Tổng thống El Salvador sau khi trị 'ung thư băng đảng' sẽ chữa 'bệnh đói nghèo'

Tổng thống El Salvador Nayib Bukele tuyên thệ nhậm chức nhiệm kỳ thứ hai

Lễ tuyên thệ nhậm chức của ông Nayib Bukele đã diễn ra tại Thủ đô San Salvador vào cuối tuần qua. Buổi lễ có sự tham dự của nhiều quan khách, trong đó có Vua Tây Ban Nha Felipe VI và Tổng thống Argentina Javier Milei. Hồi tháng 2-2024, Tổng thống Nayib Bukele đã tái đắc cử với 85% phiếu bầu, sau khi tòa án ra phán quyết mở đường cho việc ông tái cử dù hiến pháp cấm điều đó. Đảng Ý tưởng mới của ông Bukele cũng đã “càn quét” 54 trên tổng số 60 ghế Quốc hội. Đó là tỷ lệ ủng hộ đáng mơ ước của nhiều chính trị gia, mà với bản thân ông Bukele, nguyên nhân đến từ thành công trong công cuộc truy quét các băng nhóm tội phạm, đem lại cảm giác yên tâm cho một xã hội đã mệt mỏi vì bạo lực. Theo một cuộc thăm dò khu vực, chiến dịch chống tội phạm ở El Salvador dù bị các nhóm nhân quyền chỉ trích nhưng đã đưa ông Bukele trở thành nhà lãnh đạo được yêu thích nhất ở Mỹ Latinh.

Với bộ trang phục ưa thích là quần jean và mũ bóng chày, Tổng thống Bukele lên nắm quyền vào năm 2019 khi mới 37 tuổi. Lúc đó ông hứa hẹn sẽ tiêu diệt các băng nhóm tội phạm vốn được cho là đã gây ra khoảng 120.000 vụ giết người trong 3 thập kỷ, cao gấp nhiều lần so với hơn 75.000 người thiệt mạng trong cuộc nội chiến ở El Salvador từ năm 1980 đến 1992. Vào năm 2020, Tổng thống El Salvador ép cơ quan lập pháp thông qua nguồn tài trợ mới cho lực lượng an ninh, tạo điều kiện cho những nỗ lực mạnh tay nhắm vào các băng đảng khét tiếng của El Salvador. Trong nhiệm kỳ đầu tiên, chính quyền của ông Bukele đã vây bắt hơn 80.000 đối tượng được cho là “xã hội đen” khi luật tình trạng khẩn cấp được áp dụng kể từ tháng 3-2022, cho phép nhà chức trách bắt giữ nghi phạm mà không cần lệnh. Chính phủ của ông còn xây dựng nhà tù lớn nhất châu Mỹ Latinh. Kết quả, ông Bukele khoe rằng, đã biến “thủ đô giết người của thế giới, quốc gia nguy hiểm nhất thế giới, thành quốc gia an toàn nhất ở Tây bán cầu”. Mặt trái của nó là nhiều tổ chức lên án việc bắt giữ hàng nghìn người vô tội, trong đó cả trẻ vị thành niên.

Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo, “tuần trăng mật” của Tổng thống El Salvador với cử tri có thể sắp kết thúc khi những lo lắng về kinh tế lấn át những lo ngại về an ninh công cộng. Với những khu dân cư an toàn hơn, mối quan tâm của công chúng giờ đây đã chuyển sang nền kinh tế, vốn có thể sẽ là thách thức lớn nhất của ông Bukele trong nhiệm kỳ thứ hai. Hơn 1/4 trong số 6,3 triệu dân El Salvador đang sống trong nghèo đói, tỷ lệ thất nghiệp ngày càng gia tăng, lạm phát lương thực đã vượt xa mức tăng lương cơ bản. Ông Bukele đã công bố một số kế hoạch lớn, trong đó có thành phố Bitcoin - một thiên đường tiền điện tử miễn thuế được cung cấp năng lượng địa nhiệt từ núi lửa. Tuy nhiên, dự án đã không đạt được động lực mong muốn và đầu tư tư nhân đã sụt giảm. Trong khi đó, nợ công của El Salvador đã tăng vọt lên hơn 30 tỷ USD, tương đương 84% tổng sản phẩm quốc nội của đất nước.

Trong phát biểu nhậm chức nhiệm kỳ thứ hai, Tổng thống Nayib Bukele cam kết sẽ chữa khỏi “căn bệnh” của quốc gia Trung Mỹ này bằng cách kê đơn để phục hồi nền kinh tế, sau khi ông điều trị thành công căn bệnh “ung thư băng đảng”. “Xã hội Salvador vẫn còn bệnh tật, nhưng không còn ung thư nữa. Hiện giờ chúng ta đã giải quyết được vấn đề cấp bách nhất, đó là an ninh. Chúng ta sẽ tập trung vào các vấn đề quan trọng, bắt đầu từ phục hồi nền kinh tế trì trệ và giải quyết đói nghèo” - ông Bukele nói.

Các nhà kinh tế cho biết, Chính phủ El Salvador sẽ phải nỗ lực hết sức trong cân bằng chính sách để vừa giảm nợ quốc gia mà lại không cắt giảm phúc lợi xã hội cần thiết cho những người nghèo nhất.

Theo Al Jazeera/ Reuters