Trái phiếu hạ tầng được kỳ vọng trở thành kênh huy động chủ lực trong chu kỳ đầu tư mới

Thúc đẩy khối tư nhân tham gia đầu tư vào ngành năng lượng Hoàn thiện khung pháp lý, nâng tầm mô hình đầu tư kinh doanh vốn nhà nước

Theo phân tích của VIS Rating, cùng với đà tăng trưởng mạnh về doanh thu và lợi nhuận trong 9 tháng đầu năm 2025, nhóm doanh nghiệp vận hành hạ tầng đang bước vào giai đoạn thuận lợi hơn khi đồng thời hưởng lợi từ chính sách hỗ trợ, sự cải thiện của hệ thống kết nối và sự phục hồi rõ nét của các hoạt động kinh tế - du lịch.

Môi trường chính sách mới, đặc biệt là các quy định sửa đổi liên quan đến hợp tác công - tư (PPP), đã đơn giản hóa thủ tục phê duyệt dự án, đồng thời tăng cường mức độ bảo vệ nhà đầu tư. Những điều chỉnh này không chỉ rút ngắn thời gian triển khai mà còn tạo nền tảng pháp lý ổn định hơn, qua đó thu hút dòng vốn tư nhân vào các dự án hạ tầng quy mô lớn.

Về mặt chính sách, trong khuôn khổ PPP mới, thẩm quyền phê duyệt được phân cấp mạnh hơn cho bộ, ngành và chính quyền địa phương, giúp giảm độ trễ dự án và nâng cao tính chủ động trong triển khai. Cơ chế chia sẻ rủi ro và bảo vệ nhà đầu tư cũng được nâng lên khi trần vốn góp công đối với các dự án đường bộ thu phí đủ điều kiện tăng từ 50% lên 70%, đi cùng với hệ thống tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư minh bạch, tiêu chuẩn hóa.

“Các cải cách này sẽ mở rộng đáng kể dư địa thu hút vốn tư nhân, đặc biệt trong bối cảnh nhu cầu đầu tư hạ tầng vẫn duy trì rất lớn” - ông Dương Đức Hiếu - Giám đốc, Chuyên gia phân tích cao cấp từ VIS Rating nhận định.

Về môi trường kinh doanh, sự cải thiện của hạ tầng giao thông và triển vọng phục hồi kinh tế tiếp tục thúc đẩy mạnh mẽ lưu lượng vận tải trong năm 2026. Trong 9 tháng đầu năm 2025, vận tải hành khách và hàng hóa tăng lần lượt 22,7% và 15,1% so với cùng kỳ. Cùng với đó, việc giảm bớt rủi ro thuế quan cùng với sự phục hồi mạnh mẽ các hoạt động kinh tế và du lịch trong năm 2026 sẽ thúc đẩy lưu lượng giao thông tăng nhanh hơn.

Trong các nhóm doanh nghiệp vận hành hạ tầng, các đơn vị khai thác sân bay là nhóm dẫn đầu về tăng trưởng doanh thu trong 9 tháng năm 2025 và sẽ tiếp tục giữ vai trò động lực chính của ngành trong năm 2026. Việc đưa sân bay Long Thành vào hoạt động tạo thêm năng lực phục vụ mới, đồng thời hỗ trợ tăng trưởng cho các doanh nghiệp như ACV, NCT hay SCS. Lưu lượng vận tải đường bộ cũng được dự báo cải thiện mạnh nhờ doanh số ô tô tăng, sự phục hồi của thương mại nội địa và các tuyến cao tốc mới hoàn thiện, mở ra cơ hội tăng doanh thu cho các doanh nghiệp vận hành đường bộ có thu phí.

Ở góc độ tài chính, khả năng tiếp cận vốn của doanh nghiệp vận hành hạ tầng có sự phân hóa đáng kể. Các doanh nghiệp cảng biển niêm yết như MVN, VSC hay PHP tiếp tục duy trì được quan hệ tín dụng thuận lợi khi vay mới ngân hàng tăng tới 50% trong 9 tháng đầu năm 2025, mức tăng vượt xa giai đoạn 2022–2024.

Trong khi đó, các doanh nghiệp đường bộ lại chủ động hơn trong việc mở rộng cơ cấu vốn nhằm đáp ứng nhu cầu tài trợ cho các dự án PPP mới. Phát hành cổ phiếu trong nhóm này tăng 60% so với cùng kỳ, dẫn đầu bởi HHV và CII, trong bối cảnh quy mô vay nợ mới gần như đi ngang và hoạt động phát hành trái phiếu tạm chậm lại 10% do các doanh nghiệp chờ quy định phát hành mới.

Ngoài ra, từ năm 2026, khi hạn mức tín dụng ngân hàng siết chặt hơn theo từng khách hàng và nhóm liên quan, nhu cầu sử dụng các kênh huy động vốn thay thế sẽ tăng lên rõ rệt.

“Chúng tôi kỳ vọng, các cải cách về khung pháp lý trái phiếu hạ tầng, điều kiện nhà đầu tư và cơ chế tái cấp vốn sẽ tạo động lực mới cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp. Nhờ đó, trái phiếu được dự báo trở thành kênh huy động vốn chủ lực cho các dự án PPP” - ông Hiếu nhấn mạnh.

Thu Hương