Tình yêu 'lốp dự phòng' để lấp đầy khi trống?

Dự phòng để lấp đầy khi trống?

Tình yêu kiểu “lốp dự phòng” đang là từ khóa thảo luận hot trên mạng xã hội trong thời gian gần đây, mặc dù xu hướng này đã xuất hiện từ lâu. Đây là trạng thái phản ánh sự thiếu cam kết và tâm lý "phòng hờ" trong quan hệ tình cảm. Thay vì toàn tâm toàn ý với một người, một số bạn trẻ duy trì song song mối quan hệ chính thức và một... vài người yêu trong chế độ chờ - người không phải là đối tượng yêu hiện tại, nhưng luôn được giữ liên lạc, quan tâm vừa đủ để không bị quên lãng.

Xu hướng này thường nảy sinh từ nỗi sợ cô đơn, tâm lý không chắc chắn vào mối quan hệ hiện tại hoặc do ảnh hưởng từ văn hóa yêu nhanh - quên vội. Dù mang lại cảm giác an toàn tạm thời, kiểu yêu “lốp dự phòng” dễ làm tổn thương cả ba phía và phản ánh một sự mơ hồ trong cách người trẻ định nghĩa và duy trì tình yêu thời hiện đại.

Và khi nam giới hay nữ giới đặt trong tình cảnh là người dự phòng, hay là người có sở thích đặt người khác ở vị trí chờ đợi, mối quan hệ ở điểm khởi đầu đã không có sự rõ ràng, tường minh từ hai phía, cũng như có sự chênh lệch về mặt quyền lực khi một người đi "xin", một người lại "cho" tình cảm.

Kết quả nghiên cứu này cho thấy sinh viên hiện đại đề cao quyền tự quyết trong các mối quan hệ tình cảm. Họ không còn bị ràng buộc nhiều bởi định kiến xã hội, sự sắp đặt của gia đình, hay những quy chuẩn khắt khe về “chuẩn mực yêu đương” như các thế hệ trước.

Trong một cuộc trao đổi kín, bạn Nguyễn Minh Trang (26 tuổi, ở quận Thanh Xuân, Hà Nội, nhân vật đã được đổi tên) thừa nhận, cô đã có khá nhiều mối quan hệ không phải bạn thân, không phải người yêu, nhưng luôn sẵn sàng có mặt khi cô cần.

"Bạn ấy từng luôn là người sẵn sàng đưa mình đi học, lắng nghe những chuyện tình cảm không trọn vẹn của mình, thậm chí hủy cả kế hoạch cá nhân chỉ để ở bên động viên.

Nhiều lần bạn ấy nói những câu như “Nếu sau này vẫn ế thì mình lấy nhau nhé”... Những lời đó khiến mình sợ làm bạn tổn thương vì còn có nhiều lựa chọn khác", Trang chia sẻ.

Tình yêu kiểu “lốp dự phòng” đang là từ khóa thảo luận hot trên mạng xã hội trong thời gian gần đây, mặc dù xu hướng này đã xuất hiện từ lâu. Đây là trạng thái phản ánh sự thiếu cam kết và tâm lý "phòng hờ" trong quan hệ tình cảm. Ảnh minh họa

Có nên chấp nhận là người đứng sau?

Trao đổi với PV Tiền Phong về vấn đề này, ThS Đào Lê Tâm An - nghiên cứu sinh tiến sĩ ngành tâm lý học trường Đại học Sư phạm TP HCM nhận định, đúng như tên gọi, một chiếc lốp luôn được đem theo trong suốt hành trình, được sử dụng khi bánh xe chính bỗng bị vỡ thì còn có cái thay vào để tiếp tục.

Thuật ngữ này ám chỉ một người được xem như nhân vật phụ, chờ ngày "tranh sủng" để trở thành kép chính. Tuy nhiên, mọi người dễ đánh đồng chuyện "lốp" và "bạn thân", vì biểu hiện bên ngoài gần tương tự: Xuất hiện khi cần (thường là khi buồn), đưa đón đèo nhau, đi ăn tâm sự giãi bày... Về cơ bản, cả hai vai trò này đều có tính đồng hành trên suốt chặng đường của người kia.

Thứ phân tách rõ ràng nhất giữa "lốp" và "bạn thân" đó là động cơ có trong sáng hay không? Người đóng vai dự phòng thường muốn chứng tỏ bản thân đủ tốt để người kia chiếu cố.

Theo chuyên gia tâm lý, nếu thật sự mong cầu một chuyện tình lành mạnh, thì nó chỉ diễn ra khi cả hai cùng có hứng thú, cùng có nhã ý muốn xây dựng, cùng có sự chủ động ở phần mình.

"Nếu tiến đến với một người vốn tự cho mình cao hơn, giữ vai trò thẩm định xem tình cảm của bạn có xứng đáng để họ đáp lại hay không, thì con đường ấy vốn đã lệch từ khi chưa bắt đầu", ThS Đào Lê Tâm An nói.

Khi tình cảm không được xác nhận rõ ràng, người đóng vai “lốp dự phòng” thường rơi vào trạng thái hoang mang không biết mình có ý nghĩa như thế nào đối với người kia, liệu sự quan tâm nhận được có xuất phát từ tình yêu hay chỉ là sự lợi dụng về cảm xúc. Lâu dần, điều này dẫn đến sự hoài nghi chính mình, mất niềm tin vào giá trị bản thân và dễ rơi vào trạng thái tự ti.

Sự thiếu rõ ràng và mất cân bằng trong mối quan hệ này không chỉ làm tổn thương hiện tại, mà còn để lại dư chấn trong tâm lý và cách yêu về sau. Vì vậy, bạn trẻ cần chủ động xác lập ranh giới, tự hỏi bản thân và dám rút lui khi nhận thấy mình không được tôn trọng.

Diệu Nhi