Tổng thống Trump sẽ sớm xử lý vấn đề đậu tương với Trung Quốc

Là nước nhập khẩu đậu tương hàng đầu thế giới, Trung Quốc có sức ảnh hưởng lớn đến thị trường đậu tương toàn cầu - Ảnh: Bloomberg

Tổng thống Mỹ đang chịu áp lực lớn từ các nghị sĩ Đảng Cộng hòa đến từ các vùng nông nghiệp lớn tại Mỹ trong bối cảnh Trung Quốc ngừng nhập khẩu đậu tương gây khó khăn lớn cho nông dân Mỹ khi mùa thu hoạch đến gần.

Theo kế hoạch dự kiến, Tổng thống Mỹ sẽ gặp nhà lãnh đạo Trung Quốc tại hội nghị thượng đỉnh Hợp tác Kinh tế Châu Á - Thái Bình Dương (APEC) vào cuối tháng này ở Hàn Quốc.

“Tôi sẽ gặp ông Tập trong 4 tuần nữa và đậu tương sẽ là chủ đề lớn của các cuộc thảo luận giữa chúng tôi. Nông dân trồng đậu tương của Mỹ đang chịu tổn thương vì Trung Quốc ngừng mua, chỉ vì lý do ‘để đàm phán’”, ông Trump viết trong một bài đăng trên mạng xã hội Truth Social ngày 1/10.

Trong phiên giao dịch ngày 1/10, giá hợp đồng tương lai đậu tương tăng 1,9% sau bài đăng của ông chủ Nhà Trắng - mức biến động trong một phiên lớn nhất kể từ ngày 21/8.

Ông Trump cũng chỉ trích người tiền nhiệm Joe Biden đã không hành động để thúc đẩy Trung Quốc “thực thi” cam kết mua đậu tương theo thỏa thuận thương mại Giai đoạn 1 giữa hai nước - đạt được trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông. Trong bài đăng, vị Tổng thống cũng nhắc lại đề xuất sử dụng nguồn thu từ thuế quan để hỗ trợ nông dân đang gặp khó khăn.

“Mọi thứ sẽ ổn thôi. Tôi yêu những người dân yêu nước của chúng ta và mọi nông dân đều là những người yêu nước”, ông Trump viết.

Là nước nhập khẩu đậu tương hàng đầu thế giới, Trung Quốc có sức ảnh hưởng lớn đến thị trường đậu tương toàn cầu. Quốc gia này đang sử dụng chiến thuật quen thuộc trong đàm phán thương mại với Mỹ như đã từng thực hiện trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump. Đó là hạn chế mua hàng Mỹ.

Theo dữ liệu từ Bộ Nông nghiệp Mỹ tới ngày 18/9, Trung Quốc chưa đặt lô hàng đậu tương nào của Mỹ. Đây là lần đầu tiên điều này xảy ra kể từ khi số liệu bắt đầu được thu thập vào năm 1999. Năm ngoái, Mỹ chiếm khoảng 20% đậu tương nhập khẩu của Trung Quốc, tương đương kim ngạch hơn 12 tỷ USD. Thị trường Trung Quốc chiếm khoảng 50% kim ngạch xuất khẩu đậu tương của Mỹ.

Hai nước đang tạm “đình chiến” để đàm phán thương mại bằng việc giảm thuế quan trả đũa với hàng hóa của nhau và nới lỏng biện pháp kiểm soát nhập khẩu. Thời hạn đình chiến sẽ hết hạn vào tháng 11. Vòng đàm phán gần đây nhất diễn ra vào giữa tháng 9 tại Tây Ban Nha nhưng các nội dung về thương mại vẫn chưa có nhiều tiến triển.

Cuối tháng trước, ông Trump đã điện đàm với ông Tập để chuẩn bị cho cuộc gặp tại APEC vào cuối tháng 10. Theo đó, thương mại dự kiến sẽ là một nội dung được ưu tiên trong chương trình nghị sự.

Phát biểu về đậu tương của ông Trump được đưa ra một ngày sau khi các thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa bày tỏ sự thất vọng sau cuộc gặp với Đại sứ Mỹ tại Trung Quốc David Perdue khi biết rằng Trung Quốc sẽ chưa nhập khẩu lại nông sản Mỹ trong trong ngắn hạn và không có giải pháp rõ ràng nào để hỗ trợ nông dân.

Dự định dùng tiền thu thuế quan để hỗ trợ nông dân của ông Trump được đánh giá là rủi ro. Các sắc lệnh về thuế quan đối ứng của ông Trump dựa trên quyền hạn khẩn cấp đang vấp phải thách thức pháp lý và phải chờ phán quyết cuối cùng về tính hiệu lực từ Tòa án Tối cao. Trong trường hợp phán quyết của Tòa án Tối cao Mỹ vô hiệu thuế đối ứng, chính quyền của ông Trump có thể phải hoàn trả hàng trăm tỷ USD tiền thuế quan đã thu.

Cử tri tại các bang có nền nông nghiệp quy mô lớn tại Mỹ - hầu hết đã bỏ phiếu cho ông Trump trong cuộc bầu cử tổng thống năm ngoái - đang rơi vào tình cảnh khó khăn khi thị trường xuất khẩu nông sản bị ảnh hưởng nặng nề bởi cuộc chiến thương mại của vị Tổng thống.

Việc các chương trình an sinh xã hội liên bang bị thu hẹp cũng tác động lớn tới nông dân. Điều này có thể sẽ tạo ra một điểm yếu cho Đảng Cộng hòa của ông Trump trước thềm cuộc bầu cử Quốc hội giữa kỳ vào năm sau.

Hoài Thu