Tổng thống Philippines thăm Campuchia: Hiện thực hóa cơ hội

Quyền Nguyên thủ quốc gia kiêm Chủ tịch Thượng viện Campuchia Hun Sen chủ trì Quốc yến chiêu đãi Tổng thống Ferdinand R. Marcos Jr và Phu nhân, ngày 8/9. (Nguồn: Văn phòng Tổng thống Philippines)

Đây là chuyến thăm cấp Nhà nước đầu tiên của Tổng thống Ferdinand Marcos Jr tới Campuchia kể từ khi nhậm chức năm 2022 và là chuyến thăm của một Tổng thống Philippines đến Campuchia sau chín năm kể từ 2016.

Chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh quan hệ song phương đang ấm lên sau chuyến công du Philippines của Thủ tướng Campuchia Hun Manet hồi tháng 2/2025. Hai bên ký tám thỏa thuận về thương mại và đầu tư, nông nghiệp, giáo dục, du lịch, công nghệ thông tin và truyền thông.

Trước chuyến thăm, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Philippines đã mô tả chuyến công du “vô cùng quan trọng”, với mục đích mở rộng quan hệ kinh tế và hợp tác giữa hai nước, trong đó có việc giải quyết tội phạm xuyên quốc gia và nạn buôn người – vấn đề vốn nổi cộm trong quan hệ song phương.

Tại Phnom Penh, Tổng thống Ferdinand Marcos Jr đã có cuộc gặp với Thủ tướng Hun Manet và Chủ tịch Thượng viện Hun Sen. Hai bên ký năm thỏa thuận kinh doanh và ba thỏa thuận về chống tội phạm xuyên quốc gia, giáo dục đại học và dịch vụ hàng không.

Gắn kết song phương

Điểm nhấn của chuyến thăm lần này là việc hai nước nhất trí tăng cường hợp tác và triển khai các khuôn khổ thể chế xuyên biên giới để ứng phó nhanh chóng, hiệu quả với tội phạm xuyên quốc gia - một trong những thách thức an ninh cấp bách và phức tạp nhất ở Đông Nam Á đã được hai nước thảo luận nhiều lần trước đây.

Tại cuộc gặp ngày 8/9, Tổng thống Ferdinand Marcos Jr và Thủ tướng Hun Manet đã hoan nghênh việc hai bên ký kết Thỏa thuận hợp tác phòng chống tội phạm xuyên quốc gia, theo đó bổ sung các lĩnh vực hợp tác cụ thể hơn vào Biên bản ghi nhớ giữa Cảnh sát quốc gia Philippines và Campuchia về hợp tác phòng chống tội phạm xuyên quốc gia, bao gồm: nạn buôn người, buôn bán vũ khí và tội phạm mạng.

Thỏa thuận này cũng thể hiện quyết tâm của chính phủ Campuchia trong chiến dịch truy quét quy mô lớn các mạng lưới lừa đảo trực tuyến, đồng thời khẳng định nỗ lực của Philippines trong việc bảo vệ quyền và lợi ích của hơn 7.000 người lao động đang sinh sống tại Campuchia, nhất là sau chiến dịch giải cứu 24 nạn nhân người Philippines trong các đường dây lừa đảo trực tuyến tại Campuchia vào tháng Tám vừa qua.

Bên cạnh đó, chuyến thăm cũng mang lại cơ hội hợp tác kinh tế mạnh mẽ, mở rộng thương mại trên nhiều lĩnh vực như nông nghiệp, du lịch và dịch vụ số. Tổng kim ngạch thương mại hai chiều năm 2024 đạt 105,69 triệu USD. Con số này rất thấp so với kim ngạch thương mại hàng tỷ USD giữa Philippines với các thành viên khác trong ASEAN, cho thấy quan hệ thương mại hai nước còn nhiều dư địa phát triển.

Theo SCMP, vị trí chiến lược tại tiểu vùng sông Mekong và vai trò ngày càng tăng của Campuchia như một trung tâm sản xuất khiến đất nước chùa tháp trở thành đối tác hấp dẫn cho việc đa dạng hóa chuỗi cung ứng. Với nhu cầu đảm bảo nguồn cung lương thực cho khoảng 116 triệu dân, Philippines tích cực mở rộng nhập khẩu gạo từ các nước trong khu vực, trong đó Campuchia là thị trường đầy tiềm năng. Tại họp báo chung ngày 8/9, Thủ tướng Hun Manet nhấn mạnh sự sẵn sàng của Campuchia trong vai trò đối tác tin cậy giúp Philippines đạt được các mục tiêu an ninh lương thực.

Philippines cũng bày tỏ mong muốn củng cố sự hiện diện của mình tại thị trường Campuchia. Tờ Manila Times nhấn mạnh kỳ vọng của Tổng thống Ferdinand Marcos Jr trong thúc đẩy xuất khẩu và đầu tư sang Campuchia, đặc biệt là thực phẩm, đồ uống và dược phẩm. Philippines có lợi thế trong lĩnh vực điện tử, công nghệ số để đưa Campuchia trở thành những nhân tố chủ chốt trong chuỗi giá trị nông nghiệp sông Mekong, đồng thời đảm bảo nguồn cung hàng hóa ổn định cho Philippines và tăng cường an ninh lương thực.

Bên lề chuyến thăm, hai nhà lãnh đạo đã cùng tham dự đối thoại với các doanh nghiệp chủ chốt của hai nước để khai phá và đa dạng hóa nguồn hàng, mở rộng khả năng tiếp cận thị trường nhằm kích thích thương mại song phương và nội khối.

Tổng thống Ferdinand R. Marcos Jr và Thủ tướng Hun Manet chứng kiến lễ ký kết thỏa thuận hợp tác, ngày 8/9. (Nguồn: Văn phòng Tổng thống Philippines)

Tăng đồng thuận khu vực

Trong bối cảnh Philippines đang nỗ lực giành ghế ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2027-2028 và đảm nhiệm vai trò Chủ tịch ASEAN vào năm tới, chuyến thăm có thể là cách ông Ferdinand Marcos Jr tìm kiếm sự đồng thuận của các nước trong khu vực trước thềm chuyển giao, đồng thời tìm hiểu quan điểm ưu tiên và chính sách của Campuchia đối với ASEAN.

TS. Aries Arugay, Viện ISEAS - Yusof Ishak nhận định, các thỏa thuận được ký kết giữa hai nước trong chuyến thăm lần này là một “bước tiến đáng hoan nghênh” trong việc xây dựng lòng tin giữa hai quốc gia có nhiều khác biệt về các vấn đề địa chính trị, đặc biệt trong cách tiếp cận đối với Trung Quốc. Ngoài ra, Philippines cũng khẳng định vai trò trong việc góp phần giải quyết xung đột tại khu vực thông qua việc cam kết cử năm đại diện quan sát viên - so với kế hoạch ban đầu chỉ là một hoặc hai người - để giám sát việc thực hiện lệnh ngừng bắn tại khu vực biên giới đang tranh chấp giữa Campuchia và Thái Lan.

Theo giới quan sát, cả Philippines và Campuchia đang nỗ lực làm sâu sắc hơn quan hệ song phương, tìm kiếm các cơ hội mới nhằm thúc đẩy phát triển thực chất. Việc hai nước tái khẳng định quan hệ đối tác vững chắc không chỉ mang lại cơ hội phát triển cho cả hai quốc gia, mà còn giúp khu vực vững vàng hơn trước những thách thức từ bên ngoài.

Hà Bảo Trâm