Tiêu chí thí điểm làm dự án nhà ở thương mại trên đất nông nghiệp

Chiều 30/11, với đa số đại biểu tán thành, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về thí điểm thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất.

Kết quả biểu quyết.

Nghị quyết gồm 6 Điều. Theo đó, tổ chức kinh doanh bất động sản thực hiện dự án thí điểm đáp ứng các điều kiện quy định tại Nghị quyết được nhận chuyển quyền sử dụng đất, chuyển mục đích sử dụng đất đối với một, một số hoặc các loại đất sau đây để thực hiện dự án thí điểm: Đất nông nghiệp; đất phi nông nghiệp không phải đất ở; đất ở và đất khác trong cùng thửa đất đối với trường hợp thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất.

Việc lựa chọn dự án thí điểm phải đáp ứng các tiêu chí sau: Được thực hiện tại khu vực đô thị hoặc khu vực được quy hoạch phát triển đô thị; tổng diện tích đất ở trong các dự án thí điểm (bao gồm đất ở hiện hữu và đất dự kiến chuyển mục đích sử dụng đất thành đất ở) không vượt quá 30% của phần diện tích đất ở tăng thêm trong kỳ quy hoạch (so với hiện trạng sử dụng đất ở) theo phương án phân bổ và khoanh vùng đất đai trong quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021 - 2030 đã được phê duyệt; không thuộc các dự án quy định tại khoản 4 Điều 67 của Luật Đất đai.

Đối với trường hợp dự án của tổ chức kinh doanh bất động sản nhận quyền sử dụng đất, khu đất thực hiện dự án thí điểm phải không thuộc danh mục công trình, dự án phải thu hồi đất được HĐND cấp tỉnh thông qua theo quy định tại khoản 5 Điều 72 của Luật Đất đai.

UBND cấp tỉnh trình HĐND cùng cấp thông qua danh mục khu đất dự kiến thực hiện dự án thí điểm đồng thời với việc thông qua danh mục công trình, dự án phải thu hồi đất theo quy định tại khoản 5 Điều 72 của Luật Đất đai.

Đối với diện tích đất quốc phòng, đất an ninh đã được quy hoạch đưa ra khỏi đất quốc phòng, đất an ninh đáp ứng điều kiện mà chưa bàn giao về cho địa phương quản lý thì ưu tiên giao Bộ Quốc phòng, Bộ Công an tổ chức thực hiện dự án thí điểm để ưu tiên bán, cho thuê, cho thuê mua đối với cán bộ, chiến sĩ thuộc lực lượng vũ trang theo quy định của pháp luật.

Các đại biểu biểu quyết điện tử. Ảnh: CTTĐT Quốc hội

Tại báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho biết, mục đích của Nghị quyết là để bổ sung phương thức tiếp cận đất đai, tháo gỡ khó khăn cho các dự án nhà ở thương mại. Nghị quyết này không bao gồm các trường hợp thực hiện dự án nhà ở thương mại đã được điều chỉnh bởi Luật Đất đai. Việc thực hiện các dự án nhà ở xã hội, nhà ở cho người có thu nhập thấp đã được giải quyết theo quy định của pháp luật về nhà ở, pháp luật về đất đai và theo các dự án cụ thể ở từng địa phương.

Có ý kiến đề nghị cân nhắc kỹ phạm vi thí điểm, chỉ thực hiện thí điểm ở một số địa phương, một số tỉnh, thành phố có nhu cầu về nhà thương mại cao. Theo UBTVQH, hiện nay các dự án nhà ở thương mại có quy mô nhỏ thường vướng mắc, do đó nếu chỉ thực hiện tại một số địa phương thì những địa phương khác khi muốn triển khai dự án nhà ở thương mại theo cơ chế thỏa thuận sẽ không thực hiện được. Vì vậy, thí điểm thực hiện trên phạm vi toàn quốc sẽ đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất, công bằng giữa các địa phương.

Có ý kiến đề nghị không thực hiện thí điểm đối với đất lúa, đất rừng, đất an ninh, đất quốc phòng, chỉ thực hiện thí điểm đối với đất phi nông nghiệp không phải đất ở. Có ý kiến đề nghị cân nhắc đối với các loại đất thực hiện thí điểm như đất trồng lúa, đất nông nghiệp, lâm nghiệp, đất sử dụng vào mục đích quốc phòng, an ninh, đất sử dụng cho hoạt động tôn giáo.

UBTVQH báo cáo như sau, trên thực tế phần lớn các dự án bất động sản phát triển mới đều được triển khai trên quỹ đất ban đầu không phải là đất ở. Trường hợp khu đất mà doanh nghiệp dự kiến làm nhà ở thương mại có phần đất quốc phòng, đất an ninh và đất tôn giáo, địa phương phải chịu trách nhiệm xem xét, quyết định trên cơ sở các quy hoạch có liên quan, các điều kiện, quy định về đầu tư, kinh doanh bất động sản, tôn giáo.

Có ý kiến cho rằng, quy định không vượt quá 30% diện tích đất ở là cần thiết, một số ý kiến đề nghị làm rõ cơ sở đưa ra số liệu 30% diện tích đất ở; đề nghị làm rõ sự phù hợp của quy định này đối với tất cả các địa phương.

Theo UBTVQH, việc quy định tiêu chí trên xuất phát từ Nghị quyết số 18-NQ/TW chủ trương “thực hiện việc giao đất, cho thuê đất chủ yếu thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất”. Quy định này đảm bảo hài hòa, hợp lý giữa các hình thức tiếp cận đất đai để thực hiện dự án nhà ở thương mại.

Có ý kiến đề nghị quy định rõ thứ tự ưu tiên, tiêu chí lựa chọn dự án hoặc giao Chính phủ quy định để đảm bảo không bị vướng mắc. UBTVQH cho biết, dự thảo Nghị quyết không quy định tiêu chí cụ thể mà phân cấp cho địa phương để phù hợp với tình hình thực tế và theo đúng chủ trương đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong giai đoạn hiện nay.

Đinh Nhung