Tôn vinh đóng góp của các nhà khoa học Việt Nam trong sự nghiệp bảo vệ và xây dựng đất nước

Tọa đàm là hoạt động mở đầu cho chuỗi sự kiện hướng tới trưng bày chuyên đề “Dấu ấn của các nhà khoa học Việt Nam trong sự nghiệp bảo vệ và xây dựng đất nước”, dự kiến khai mạc vào tháng 8 năm 2025 tại Công viên Di sản các nhà khoa học Việt Nam (Hòa Bình). Sự kiện mang ý nghĩa đặc biệt khi là dịp để cộng đồng cùng nhìn nhận một cách toàn diện, khách quan và đầy trân trọng những đóng góp to lớn, bền bỉ của đội ngũ trí thức và nhà khoa học Việt Nam trong suốt gần 80 năm qua - từ công cuộc giành lại độc lập dân tộc, kháng chiến chống xâm lược, đến thời kỳ tái thiết đất nước, đổi mới và hội nhập quốc tế sâu rộng.

Toàn cảnh tọa đàm. Ảnh: Thùy Dương

Các tham luận và ý kiến trao đổi tại tọa đàm đã tập trung làm sáng tỏ vai trò then chốt của các nhà khoa học trong nhiều lĩnh vực trọng yếu như: nông nghiệp, y học, giáo dục, công nghệ, khoa học tự nhiên và khoa học xã hội - nhân văn. Không chỉ đóng góp vào sự phát triển của nền khoa học nước nhà, các nhà khoa học Việt Nam còn tham gia trực tiếp vào các nhiệm vụ chính trị, góp phần xây dựng nền khoa học độc lập, hình thành đội ngũ trí thức cách mạng, phục vụ kháng chiến, phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ chủ quyền quốc gia và nâng cao đời sống nhân dân.

Một điểm nhấn đáng chú ý tại tọa đàm là những trao đổi thiết thực về phương thức tiếp cận và truyền tải các giá trị di sản khoa học - lịch sử đến với công chúng. Trong bối cảnh công nghệ số và truyền thông hiện đại phát triển mạnh mẽ, việc đưa các giá trị khoa học đến gần với cộng đồng đang đặt ra yêu cầu đổi mới cả về hình thức và nội dung.

Các đại biểu khẳng định: bên cạnh việc ghi nhận công lao của các nhà khoa học, cần đặc biệt chú trọng đến công tác giáo dục, trưng bày và truyền thông khoa học - không chỉ trong bảo tàng mà cả trong đời sống xã hội. Hoạt động này giúp công chúng, đặc biệt là thế hệ trẻ, tiếp cận các giá trị di sản một cách sinh động, từ đó nuôi dưỡng niềm tự hào dân tộc và khát vọng cống hiến.

Phát biểu tại tọa đàm, TS. Nguyễn Thanh Hóa - Giám đốc MEDDOM nhấn mạnh: “Chúng tôi mong muốn tọa đàm lần này không chỉ là dịp để ghi nhận và tôn vinh các nhà khoa học, mà còn là nơi gặp gỡ, đối thoại giữa lịch sử và hiện tại, giữa thế hệ đi trước và thế hệ hôm nay. Qua đó, những giá trị quý báu của giới trí thức Việt Nam sẽ tiếp tục được lan tỏa mạnh mẽ, trở thành nguồn cảm hứng cho sự phát triển bền vững của đất nước.”

TS. Nguyễn Thanh Hóa phát biểu tại tọa đàm. Ảnh: Thùy Dương

Ra đời từ năm 2007, Trung tâm - Bảo tàng Di sản các nhà khoa học Việt Nam là bảo tàng ngoài công lập đầu tiên tại Việt Nam chuyên sâu trong việc sưu tầm, bảo tồn và phát huy giá trị di sản của giới trí thức, nhà khoa học. Sau hơn 18 năm hoạt động, MEDDOM đã tiếp cận và làm việc với hơn 7.000 nhà khoa học thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau.

Không chỉ dừng lại ở sưu tầm và trưng bày hiện vật, MEDDOM còn là nơi kết nối chiều sâu lịch sử với nhu cầu tiếp cận tri thức của xã hội đương đại. Các triển lãm chuyên đề từng được tổ chức tại đây như: “Khát vọng học hỏi và sáng tạo” (2014), “Thẳm sâu trong từng kỷ vật” (2018), “Chuyện nghề địa chất” (2019), “Cháy mãi những đam mê” (2020), “Khoa học: sáng tạo và cống hiến” (2020)… đều gây ấn tượng bởi chiều sâu nội dung, sự tinh tế trong thiết kế và tính nhân văn trong thông điệp.

Mỗi chuyên đề là một lát cắt sống động của hành trình cống hiến không mỏi mệt, là câu chuyện cảm động về những con người đã dành trọn đời mình cho nghiên cứu và sáng tạo vì sự nghiệp phát triển đất nước.

Một số kỷ vật được trưng bày tại Tọa đàm. Ảnh: Thùy Dương

Tọa đàm là dịp để nhắc lại một chân lý tưởng như hiển nhiên nhưng luôn cần được khẳng định: khoa học và đội ngũ trí thức là động lực cốt lõi cho sự phát triển quốc gia bền vững. Trong bối cảnh mới của thời đại cách mạng công nghiệp 4.0 và hội nhập quốc tế sâu rộng, việc phát huy giá trị di sản khoa học và truyền thống hiếu học của dân tộc cần được đặt đúng vị trí, với tầm nhìn chiến lược dài hạn.

Việc MEDDOM tổ chức các hoạt động như tọa đàm, trưng bày chuyên đề, giáo dục bảo tàng… không chỉ góp phần tôn vinh giới trí thức Việt Nam, mà còn khơi dậy trong công chúng - đặc biệt là thế hệ trẻ - tinh thần yêu nước, yêu khoa học, lòng biết ơn và trách nhiệm tiếp nối sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Thùy Dương