Tổng Bí thư: Chuyển đổi số là cầu nối sống còn giữa tỉnh và xã trong mô hình mới

Quan điểm trên được Tổng Bí thư Tô Lâm đưa ra khi phát biểu kết luận hội nghị sơ kết công tác 6 tháng đầu năm và nhiệm vụ trọng tâm 6 tháng cuối năm 2025 của Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số (Ban Chỉ đạo), diễn ra sáng 2/7.

Tổng Bí thư Tô Lâm. (Ảnh: Huy Tuấn)

Tổng Bí thư ghi nhận những kết quả đạt được là kết tinh của tinh thần đổi mới sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, không ngại khó khăn, thách thức của toàn hệ thống chính trị, cũng như sự đồng tình của người dân.

Song, Tổng Bí thư lưu ý nhiệm vụ phía trước còn nhiều khó khăn, điểm nghẽn chỉ ra không chỉ là những con số, những nhiệm vụ chậm tiến độ, mà sâu xa hơn là những thách thức về tư duy chỉ đạo, cơ chế phối hợp, phân bổ nguồn lực và cam kết chính trị ở tất cả các cấp.

Đề cập đến các nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới, trước tiên, Tổng Bí thư yêu cầu người đứng đầu các ban, bộ, ngành, địa phương phải tiếp tục nâng cao tinh thần trách nhiệm, có quyết tâm chính trị cao, kiên quyết, kiên trì, kiên định làm bằng được để củng cố niềm tin của toàn xã hội.

Trong bối cảnh chính quyền địa phương 2 cấp đi vào hoạt động, khi không có cấp huyện, lãnh đạo cấp tỉnh phải quản lý hàng trăm đầu mối cấp xã. Nếu không có công nghệ, không quản trị dựa trên dữ liệu thì không thể truyền đạt chỉ đạo, nắm bắt công việc kịp thời, dẫn đến nguy cơ ách tắc, không phục vụ kịp thời người dân, doanh nghiệp.

"Vì vậy, chuyển đổi số là hệ thần kinh trung ương, là cầu nối sống còn giữa tỉnh và xã trong mô hình mới, trở thành bộ não dữ liệu để phân tích, cảnh báo sớm tình hình, không để xảy ra vũng trũng thông tin. Không có chuyển đổi số thì mô hình chính quyền 2 cấp sẽ không thể vận hành một cách có hiệu quả", Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh.

Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương phối hợp với các cơ quan truyền thông xây dựng các chương trình truyền thông sâu rộng về các nội dung đột phá của Luật Khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, đặc biệt là cơ chế chấp thuận rủi ro nhằm củng cố niềm tin trong giới khoa học, doanh nghiệp và người dân.

Về nhiệm vụ hoàn thiện thể chế, Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu các bộ, ngành khẩn trương xây dựng các văn bản dưới luật để hướng dẫn thi hành các luật đã ban hành, bảo đảm hoàn thành khi luật có hiệu lực thi hành.

Đồng thời, cơ quan chức năng cần ban hành các cơ chế, chính sách cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; tiếp tục rà soát các văn bản luật liên quan, bảo đảm mục tiêu trong năm nay tháo gỡ hết các điểm nghẽn, khó khăn, vướng mắc về pháp luật theo đúng tinh thần chỉ đạo của Bộ Chính trị.

Về phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, Tô Lâm yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tập trung quán triệt, triển khai có hiệu quả Kế hoạch hành động chiến lược thực hiện Nghị quyết số 57. Các nhiệm vụ trọng tâm là giao cho cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo ban hành hướng dẫn chi tiết và đề xuất phương án tổ chức thực hiện kế hoạch, báo cáo Ban Chỉ đạo xem xét trước ngày 15/7.

Tổng Bí thư giao Bộ Nội vụ chủ trì xây dựng tiêu chí, quy chế quản lý đãi ngộ và quy trình tuyển dụng tổng công trình sư, kiến trúc sư trưởng để triển khai các hệ thống chiến lược, đột phá.

Các bộ có liên quan chủ động đề xuất các ứng viên tiềm năng cho vị trí chiến lược này, để tìm được cá nhân thực sự xuất sắc, đủ sức, đủ tài, đủ uy tín để trao cho họ thẩm quyền quy tụ lực lượng dẫn dắt thực hiện các công nghệ chiến lược quốc gia.

Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo nghiên cứu, đề xuất cơ chế khuyến khích thành lập các doanh nghiệp khởi nghiệp, triển khai sản phẩm nghiên cứu trong các trường đại học, thiết kế các chương trình kết nối thực chất giữa nhà khoa học và doanh nghiệp, giúp thương mại hóa các sản phẩm khoa học và công nghệ; nghiên cứu, đề xuất xây dựng mô hình đại học công nghệ thế hệ mới; xây dựng phương án tổ chức sắp xếp lại các tổ chức khoa học công nghệ, đầu tư phát triển và tổ chức nghiên cứu mạnh, hoàn thành trong tháng 8.

Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì phối hợp với các bộ, ngành, địa phương đánh giá toàn diện toàn bộ các phòng thí nghiệm trong cả nước; rà soát công tác hoạch định chính sách, đầu tư chia sẻ và khai thác các phòng thí nghiệm, bảo đảm tránh trùng lắp, lãng phí nguồn lực.

Bộ Khoa học và Công nghệ cũng được yêu cầu thành lập các tổ liên ngành hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam tìm kiếm, đàm phán và mua lại công ty công nghệ nước ngoài sở hữu trí tuệ, bí quyết công nghệ quan trọng để thúc đẩy sở hữu công nghệ lõi.

"Các bộ, ngành nghiên cứu, thúc đẩy ứng dụng công nghệ chiến lược trong danh mục công nghệ chiến lược đã ban hành, như trí tuệ nhân tạo, bán dẫn, dữ liệu lớn, ro-bot, công nghệ y sinh học, an ninh mạng... Hằng tháng, các bộ, ngành báo cáo Ban Chỉ đạo thực hiện các nhiệm vụ này", Tổng Bí thư giao nhiệm vụ.

Về chuyển đổi số quốc gia, Tổng Bí thư giao Bộ Công an chủ trì phối hợp các bộ, ngành xây dựng và trình Ban Chỉ đạo cơ chế vượt trội, đột phá về quản trị dữ liệu quốc gia, theo nguyên tắc dữ liệu phải "đúng, đủ, sạch, sống", kết nối thông suốt nhằm kết nối hiệu quả, tạo ra giá trị cụ thể, có thể đo lường được.

Bộ Công an và các bộ, ngành cũng cần khẩn trương hoàn thành và đưa vào khai thác trung tâm dữ liệu quốc gia, các cơ sở dữ liệu quốc gia, chuyên ngành theo lộ trình đã được Chính phủ đề ra.

Bộ Khoa học và Công nghệ tiếp tục chủ trì phối hợp các bộ, ngành, địa phương triển khai hạ tầng số, phủ sóng 5G toàn quốc gắn với việc tiếp tục triển khai Internet, khẩn trương khắc phục tình trạng thôn bản lõm sóng, thiếu điện, khẩn trương báo cáo Ban Thường trực Ban Chỉ đạo kết quả thực hiện; phấn đấu vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, hải đảo đều phải có sóng, vùng đô thị sóng phải mạnh.

Tổng Bí thư chỉ rõ, khẩn trương xây dựng, ban hành cơ chế, chính sách thu hút nguồn nhân lực, nhân tài khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số trong và ngoài nước, nhất là nhân lực chất lượng cao trong các ngành công nghệ mũi nhọn (AI, bán dẫn, vật liệu mới…); xây dựng Đề án phát triển, trọng dụng nhân tài, đặc biệt là chuyên gia đầu ngành phục vụ phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia; triển khai Chiến lược thu hút nhân tài đến năm 2030, tầm nhìn 2050.

Về bảo đảm kinh phí cho khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, Tổng Bí thư yêu cầu Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Tài chính tham mưu cấp có thẩm quyền bố trí đủ ngân sách để đạt được mục tiêu Nghị quyết số 57 đã đề ra.

Cùng với đó, hướng dẫn các bộ, ngành, địa phương đăng ký vốn, ưu tiên các dự án trọng điểm, có tính đột phá, lan tỏa; kiên quyết cắt giảm các dự án dàn trải, hình thức, tập trung cho dự án đầu tư, phòng thí nghiệm, công nghệ chiến lược... Các địa phương cũng cần ưu tiên các dự án về chuyển đổi số phục vụ vận hành chính quyền địa phương hai cấp.

"Các đồng chí thành viên Ban Chỉ đạo, thủ trưởng các bộ, ngành và bí thư các thành ủy, tỉnh ủy cần nêu cao trách nhiệm, đôn đốc kiểm tra, bảo đảm các nhiệm vụ được thực hiện đúng tiến độ, đạt kết quả thực chất; biến thách thức thành cơ hội, biến quyết tâm thành hành động cụ thể, đưa đất nước phát triển nhanh, bền vững trên nền tảng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số", Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh.

Anh Văn