TP Hồ Chí Minh: Thúc đẩy chuyển đổi xanh phương tiện vận tải công cộng

Hạ tầng trạm sạc điện dành cho phương tiện vận tải công cộng tại thành phố Hồ Chí Minh đang còn thiếu. Ảnh: M.Tuấn

Thiếu hàng nghìn trụ sạc

Theo Sở Xây dựng thành phố Hồ Chí Minh, hệ thống xe buýt hiện có 176 tuyến, với 2.386 phương tiện, trong đó 627 xe buýt điện (26,3%) và 451 xe chạy khí CNG (17,9%).

Về hệ thống trạm sạc cho xe buýt, thành phố có 5 trạm sạc cho xe buýt điện, với 56 trụ sạc, được lắp đặt tại các bãi đỗ xe buýt của các đơn vị vận hành xe buýt điện và đầu tư bằng nguồn vốn của doanh nghiệp, đáp ứng sạc cho hơn 700 xe buýt.

Cũng theo Trung tâm Quản lý giao thông công cộng thành phố Hồ Chí Minh, hiện đơn vị quản lý 25 bến, bãi xe buýt với tổng diện tích hơn 120.000m2, nhưng chưa có trạm sạc điện.

Bên cạnh đó, Sở Xây dựng cũng thông tin, thành phố còn có 18.613 taxi, trong đó 13.124 xe là taxi điện (71%). Lực lượng xe máy công nghệ đạt 88.742 phương tiện, trong đó khoảng 25.000 xe là xe máy điện (28,1%).

Theo TSKH.KTS Ngô Viết Nam Sơn, chuyên gia nghiên cứu quy hoạch giao thông đô thị, nếu tiếp tục phát triển phương tiện xe buýt điện theo lộ trình của đề án kiểm soát khí thải phương tiện giao thông, thành phố phải xây dựng hệ thống hạ tầng trạm sạc đồng bộ với lộ trình chuyển đổi, đáp ứng nhu cầu phương tiện sử dụng điện.

Về hạ tầng phục vụ cho hoạt động của xe điện nói chung, ông Bùi Hòa An, Phó Giám đốc Sở Xây dựng thành phố Hồ Chí Minh cho hay, thành phố có khoảng 1.000 trạm sạc đã đi vào vận hành. Phần lớn trụ sạc ô tô là sạc chậm, phân bố không đồng đều theo địa bàn, trong khi xe điện kinh doanh vận tải chiếm hơn 63% tổng số ô tô điện. Điều này dẫn đến tình trạng thiếu trạm sạc nhanh, đặc biệt tại các khu vực tập trung dịch vụ vận tải.

Hệ thống trạm sạc xe buýt điện tại thành phố Hồ Chí Minh. Ảnh: M.Tuấn

Theo khuyến cáo chung của quốc tế, trung bình 10 ô tô điện cần 1 trụ sạc và 50 xe máy điện cần 1 trụ sạc. Với số phương tiện hiện hữu, thành phố Hồ Chí Minh cần khoảng 3.960 trụ sạc ô tô và 1.740 trụ sạc xe máy.

Nhiều doanh nghiệp vận tải chia sẻ, thực tế hiện nay, phần lớn doanh nghiệp phải tự đầu tư trạm sạc riêng nếu muốn vận hành xe điện, do chưa có hệ thống trạm sạc công cộng hỗ trợ. Việc thiếu trạm sạc là rào cản lớn khiến doanh nghiệp chùn bước khi tham gia vào lộ trình chuyển đổi phương tiện bằng năng lượng sạch.

Làm gì để hiện thực hóa mục tiêu?

Để hiện thực hóa giao thông xanh, Sở Xây dựng thành phố Hồ Chí Minh đã nghiên cứu xây dựng dự thảo kế hoạch chuyển đổi xanh trong hoạt động giao thông vận tải, dự kiến, sau khi tổng hợp các ý kiến góp ý, sẽ báo cáo trình UBND thành phố ban hành trong tháng 12 này.

Song song đó, thành phố Hồ Chí Minh đang triển khai nghiên cứu xây dựng đề án kiểm soát khí thải phương tiện giao thông theo 2 giai đoạn.

Cụ thể, giai đoạn 1, thành phố sẽ chuyển đổi xe buýt trên địa bàn với mục tiêu đến năm 2030, 100% xe buýt sử dụng điện, năng lượng xanh; ban hành các chính sách hỗ trợ các doanh nghiệp thực hiện chuyển đổi phương tiện xe buýt sang sử dụng điện, năng lượng xanh và hỗ trợ xây dựng trạm sạc điện...

Đến năm 2030, thành phố Hồ Chí Minh giảm 90% lượng chất ô nhiễm không khí gia tăng từ giao thông. Ảnh: M.Tuấn

Giai đoạn 2, thành phố sẽ chuyển đổi phương tiện giao thông; các chính sách để hỗ trợ thực hiện chuyển đổi phương tiện giao thông từ sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang sử dụng điện, năng lượng xanh…

Dự kiến, các thủ tục sẽ được hoàn tất để trình HĐND thành phố Hồ Chí Minh thông qua nghị quyết trong quý I-2026.

Giai đoạn tới, thành phố cũng tiếp tục triển khai mạnh mẽ hệ thống tủ hoán đổi pin cho xe máy điện và phát triển bổ sung tối thiểu 1.500 trụ sạc nhanh cho ô tô điện tại các khu vực trọng điểm nhằm rút ngắn thời gian sạc và góp phần thúc đẩy quá trình chuyển đổi sang giao thông xanh.

Liên quan đến các bến, bãi xe buýt chưa có trạm sạc điện, ông Lê Hoàn, Phó Giám đốc Trung tâm Quản lý giao thông công cộng thành phố Hồ Chí Minh cho biết, thành phố dự kiến lắp đặt hệ thống trụ sạc điện tại 19 bến, bãi xe buýt nhằm phục vụ phương tiện giao thông điện và thúc đẩy lộ trình chuyển đổi xanh.

Về tình hình thực hiện chuyển đổi xanh trong giao thông vận tải, ông Bùi Xuân Cường, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hồ Chí Minh yêu cầu Sở Xây dựng rà soát tổng thể các chương trình, đề án và kế hoạch liên quan đến chuyển đổi xanh trong giao thông, bảo đảm tính đồng bộ, kế thừa và tránh trùng lặp.

Theo lộ trình, đến năm 2030, thành phố Hồ Chí Minh đặt mục tiêu giảm 90% lượng chất ô nhiễm không khí gia tăng từ giao thông, tỷ lệ xe máy điện đạt 15 - 20%, ô tô điện đạt 5 - 10%, và vận tải hành khách công cộng đáp ứng 15% nhu cầu đi lại. Đến năm 2050, thành phố hướng đến 100% phương tiện sử dụng điện hoặc năng lượng xanh, tiến tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0.

Hà Phạm