Tình hình CHDC Congo: Tổng thống giục Quốc hội tuyên bố miền Đông xảy ra 'diệt chủng', AU tiếp nhận vai trò điều phối sáng kiến hòa bình

Tổng thống CHDC Congo Felix Tshisekedi. (Nguồn: Nieuwsblad)

Hãng tin AFP dẫn lời ông Tshisekedi nhấn mạnh: "Tôi long trọng kêu gọi cả hai viện của Quốc hội xem xét càng sớm càng tốt việc thông qua một nghị quyết chính thức công nhận tội diệt chủng đã xảy ra trên lãnh thổ của chúng ta".

Ông lập luận rằng, cái chết của hàng nghìn người trong cuộc giao tranh đáp ứng các tiêu chí được nêu trong Công ước chống diệt chủng năm 1948, đồng thời cam kết sẽ vận động tại các diễn đàn quốc tế để nghị quyết này được áp dụng cho miền Đông CHDC Congo.

Lời kêu gọi của ông được đưa ra trong bối cảnh CHDC Congo đang tiến hành các cuộc đàm phán với nước láng giềng Rwanda sau khi cả hai nước ký kết một thỏa thuận hòa bình hồi tháng 6, sau làn sóng bất ổn mới vào đầu năm nay với việc nhóm vũ trang M23, được quân đội Rwanda hậu thuẫn, chiếm giữ các thành phố quan trọng ở phía Đông.

Miền Đông CHDC Congo, một khu vực có nguồn tài nguyên thiên nhiên dồi dào, bao gồm các khoáng sản như coban và vàng, đã bị các nhóm vũ trang phi nhà nước hoành hành trong hơn 30 năm qua.

Thỏa thuận hòa bình với Rwanda vẫn chưa được thực hiện, và các nhà phân tích vẫn hoài nghi về khả năng đạt được hòa bình lâu dài. Các nhóm dân quân vẫn nắm quyền kiểm soát phần lớn miền Đông CHDC Congo.

Theo Bộ Ngoại giao Mỹ, quốc gia giám sát thỏa thuận hòa bình, CHDC Congo và Rwanda hôm 1/8 đã đạt được một thỏa thuận hợp tác kinh tế sơ bộ. Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết "khuôn khổ hội nhập kinh tế" mà hai nước ký tắt sẽ có hiệu lực vào cuối tháng 9.

Trong khi đó, Liên minh châu Phi (AU) đã chính thức tiếp nhận vai trò điều phối toàn bộ các sáng kiến hòa bình khu vực liên quan tình hình xung đột tại miền Đông CHDC Congo, nhằm thống nhất nỗ lực của các tổ chức trong khu vực và thúc đẩy tiến trình hòa bình do châu Phi dẫn dắt.

Cụ thể, ngày 2/8, Hội nghị thượng đỉnh chung tại Nairobi (Kenya) đã thông qua quyết định sáp nhập các cơ chế hòa bình của Cộng đồng Đông Phi (EAC), Cộng đồng Phát triển miền Nam châu Phi (SADC) và Liên minh châu Phi thành một Cơ chế chung.

Tuyên bố nhấn mạnh, tiến trình mới sẽ đặt trọng tâm vào các giải pháp do châu Phi chủ trì, hướng tới hòa bình lâu dài và bền vững tại khu vực miền Đông CHDC Congo - nơi đang chịu ảnh hưởng nặng nề bởi những cuộc giao tranh dai dẳng giữa lực lượng chính phủ và nhiều nhóm vũ trang, trong đó có M23.

Bảo Minh