TPHCM sau sáp nhập: Đòn bẩy để y tế công – tư phát triển bệnh viện vệ tinh

Sau hợp nhất giữa TPHCM, Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu, dự báo sẽ tăng áp lực lên hệ thống y tế. Ảnh: Minh Thảo

Vừa qua, TPHCM đã hoàn thiện dự thảo phương án tổng thể sắp xếp cơ quan chuyên môn khi hợp nhất UBND TPHCM với hai tỉnh Bình Dương và Bà Rịa-Vũng Tàu. Trong đó, sáp nhập ba sở y tế TPHCM, Bà Rịa-Vũng Tàu và Bình Dương thành Sở Y tế TPHCM. Từ việc sáp nhập này, hệ thống y tế của TPHCM không chỉ là sự thay đổi về mặt hành chính, mở rộng quy mô, mà còn đứng trước cơ hội lớn để tái cơ cấu, phát triển mạng lưới y tế vùng mạnh mẽ hơn.

Thiếu hụt nhân lực và hạ tầng: nỗi lo sau sáp nhập

Về dự báo quy mô cung ứng dịch vụ y tế sau khi hợp nhất TPHCM, Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu, theo Sở Y tế TPHCM, sau khi sáp nhập, diện tích của TPHCM sẽ tăng từ 2.095 km² lên 6.772 km², dân số tăng từ 9,9 triệu lên hơn 13,7 triệu người. Số bệnh viện trên địa bàn thành phố sẽ tăng từ 134 lên 174 bệnh viện, bổ sung thêm 27 bệnh viện từ Bình Dương và 13 từ Bà Rịa - Vũng Tàu.

Trao đổi với KTSG Online, Tiến sĩ, bác sĩ Đào Cảnh Tuất , Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Bệnh viện Vạn Phúc City, Phó Chủ tịch Hiệp hội bệnh viện tư nhân Việt Nam, nhận định: “Việc sáp nhập ba địa phương sẽ đưa TPHCM trở thành trung tâm y tế vùng lớn nhất cả nước. Với 174 bệnh viện, hệ thống y tế mới sẽ có điều kiện phát triển mạnh mẽ về chiều sâu, đặc biệt là trong chuyển giao kỹ thuật và liên kết vùng”.

Bác sĩ Tuất cũng nhấn mạnh vai trò của việc phát triển mạng lưới bệnh viện vệ tinh, giúp san sẻ gánh nặng cho các bệnh viện tuyến cuối tại TPHCM. Đây là cơ hội tốt để chuyển giao kỹ thuật, đưa bác sĩ giỏi và thiết bị hiện đại về phục vụ người dân ở tuyến dưới.

“Hiện nay, nhiều kỹ thuật y tế chuyên sâu như phẫu thuật bằng robot, chỉ mới được triển khai tại các bệnh viện lớn ở TPHCM. Trong khi đó, các tỉnh như Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu vẫn chưa có điều kiện thực hiện những kỹ thuật này. Với mô hình liên kết vùng, các kỹ thuật này có thể được chuyển giao, nâng cao chất lượng điều trị ngay tại địa phương”, vị bác sĩ này cho biết.

Theo bác sĩ, chuyên khoa 2 Trần Văn Sóng, Giám đốc Bệnh viện Nhân dân 115, sau sáp nhập, áp lực của một bệnh viện đa khoa tuyến cuối là rất lớn, nhưng trong thời gian qua hệ thống y tế của Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu cũng đã có bước phát triển rõ rệt. Vì vậy, khi sáp nhập, người dân sẽ có nhiều cơ hội tiếp cận dịch vụ y tế tốt hơn, không chỉ ở tuyến trên mà ngay cả tại tuyến cơ sở.

Tại Bệnh viện Nhân dân 115, trung bình mỗi ngày bệnh viện này tiếp nhận khoảng 4.000 lượt bệnh nhân ngoại trú và điều trị khoảng 1.600 lượt nội trú, trong đó gần một nửa đến từ các tỉnh. Bệnh viện Nhân dân 115 kỳ vọng mô hình y tế sau sáp nhập sẽ giảm tải cho tuyến cuối và mở rộng tiếp cận y tế chất lượng cho người dân vùng liên tỉnh.

Việc phát triển mạng lưới bệnh viện vệ tinh là cơ hội để chuyển giao các kỹ thuật y tế chuyên sâu từ những bệnh viện lớn tại TPHCM về bệnh viện tuyến dưới ở các tỉnh lân cận. Ảnh minh họa: BVCC

Bên cạnh cơ hội phát triển, hệ thống y tế sau hợp nhất sẽ đối mặt với những thách thức không nhỏ. Theo thống kê của Sở Y tế TPHCM, số lượt khám bệnh dự kiến tăng từ hơn 42 triệu lên hơn 51 triệu lượt/năm (cộng lượt khám chữa bệnh của cả ba địa phương hiện nay). Số lượt điều trị nội trú từ trên 2,2 triệu lên hơn 3,8 triệu lượt/năm. Nếu xét trên quy mô cả nước, hệ thống y tế TPHCM sau hợp nhất sẽ cung ứng khoảng 30% số lượt khám ngoại trú và hơn 23% số lượt điều trị nội trú toàn quốc - một tỷ trọng rất lớn.

Nguồn nhân lực y tế cũng là bài toán nan giải. Bác sĩ Tuất cho biết, sau sáp nhập, tổng số bác sĩ tăng từ 20.727 lên 24.629 người, nhưng do dân số tăng, tỷ lệ bác sĩ trên 10.000 người dân lại giảm từ 20,8 xuống còn 13,08 - thấp hơn chỉ tiêu phấn đấu hiện nay là 21 bác sĩ/10.000 người dân. Không những vậy, việc đội ngũ y bác sĩ tuyến cuối phải căng mình khám, chữa bệnh sẽ ảnh hưởng đến việc triển khai các kỹ thuật cao. Khi không còn thời gian cho nghiên cứu, đào tạo và ứng dụng công nghệ mới, TPHCM sẽ đánh mất lợi thế là trung tâm y tế kỹ thuật cao của khu vực.

Mô hình bệnh viện vệ tinh chờ ‘bật đèn xanh’

Trước những thách thức này, một trong những giải pháp được ngành y tế TPHCM đưa ra là chủ động nghiên cứu, mở rộng thêm cơ sở phục vụ theo mô hình cơ sở 2, 3 của các bệnh viện đa khoa, chuyên khoa đầu ngành tại địa bàn mới của tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu và Bình Dương. Điều này vừa giúp đáp ứng nhu cầu khám, chữa bệnh của người dân vừa là cơ hội để thúc đẩy phát triển loại hình du lịch y tế trên địa bàn thành phố.

Theo bác sĩ Cảnh Tuất, không có cách nào giải quyết tình trạng quá tải hiệu quả hơn là liên kết với tư nhân để phát triển hệ thống bệnh viện vệ tinh ở Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu. Tại đây, người dân vẫn được tiếp cận bác sĩ giỏi, thiết bị hiện đại, không cần phải đến các bệnh viện tuyến cuối tại TPHCM. Đây là “giai đoạn vàng” để triển khai mô hình hợp tác này một cách bài bản.

Tuy nhiên, để làm được điều này, các nhà đầu tư tư nhân cần được hỗ trợ tiếp cận quỹ đất. Bác sĩ Tuất cho biết, sau sáp nhập, nhiều trụ sở công sẽ dư thừa hoặc bỏ trống. Vì vậy, đại diện Hiệp hội bệnh viện tư nhân Việt Nam đề xuất các địa phương nên rà soát, chuyển giao các trụ sở này để làm cơ sở y tế tư nhân, từ đó mở rộng mạng lưới khám chữa bệnh trong dân cư.

Ngoài ra, Tiến sĩ, bác sĩ Diệp Bảo Tuấn, Giám đốc Bệnh viện Ung bướu TPHCM, bệnh viện đã tính đến việc phát triển hệ thống bệnh viện vệ tinh cách đây 6 tháng nhưng hiện vẫn còn một số vướng mắc cần tháo gỡ. Vì vậy, cơ quan chức năng cần sớm quy định hành lang pháp lý rõ ràng cho việc thành lập bệnh viện vệ tinh theo mô hình công - tư. Bởi nếu không có khung pháp lý rõ ràng, các mô hình liên kết sẽ khó để triển khai. Đây là nút thắt cần được tháo gỡ ngay nếu muốn hệ thống y tế hậu sáp nhập vận hành hiệu quả.

Ở góc độ địa phương, Sở Y tế tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cũng đề xuất nghiên cứu khả năng chuyển một số bệnh viện của tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu thành cơ sở 2 của các bệnh viện TPHCM hoặc quy hoạch các quỹ đất phù hợp để làm bệnh viện vệ tinh, hỗ trợ giải tỏa áp lực quá tải. Nếu được thực hiện, thay vì phải dậy từ 1-2 giờ sáng để đón xe lên TPHCM khám bệnh, người dân sẽ được tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng ngay tại địa phương, nhờ đội ngũ bác sĩ giỏi từ TPHCM đến hỗ trợ.

Minh Thảo