Tổng Bí thư: TP.HCM hướng đến tầm vóc mới là 'siêu đô thị' của Đông Nam Á

Phát biểu kết luận tại buổi làm việc của đoàn công tác Trung ương với Ban Thường vụ Thành ủy TP.HCM, Tỉnh ủy Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu sáng 18/6, Tổng Bí thư Tô Lâm cho rằng, TP.HCM, Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu đều có những tiềm năng rất lớn.

TP.HCM mới trở thành đô thị tài chính, công nghiệp, cảng biển

Việc thành lập TP.HCM mới đã mở ra một giai đoạn phát triển hoàn toàn mới, không chỉ là trung tâm kinh tế, văn hóa, tài chính lớn nhất của cả nước mà còn trở thành một trong những vùng đô thị tài chính, công nghiệp, cảng biển có mật độ phát triển cao bậc nhất Đông Nam Á.

“Về quy mô của TP.HCM mới, ở Đông Nam Á này không có một thành phố nào có được quy mô như vậy”, Tổng Bí thư nói.

Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu tại buổi làm việc. (Ảnh: H.Khánh)

Theo Tổng Bí thư, ba địa phương đều có những bản sắc, thành tựu và lợi thế riêng, cần phát huy những yếu tố đó, biến thành động lực để cùng nhau xây dựng, phát triển TP.HCM.

Tổng Bí thư cho rằng, Bình Dương là tiêu biểu cho hành trình 40 năm đổi mới của Việt Nam, từ một tỉnh nông nghiệp truyền thống vươn lên trở thành một tỉnh công nghiệp và đô thị hàng đầu của cả nước. Với thu nhập bình quân đầu người chạm ngưỡng 200 triệu đồng, đứng đầu của cả nước, hơn cả TP.HCM, Thủ đô Hà Nội.

Bên cạnh đó, tỷ lệ đô thị hóa đạt 87%, tương đương với các nước phát triển; thu hút 4.500 dự án FDI với tổng vốn đầu tư gần 45 tỷ đô la Mỹ - khẳng định là nơi đặc biệt hấp dẫn đối với nhà đầu tư quốc tế. Bình Dương đã tạo ra những mô hình phát triển hiện đại như khu công nghiệp, đô thị, dịch vụ tích hợp chuỗi VSIP kết nối vùng nhiều nhất cả nước.

Thành phố thông minh Bình Dương được vinh danh trong tốp 21 của Cộng đồng thông minh toàn cầu Smart 21 nhiều năm liền, tiêu biểu là mô hình khu thương mại tự do và khu công nghiệp khoa học công nghệ rất sáng tạo.

Còn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đang vươn mình trở thành trung tâm kinh tế biển quốc gia. Với cụm cảng Cái Mép Thị Vải là một trong 21 cảng nước sâu hàng đầu thế giới đang được đầu tư mở rộng, hiện đại hóa để trở thành cảng trung tâm trung chuyển quốc tế lớn nhất của cả nước, có năng lực cạnh tranh ở tầm khu vực châu Á và thế giới.

Khu thương mại tự do Cái Mép Hạ với quy mô 3.750 hecta đang được xúc tiến xây dựng các tổ hợp lớn về công nghiệp, dịch vụ, đô thị hiện đại đang định hình tại Phú Mỹ; chuỗi dự án du lịch cấp cao Hồ Tràm Long Hải Vũng Tàu đã tạo nên một cấu trúc kinh tế cân bằng giữa công nghiệp logistics và dịch vụ chất lượng cao.

Ngoài ra, Côn Đảo được nghiên cứu thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù để trở thành trung tâm du lịch sinh thái di sản tầm cỡ quốc tế trên cơ sở giữ gìn sinh thái, bản sắc của giá trị linh thiêng của nơi này.

"Chúng tôi cũng được biết là tỉnh đã ban hành Nghị quyết chuyên đề về nâng cao thu nhập và chất lượng cuộc sống, lấy chuẩn mực của các nước OECD làm mục tiêu phấn đấu là tỉnh tiên phong để xây dựng và triển khai cái chỉ số phồn vinh, hạnh phúc để đo lường tiến bộ xã hội một cách toàn diện như tinh thần Nghị quyết Đại hội lần thứ 13 của Đảng đã đề ra", Tổng Bí thư nói.

Trong khi đó, TP.HCM đang bước vào giai đoạn chuyển mình mang tính chiến lược, nhằm giữ vững vị thế đầu tàu kinh tế quốc gia và vươn tầm khu vực. Điểm nhấn nổi bật về thể chế là Đề án Trung tâm tài chính quốc tế, với kỳ vọng là nơi thử nghiệm thể chế mới, công nghệ tài chính tiên tiến và các mô hình quản trị hiện đại, hệ sinh thái khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo.

"Cả ba địa phương đều đang hội tụ những nền tảng thể chế quản trị số hàng đầu cả nước", Tổng Bí thư nhấn mạnh.

Tổng Bí thư đưa ra dẫn chứng, năm 2024, TP.HCM xếp thứ hai về chỉ số chuyển đổi số (DTI), Bình Dương xếp thứ bảy. Bà Rịa - Vũng Tàu đứng thứ hai về cải cách hành chính và đứng thứ năm về năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI). Đặc biệt, Bình Dương còn nằm trong tốp 3 địa phương thực thi hiệu quả nhất các hiệp định thương mại tự do và đứng thứ năm cả nước về chỉ số xanh.

"Những nền tảng này đang tạo nên một vùng đô thị tiên phong, không chỉ dẫn dắt bằng tốc độ tăng trưởng mà bằng chất lượng quản trị, sự đổi mới thể chế và mô hình phát triển bền vững", Tổng Bí thư nhận định.

Về văn hóa xã hội, Tổng Bí thư cho rằng, cả ba địa phương đã chú trọng đầu tư phát triển con người toàn diện, nâng cao chất lượng sống, xây dựng xã hội tiến bộ, công bằng và bền vững. Giáo dục đào tạo, y tế, văn hóa, thể thao rất được quan tâm. Các chính sách an sinh, chăm sóc sức khỏe, phát triển con người được triển khai hiệu quả gắn với mục tiêu nâng cao chỉ số hạnh phúc, đảm bảo an ninh, an toàn cho con người.

Về xây dựng Đảng và hệ thống chính trị, các địa phương đã thực hiện nghiêm túc các Nghị quyết của Trung ương, kiên quyết đấu tranh phòng, chống suy thoái, xử lý nghiêm các sai phạm với tinh thần không có vùng cấm. Phương thức lãnh đạo được đổi mới. Công tác kiểm tra dân vận dân tộc và công tác tôn giáo được thực hiện đồng bộ, góp phần củng cố khối đại đoàn kết toàn dân. Việc sắp xếp tổ chức bộ máy và chuẩn bị Đại hội các cấp cũng đang được triển khai một cách chủ động, bài bản.

Những nút thắt lớn

Tổng Bí thư cho rằng, xét trên bình diện tổng thể và dài hạn, quá trình phát triển của từng địa phương vẫn tồn tại những nút thắt mang tính cấu trúc khiến tăng trưởng chưa bền vững, hiệu quả đầu tư chưa được tương xứng với tiềm năng, năng lực cạnh tranh quốc tế cũng còn hạn chế.

Đối với TP.HCM, mặc dù là đầu tàu kinh tế lớn nhất cả nước nhưng không gian phát triển bị bó hẹp, quá tải hạ tầng, áp lực dân số lớn, ô nhiễm môi trường, úng ngập ngày càng nghiêm trọng, giao thông ùn tắc triền miên.

Chỉ số PCI năm 2024 của TP.HCM rơi xuống hạng 29. Cải cách hành chính chỉ xếp hạng 21 và chỉ số hài lòng của người dân chỉ đứng hạng thứ 29. Trong bảng xếp hạng thành phố đáng sống, TP.HCM thường đứng ngoài top 100. Trong khi một số thành phố như Bangkok, Singapore, Seoul... đều nằm trong các tốp đầu.

"Tôi cũng đặt ra một câu hỏi, thành phố có coi những căn nhà tạm bợ cũ nát dọc các kênh rạch, sông, ngòi gây ô nhiễm, mất mỹ quan, người sống rất khổ cực có nằm trong diện nhà nát, tạm bợ cần được hỗ trợ xóa bỏ như các dự án nhiều tỉnh miền núi hay không, kế hoạch thế nào, có nên đề ra các phương hướng giải quyết ngay trong Nghị quyết Đại hội lần thứ 12 của Đảng bộ mới hay không?

Vừa qua chúng ta rất có kinh nghiệm làm kênh Nhiêu Lộc, bây giờ phải mở rộng những việc này. Thành phố văn minh, hiện đại, không thể để tồn tại những vấn đề người dân bức xúc như vậy", Tổng Bí thư đặt vấn đề.

Toàn cảnh buổi làm việc. (Ảnh: Việt Dũng/Báo SGGP)

Còn với Bình Dương, Tổng Bí thư cho rằng, dù là điểm sáng về công nghiệp hóa, về thu hút FDI nhưng mô hình tăng trưởng vẫn dựa nhiều vào sản xuất, gia công, thâm dụng lao động và đất đai, thiếu các trung tâm đào tạo nhân lực chất lượng cao, hạ tầng xã hội và năng lực đổi mới sáng tạo, phát triển đô thị chưa theo kịp tốc độ công nghiệp hóa, chất lượng cuộc sống chưa đồng đều giữa các cái khu vực.

Bà Rịa - Vũng Tàu với lợi thế là cảng biển, nước sâu, du lịch biển vẫn gặp khó khăn trong liên kết vùng, phát triển chuỗi giá trị. Cảng Cái Mép - Thị Vải phải có năng lực cạnh tranh quốc tế nhưng kết nối hậu cần còn rời rạc, yếu hệ sinh thái logistic hiện đại, du lịch vẫn nặng tính vụ mùa chưa gắn với đô thị thông minh, y tế, nghỉ dưỡng cao cấp hay là những dịch vụ sáng tạo khác.

"Những cái được rất lớn nhưng những cái bất cập cũng phải mạnh dạn chỉ ra để khi hợp nhất, phải phát huy được những lợi thế, ưu điểm, đồng thời cũng nhìn thấy được những còn tồn tại để khắc phục", Tổng Bí thư khẳng định.

Hoàng Thọ