Tiếp tục thực hiện đổi mới tư duy xây dựng pháp luật

Tạo hành lang pháp lý đồng bộ, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước

Trình bày báo cáo thẩm tra tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của QH (UBPLTP) Hoàng Thanh Tùng cho biết, Ủy ban và các cơ quan của QH cơ bản tán thành với Báo cáo của Chính phủ, TANDTC, VKSNDTC và nhận thấy, trong năm 2025, dù phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, nhưng dưới sự lãnh đạo tập trung, thống nhất của Đảng, sự quyết tâm, đồng lòng, trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, QH, Chính phủ, TANDTC, VKSNDTC và các cơ quan hữu quan đã hoàn thành khối lượng công việc đặc biệt lớn liên quan đến công tác lập pháp, xây dựng pháp luật trong khoảng thời gian rất ngắn, kịp thời thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng, tạo hành lang pháp lý đồng bộ, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.

Trong đó, ông Hoàng Thanh Tùng nhấn mạnh, công tác chỉ đạo, điều hành của Chính phủ trong xây dựng luật, nghị quyết của QH, pháp lệnh, nghị quyết của UBTVQH thể hiện tinh thần sát sao, chủ động, quyết liệt, trách nhiệm.

Từ tháng 10/2024 đến nay, Chính phủ đã xem xét, cho ý kiến đối với 58 dự án luật, pháp lệnh, nghị quyết tại các phiên họp thường kỳ và chuyên đề về xây dựng pháp luật.

Đặc biệt, trong 7 tháng đầu năm 2025, Chính phủ đã trình QH thông qua 47 dự án luật, nghị quyết và cho ý kiến 4 dự án để kịp thời thể chế hóa Nghị quyết số 18-NQ/TW và yêu cầu đổi mới, hoàn thiện thể chế, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, tháo gỡ vướng mắc, khó khăn do nguyên nhân từ thể chế và quy định pháp luật, góp phần thúc đẩy phát triển đất nước nhanh và bền vững.

Về công tác tổ chức triển khai thi hành pháp luật và xây dựng, ban hành văn bản quy định chi tiết (VBQĐCT), trong công tác chỉ đạo, điều hành, Chính phủ đã kết hợp giữa kế thừa, phát huy và tích cực đổi mới, kịp thời có những giải pháp sáng tạo, chủ động, quyết liệt để đáp ứng việc ban hành khối lượng VBQĐCT tăng đột biến theo yêu cầu, nhiệm vụ trong năm 2025, cụ thể là tăng 158 văn bản so với năm 2024 và tăng 291 văn bản so với năm 2023.

Với sự chỉ đạo sát sao của Chính phủ, theo dõi thường xuyên và đôn đốc kịp thời của Bộ Tư pháp, cùng với sự quyết tâm, nỗ lực của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, công tác xây dựng, ban hành VBQĐCT đã đạt được kết quả rất tích cực.

Cùng với đó, công tác rà soát văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL) năm 2025 có khối lượng cần thực hiện rất lớn, là một trong những nhiệm vụ được QH và Chính phủ đặc biệt quan tâm, chú trọng; các Bộ, ngành, địa phương đã nghiêm túc, tích cực, áp dụng nhiều giải pháp mới để kịp thời phát hiện và xử lý, khắc phục các nội dung mâu thuẫn, chồng chéo, vướng mắc, góp phần tháo gỡ những điểm nghẽn pháp lý, sơ hở, bất cập trong cơ chế, chính sách, pháp luật.

Công tác kiểm tra VBQPPL được tiếp tục tăng cường để đáp ứng yêu cầu xây dựng, hoàn thiện pháp luật.

Công tác kiểm soát thủ tục hành chính (TTHC) được Chính phủ chỉ đạo, điều hành quyết liệt, các cơ quan đã thực hiện nghiêm túc, kịp thời, đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số trong hoạt động hành chính, áp dụng hiệu quả dịch vụ công trực tuyến, xây dựng nền kinh tế số, Chính phủ số, xã hội số.

Nâng cao chất lượng, đảm bảo tiến độ

Phát biểu tại phiên họp, các ý kiến trong UBTVQH ghi nhận, đánh giá cao những kết quả tích cực đã đạt được trong công tác tổ chức thi hành Hiến pháp, luật, nghị quyết của QH, pháp lệnh, nghị quyết của UBTVQH được nêu trong các Báo cáo của Chính phủ, TANDTC, VKSNDTC.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định điều hành nội dung phiên họp. Ảnh Quochoi.vn

Chủ tịch QH Trần Thanh Mẫn nêu rõ, trong nhiệm kỳ qua, trong khoảng thời gian rất ngắn, các Cơ quan đã hoàn thành khối lượng công việc đặc biệt lớn lên quan đến công tác lập pháp, xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật, kịp thời tạo sự đồng bộ, đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước trong kỷ nguyên mới.

Đánh giá các Báo cáo đã thẳng thắn chỉ rõ các tồn tại, hạn chế, Chủ tịch QH đề nghị cần quan tâm làm rõ thêm nguyên nhân, trách nhiệm của các cơ quan đối với những tồn tại, hạn chế đã được chỉ ra.

Đồng thời, bổ sung đánh giá kết quả thực hiện Quy định số 178-QĐ/TW của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác xây dựng pháp luật; xem xét ban hành các văn bản giải quyết, ủy quyền ban hành văn bản giải quyết vấn đề phát sinh thuộc thẩm quyền của QH khi sắp xếp bộ máy, xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp trong thời gian qua.

Cơ bản đồng thuận với các nhiệm vụ, giải pháp cũng như các kiến nghị đã được Chính phủ, TANDTC,VKSNDTC đưa ra, Chủ tịch QH lưu ý, khối lượng VBQPPL, trong đó có VBQPPL quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành trong thời gian tới là đặc biệt lớn. Do vậy, cần tiếp tục thực hiện đổi mới tư duy xây dựng pháp luật để hoàn thành khối lượng công việc lớn như vậy.

Chủ tịch QH cũng chỉ rõ, thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, phải tăng cường phân cấp, phân quyền, tiếp tục ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số trong các Cơ quan để đảm bảo chất lượng, tiết kiệm thời gian, nhân lực.

Trên cơ sở đó, Chủ tịch QH đề nghị khẩn trương rà soát, kịp thời ban hành văn bản, xử lý những vấn đề khó khăn, vướng mắc về pháp luật, khẩn trương hoàn thành việc sửa đổi, bổ sung các VBQPPL kịp thời hạn ngày 1/3/2027 theo yêu cầu của Luật Tổ chức chính quyền địa phương và các luật, nghị quyết có liên quan.

Chính phủ, TANDTC, VKSNDTC, các Bộ, ngành, địa phương cần khẩn trương, trách nhiệm nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả công tác xây dựng, thi hành pháp luật theo đúng tinh thần Nghị quyết số 66-NQ/TW của Bộ Chính trị, Nghị quyết số 197/2025/QH15 của QH để nâng lên vể chất lượng nhưng đồng thời cũng đảm bảo tiến độ ban hành các VBQPPL.

Nghiêm túc khắc phục tình trạng đề nghị bổ sung vào Chương trình lập pháp sát thời điểm tổ chức kỳ họp của QH, phiên họp của UBTVQH; hạn chế trình QH các dự án luật, nghị quyết theo trình tự, thủ tục rút gọn.

Ưu tiên tập trung xử lý dứt điểm tình trạng chậm, nợ ban hành VBQĐCT; VBQPPL có nội dung mâu thuẫn, chồng chéo, trái pháp luật được phát hiện qua công tác kiểm tra, rà soát.

Chủ tịch QH đề nghị TANDTC, VKSNDTC tập trung nghiên cứu, đề xuất sửa đổi, bổ sung các luật về tố tụng, kịp thời thể chế hóa đường lối, chủ trương của Đảng, khẩn trương ban hành các VBQĐCT theo thẩm quyền.

Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của QH tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, tổ chức có liên quan trong quá trình xây dựng các dự án luật, pháp lệnh, nghị quyết; tăng cường công tác giám sát việc triển khai thi hành pháp luật; tập trung nâng cao chất lượng công tác giám sát VBQPPL.

Tường Minh