Tìm động lực cho tăng trưởng kinh tế Việt Nam trong kỷ nguyên mới

Không thể tiếp tục dựa vào động lực tăng trưởng truyền thống

Sáng 16/9, tại Hà Nội, Trường Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội đã phối hợp cùng Viện Kinh tế Việt Nam và Thế giới; Viện Hàn lâm Khoa học - Xã hội Việt Nam tổ chức Hội thảo kinh tế 2025 với chủ đề “Động lực cho tăng trưởng kinh tế của Việt Nam trong kỷ nguyên mới”.

Hội thảo là một trong những hoạt động trọng điểm thuộc khuôn khổ Hội thảo Quốc tế về Nghiên cứu Việt Nam lần thứ 7 (ICVNS 2025), diễn ra trong bối cảnh Việt Nam kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9 và chuẩn bị tổng kết 40 năm công cuộc đổi mới, hoạch định chiến lược phát triển cho Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV.

Ông Nguyễn Đức Hiển - Phó Trưởng Ban Chính sách, chiến lược Trung ương phát biểu tại sự kiện. Ảnh: NH

Phát biểu khai mạc tại hội thảo, ông Nguyễn Đức Hiển - Phó Trưởng Ban Chính sách, chiến lược Trung ương nhấn mạnh: Việt Nam đang bước vào một giai đoạn phát triển có ý nghĩa lịch sử. Đảng và Nhà nước cũng đã đặt mục tiêu tăng trưởng kinh tế hai con số trong giai đoạn 2026 - 2030. Đồng thời, coi đây không chỉ là khát vọng chiến lược, mà còn là thước đo bản lĩnh, tầm nhìn và năng lực điều hành kinh tế vĩ mô của đất nước.

Tuy nhiên, để đạt được những mục tiêu đó, ông Nguyễn Đức Hiển cho rằng: Chúng ta không thể tiếp tục dựa vào các động lực tăng trưởng truyền thống như khai thác tài nguyên, lao động giá rẻ hay vốn đầu tư mở rộng.

"Việt Nam cần kiến tạo những động lực hiện đại, bền vững, phù hợp với kỷ nguyên số và kỷ nguyên xanh, đồng thời tận dụng tốt các cơ hội từ hội nhập kinh tế quốc tế để bứt phá mạnh mẽ” - ông Nguyễn Đức Hiển khẳng định.

Cùng quan điểm, TS. Phạm Anh Tuấn - Phó Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam và Thế giới nhận định, bối cảnh thế giới ngày càng phức tạp đòi hỏi chúng ta phải đổi mới tư duy phát triển, có chiến lược linh hoạt, đột phá và hiệu quả, tận dụng thời cơ, vượt qua thách thức, từng bước khẳng định vị thế quốc gia.

Trong khi đó, PGS.TS. Lê Trung Thành - Hiệu trưởng trường Đại học Kinh tế (Đại học Quốc gia Hà Nội) khẳng định: Việt Nam cần khẩn trương kiến tạo các động lực phát triển hiện đại, bền vững, dựa trên thể chế minh bạch, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và phát triển xanh. Bên cạnh đó, tận dụng hiệu quả cơ hội hội nhập quốc tế để bứt phá mạnh mẽ.

Hội thảo Động lực cho tăng trưởng kinh tế Việt Nam trong kỷ nguyên mới diễn ra vào sáng 16/9. Ảnh: NH

Cần động lực mới trong bối cảnh mới

Tại sự kiện, đại diện các cơ quan quản lý, tổ chức quốc tế cũng đã thảo luận sôi nổi về những giải pháp đột phá để Việt Nam đạt tốc độ tăng trưởng 2 con số trong giai đoạn 2026-2030 và đạt được mục tiêu trở thành quốc gia phát triển vào năm 2045.

Liên quan đến nội dung này, TS Lê Xuân Sang, Viện Kinh tế Việt Nam và Thế giới cũng đề xuất mô hình tăng trưởng kinh tế theo hướng tăng cường năng lực chống chịu, phục hồi kinh tế cho Việt Nam trong kỷ nguyên toàn cầu hóa chậm lại và chuyển đổi xanh, chuyển đổi số đang phát triển mạnh mẽ.

Đặc biệt, theo đại diện các tổ chức quốc tế đến từ Ngân hàng Thế giới, Quỹ tiền tệ Quốc tế, trong bối cảnh kinh tế thế giới có nhiều thay đổi, Việt Nam cần tìm động lực then chốt cho tăng trưởng của Việt Nam trong kỷ nguyên mới.

Động lực then chốt đó trước hết là hoàn thiện thể chế theo hướng hiện đại, tạo môi trường minh bạch, công bằng để khơi thông mọi nguồn lực xã hội. Kế đến là phát triển khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, coi đây là động lực hàng đầu để nâng cao năng suất và sức cạnh tranh quốc gia. Đồng thời, Việt Nam phải chú trọng phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt trong các lĩnh vực công nghệ cao, kinh tế số, kinh tế xanh và quản trị quốc tế.

Song song với đó, các chuyên gia cho rằng, Việt Nam cần phát huy vai trò của khu vực kinh tế tư nhân trong nước, nâng cao hiệu quả thu hút FDI gắn với chuyển giao công nghệ, hình thành hệ sinh thái sản xuất, đổi mới sáng tạo bền vững. Trên hết, phải gắn tăng trưởng kinh tế với phát triển xanh, bảo vệ môi trường, bảo đảm công bằng xã hội và nâng cao chất lượng sống của nhân dân.

Để những động lực này phát huy hiệu quả, Việt Nam đã và đang triển khai quyết liệt các chủ trương đột phá chiến lược. Nổi bật là “bộ tứ trụ cột” theo các nghị quyết của Bộ Chính trị nhằm đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật; đột phá trong phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; thúc đẩy hội nhập quốc tế sâu rộng, toàn diện và phát triển mạnh mẽ khu vực kinh tế tư nhân.

Gần đây, Bộ Chính trị cũng đã ban hành Nghị quyết số 71-NQ/TW về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo, coi đây là một động lực trung tâm để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.

Đây là những nền tảng quan trọng để Việt Nam tập trung vào việc hoàn thiện thể chế, phát triển khoa học, công nghệ, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, phát huy vai trò khu vực tư nhân, gắn tăng trưởng với mục tiêu phát triển xanh và công bằng xã hội.

Theo PGS.TS. Nguyễn Anh Thu - Phó Hiệu trưởng Trường Đại học kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội: Hội thảo không chỉ đóng góp cơ sở khoa học cho việc hoạch định chính sách phát triển, mà còn là cầu nối thúc đẩy đối thoại giữa các nhà nghiên cứu, nhà hoạch định chính sách và cộng đồng doanh nghiệp, hướng tới hiện thực hóa khát vọng, đưa Việt Nam trở thành quốc gia phát triển, thịnh vượng và bền vững.

Nguyễn Hòa