hủ ky vàng óng. Một mẻ như vậy sẽ mất hai ngày một đêm mới hoàn thành.

Người nghệ nhân nấu đậu phải tinh chỉnh lượng đậu cho phù hợp trước khi đậu được nấu sôi

Làng nghề trải qua hơn một thế kỷ vẫn bền bỉ tồn tại nhờ sự gắn kết cộng đồng và niềm tự hào của người dân. Năm 2013, sản phẩm được cấp nhãn hiệu tập thể “Tàu hũ ky Mỹ Hòa – Bình Minh”; năm 2017, đạt giải thưởng Sản phẩm tiêu biểu ĐBSCL.

Khi sôi, hình thành nên những váng đậu vàng óng

Sau khi hình thành những váng đậu, người thợ sẽ lấy từng miếng tàu hủ thành phẩm treo lên để hong khô

Cô Trần Thị Mười, là nhân công của lò tàu hủ. Công việc này tuy vất vả, phải thức xuyên đêm để canh từng ván tàu hủ nhưng đổi lại có thêm thu nhập để lo cho gia đình.

Trung bình, một mẻ tàu hủ thành công, cô Mười phải canh trong hai ngày, một đêm. Số tiền thù lao cô hưởng là gần 1,4 triệu đồng.

Bà Nguyễn Thị Uyên Thanh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long cho biết, danh hiệu Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia không chỉ ghi nhận giá trị của nghề, mà còn mở ra cơ hội phát triển du lịch, quảng bá sản phẩm và xây dựng mô hình bảo tồn bền vững. Với tiềm năng sẵn có, làng nghề tàu hủ Mỹ Hòa hướng đến tương lai nơi nghề truyền thống không chỉ nuôi sống người dân, mà còn trở thành tài nguyên văn hóa – du lịch độc đáo của vùng sông nước Cửu Long.

Tàu hủ được hong khô, sẽ bỏ mối cho các quán ăn và các chợ đầu mối

Tàu hủ tươi dùng để gói đòn, hoặc chế biến các món ăn chay

TÍN HUY