TP Hồ Chí Minh sẵn sàng bắt tay triển khai Nghị quyết 98 sửa đổi

Hành động song song để không lỡ nhịp phát triển

Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Được cho biết, Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 98/2023/QH15 là một quyết sách có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, đóng vai trò như “chìa khóa” để Thành phố tháo gỡ những điểm nghẽn kéo dài nhiều năm qua và mở ra không gian phát triển đột phá trong giai đoạn mới.

Trong bối cảnh Thành phố vừa được Quốc hội thông qua Nghị quyết vào ngày 11/12, yêu cầu đặt ra là phải bắt tay triển khai ngay, không cầu toàn, không chờ đủ điều kiện lý tưởng.

TP Hồ Chí Minh là nơi tập trung nhiều hoạt động kinh tế - văn hóa - xã hội trọng điểm của cả nước.

"Nghị quyết 98 sửa đổi có nhiều nội dung mang tính tiên phong, thậm chí 'đi trước luật'. Vì vậy, nếu chần chừ, lúng túng trong tổ chức thực hiện sẽ làm mất đi ý nghĩa của cơ chế đặc thù. Thành phố xác định những nội dung nào đã rõ có thể triển khai được thì phải làm ngay; những vấn đề vừa làm vừa hoàn thiện, vừa tổng kết thực tiễn để kịp thời điều chỉnh. Đáng chú ý, do Nghị quyết dự kiến có hiệu lực từ ngày 1/1/2026, trong khi thời gian chuẩn bị rất gấp, TP Hồ Chí Minh lựa chọn cách tiếp cận 'vừa chạy vừa xếp hàng', thực hiện song song các bước. Không đợi bước này hoàn thành mới chuyển sang bước khác, toàn bộ quy trình phải hoàn tất trước kỳ họp HĐND TP Hồ Chí Minh vào cuối tháng 12/2025 để kịp ban hành các nghị quyết triển khai", ông Nguyễn Văn Được cbo biết.

Trên tinh thần đó, Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh đã giao nhiệm vụ cụ thể cho từng sở, ngành. Các nội dung liên quan đến phát triển đường sắt đô thị được giao Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp Ban Quản lý đường sắt đô thị; nội dung thành lập khu thương mại tự do (FTZ) do Sở Công Thương chủ trì; mô hình phát triển đô thị gắn với giao thông công cộng (TOD) giao Sở Quy hoạch - Kiến trúc; các nội dung về hợp đồng BT giao Sở Tài chính phối hợp với Sở Nông nghiệp và Môi trường cùng các đơn vị liên quan.

Song song với phân công nhiệm vụ, Thành phố cũng ấn định mốc thời gian rất cụ thể: đến ngày 18/12, các sở, ban, ngành phải báo cáo chi tiết kết quả chuẩn bị; ngày 19/12, Văn phòng UBND Thành phố tổng hợp, báo cáo Thường vụ Thành ủy để cho ý kiến chỉ đạo.

Theo Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh Nguyễn Mạnh Cường, một số cơ chế, chính sách quan trọng trong Nghị quyết 98 sửa đổi như thành lập FTZ hay thu hút nhà đầu tư chiến lược hiện chưa được quy định cụ thể trong luật. Do đó, khi trình HĐND Thành phố xem xét, thẩm định, cần có cách tiếp cận linh hoạt, dựa trên tính đặc thù của TP Hồ Chí Minh, nhằm bảo đảm yêu cầu triển khai nhanh, không để cơ chế đặc thù bị “kẹt” trong các quy trình thông thường.

TP Hồ Chí Minh hoàn thiện hạ tầng để thu hút đầu tư nước ngoài.

Tương tự, Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh Trần Văn Bảy và đại diện nhiều sở, ngành cho rằng, các nghị quyết triển khai Nghị quyết 98 cần được trình HĐND Thành phố theo quy trình rút gọn. Các sở, ngành chuẩn bị đến đâu thì chuyển ngay cho các Ban của HĐND thẩm định đến đó, tránh tâm lý chờ đợi đủ hồ sơ mới làm, gây chậm trễ.

Thực tế, ngay trong quá trình phối hợp với Bộ Tài chính và các bộ, ngành Trung ương xây dựng dự thảo Nghị quyết 98 sửa đổi, TP Hồ Chí Minh đã chủ động chuẩn bị các kế hoạch triển khai. UBND Thành phố giao từng sở, ngành rà soát lại các đồ án quy hoạch để tích hợp mô hình TOD; chuẩn bị Đề án thành lập FTZ; xây dựng danh mục dự án kêu gọi nhà đầu tư chiến lược... Cách làm này giúp Thành phố không bị động khi nghị quyết chính thức được thông qua.

"Để Nghị quyết 98 sửa đổi thực sự đi vào cuộc sống và phát huy hiệu quả, TP Hồ Chí Minh xác định trọng tâm không nằm ở việc ban hành thêm chính sách, mà ở năng lực tổ chức thực hiện nhanh, linh hoạt và đồng bộ. Trên tinh thần đó, Thành phố lựa chọn cách tiếp cận chủ động, triển khai song song nhiều bước, không chờ nghị quyết có hiệu lực mới bắt đầu hành động. Những nội dung đã rõ có thể áp dụng ngay thì được đưa vào kế hoạch triển khai trước, qua đó rút ngắn tối đa độ trễ chính sách", ông Nguyễn Văn Được khẳng định.

Huy động nguồn lực xã hội hiệu quả

Theo đại biểu Quốc hội Trần Hoàng Ngân, điểm then chốt của việc triển khai Nghị quyết 98 sửa đổi nằm ở khả năng chuyển hóa các cơ chế đặc thù thành động lực huy động nguồn lực xã hội cho phát triển.

Trong bối cảnh TP Hồ Chí Minh bước vào giai đoạn phát triển mới với quy mô siêu đô thị gần 14 triệu dân và không gian kinh tế mở rộng, yêu cầu đặt ra là phải có một thể chế đủ linh hoạt, vượt trội để đáp ứng nhu cầu đầu tư rất lớn trong thời gian tới. Vì vậy, giải pháp trọng tâm không chỉ là ban hành chính sách, mà là tổ chức thực hiện theo hướng hành động nhanh, quyết liệt, tránh để các cơ chế đặc thù bị “đóng băng” ở khâu thủ tục.

Lượng du khách đến TP Hồ Chí Minh qua sân bay Tân Sơn Nhất tăng hằng năm.

Một nội dung được đại biểu Trần Hoàng Ngân nhấn mạnh là việc tạo dư địa huy động nguồn lực ngoài ngân sách. Trong điều kiện tỷ lệ điều tiết ngân sách để lại cho Thành phố còn hạn chế, Nghị quyết 98 sửa đổi mở ra khả năng thu hút mạnh mẽ hơn các nhà đầu tư chiến lược thông qua danh mục dự án ưu tiên trải rộng trên nhiều lĩnh vực như hạ tầng, logistics, khu thương mại tự do, trung tâm tài chính, y tế, văn hóa và môi trường.

Giải pháp đặt ra là Thành phố cần sớm hoàn thiện các đề án cụ thể, công khai danh mục dự án, tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư, đồng thời đẩy mạnh xúc tiến đầu tư theo hướng minh bạch, cạnh tranh và hiệu quả, qua đó khơi thông các nguồn lực xã hội cho phát triển.

Cùng với việc thu hút vốn, tháo gỡ các điểm nghẽn kéo dài trong triển khai các dự án hạ tầng lớn được xác định là khâu đột phá quan trọng. Nghị quyết sửa đổi cho phép tăng phân cấp, phân quyền trong công tác quy hoạch và đầu tư, đồng thời tháo gỡ vướng mắc trong các hợp đồng BT và khai thác quỹ đất phụ cận các dự án hạ tầng như đường sắt đô thị, vành đai, cao tốc. Đây là cơ sở để TP Hồ Chí Minh gắn phát triển hạ tầng giao thông với phát triển đô thị và kinh tế, hình thành các cực tăng trưởng mới, tạo nguồn thu bền vững cho ngân sách Thành phố trong trung và dài hạn.

TP Hồ Chí Minh tập trung đầu tư công nghệ cao để phát triển kinh tế.

Theo đại biểu Trần Hoàng Ngân, một yêu cầu xuyên suốt trong triển khai Nghị quyết 98 là phải hành động đồng bộ giữa xây dựng chính sách và tổ chức thực hiện. Thành phố cần sớm trình HĐND ban hành các nghị quyết triển khai, đồng thời cải tiến quy trình thẩm định theo hướng rút gọn, làm đến đâu thẩm tra đến đó, tránh tình trạng chờ đợi kéo dài. Cách làm này nhằm bảo đảm các cơ chế đặc thù được đưa vào vận hành đúng thời điểm, đáp ứng yêu cầu tăng trưởng hai con số trong giai đoạn 2026 - 2030.

Bổ sung góc nhìn về điều kiện thực thi các cơ chế đặc thù, chuyên gia kinh tế PGS.TS Ngô Trí Long cho rằng Nghị quyết 98 chỉ thực sự phát huy hiệu quả khi gắn chặt cải cách thể chế với đổi mới tổ chức bộ máy và chính sách nhân lực. Theo đó, TP Hồ Chí Minh hiện đã có hành lang pháp lý tương đối đầy đủ để triển khai các cơ chế đột phá, từ thí điểm chính sách đặc thù, tuyển dụng và đánh giá công chức, viên chức theo vị trí việc làm, đến thu hút chuyên gia, người có tài năng đặc biệt. Vấn đề quan trọng là Thành phố cần vận dụng nhất quán các công cụ này để tạo ra sự chuyển biến rõ nét trong chất lượng quản trị và thực thi công vụ.

Theo ông Ngô Trí Long, giải pháp xây dựng cơ chế nhân tài riêng cho TP Hồ Chí Minh, gắn với yêu cầu “đột phá nhân sự” để thực hiện “đột phá thể chế”. Việc thu hút và trọng dụng nhân tài phải dựa trên năng lực thực chất, gắn với nhiệm vụ cụ thể và sản phẩm đầu ra đo lường được, đồng thời bảo đảm nguyên tắc minh bạch, trách nhiệm giải trình. Khi đội ngũ thực thi đủ mạnh, các cơ chế đặc thù của Nghị quyết 98 mới có thể được triển khai nhanh, hiệu quả và hạn chế tối đa độ trễ chính sách.

Các hoạt động cải cách thủ tục hành chính được đẩy mạnh để tăng khả năng cạnh tranh.

Góp thêm góc nhìn chiến lược, GS.TS Vũ Minh Khương, Trường Chính sách công Lý Quang Diệu (Singapore), cho rằng việc triển khai Nghị quyết 98 cần được đặt trong tư duy dài hạn. Theo đó, để trở thành siêu đô thị sáng tạo, TP Hồ Chí Minh không chỉ cần các cơ chế ưu đãi riêng lẻ, mà phải nâng cấp toàn diện thể chế, thiết chế và cơ chế vận hành. Trong đó, việc hình thành một cơ quan phát triển liên vùng có vai trò điều phối chiến lược giữa TP Hồ Chí Minh với các địa phương trong vùng là yêu cầu cấp thiết, nhằm khai thác hiệu quả không gian phát triển mở rộng.

Bên cạnh đó, GS.TS Vũ Minh Khương nhấn mạnh vai trò của việc thí điểm các cơ chế sandbox trong những lĩnh vực mới, cho phép thử nghiệm chính sách trong phạm vi kiểm soát để tạo động lực đổi mới sáng tạo, đồng thời tạo nguồn thu mới gắn với phát triển nội sinh. Về lâu dài, từ thực tiễn vận hành siêu đô thị, TP Hồ Chí Minh cần được nghiên cứu xây dựng một khung pháp lý riêng, hướng tới luật về đô thị đặc biệt. Trên tinh thần đó, Nghị quyết 98 sửa đổi không chỉ là công cụ tháo gỡ khó khăn trước mắt, mà còn là bước đệm quan trọng để Thành phố tiếp tục khẳng định vai trò đầu tàu, “vì cả nước và cùng cả nước” trong kỷ nguyên phát triển mới.

Bài, ảnh: Hoàng Tuyết - Viết Âm/Báo Tin tức và Dân tộc