Tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý về phòng, chống rửa tiền

Quang cảnh Hội thảo. Ảnh PV

Vẫn còn bất cập trong chính sách, pháp luật về phòng chống rửa tiền

Phát biểu khai mạc Hội thảo, ông Nguyễn Thanh Hải, Phó trưởng Ban Nội chính Trung ương cho biết, phòng, chống rửa tiền (PCRT) là hoạt động quan trọng, liên quan mật thiết đến phòng, chống tham nhũng. Thời gian qua, Đảng và Nhà nước ta đã chỉ đạo, triển khai nhiều giải pháp PCRT và đạt được nhiều kết quả tích cực, góp phần phòng, chống tội phạm trong nước và quốc tế, bảo vệ an ninh tài chính - tiền tệ quốc gia, như hoàn thiện hệ thống pháp luật PCRT và tổ chức triển khai ngày càng hiệu quả; hoàn thành và phổ biến kết quả đánh giá rủi ro quốc gia về rửa tiền, tài trợ khủng bố; tăng cường cơ chế phối hợp liên ngành về PCRT; kiện toàn cơ cấu, mô hình hoạt động nhằm xây dựng tính độc lập của Cục PCRT để thực hiện nhiệm vụ Cơ quan thực hiện chức năng, nhiệm vụ PCRT thuộc Ngân hàng Nhà nước; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, điều tra, truy tố, xét xử về PCRT; tăng cường hoạt động hợp tác quốc tế, từng bước đáp ứng các chuẩn mực quốc tế về PCRT.

Phó trưởng Ban Nội chính Trung ương Nguyễn Thanh Hải phát biểu tại Hội thảo. Ảnh PV

Tuy nhiên, công tác phòng, chống rửa tiền vẫn còn một số hạn chế như: cơ chế, chính sách, pháp luật về PCRT còn nhiều bất cập, chưa phù hợp với thực tiễn; công tác phối hợp giữa các cơ quan chức năng, nhất là trong kiểm tra, giám sát chấp hành pháp luật về PCRT có mặt còn hạn chế…

Phó trưởng Ban Nội chính Trung ương Nguyễn Thanh Hải nêu rõ Hội thảo là dịp để các chuyên gia trong nước và quốc tế cùng trao đổi, chia sẻ những kiến thức, kinh nghiệm thiết thực giúp cho Ban Nội chính Trung ương và các cơ quan hữu quan của Việt Nam có thêm thông tin, tài liệu để nghiên cứu, tham khảo phục vụ cho công tác tham mưu, hoạch định chính sách và hướng dẫn thực hiện cụ thể các vấn đề liên quan đến hoàn thiện cơ chế, chính sách quản lý, giám sát các hoạt động về tài chính, ngân hàng, kiểm soát các giao dịch đáng ngờ để phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, tăng hiệu quả thu hồi tài sản do tham nhũng mà có.

Nghiên cứu, xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật về PCRT

Về thực trạng công tác PCRT ở Việt Nam hiện nay, ông Phạm Gia Bảo, Phó Cục trưởng Cục Phòng, chống rửa tiền, Ngân hàng Nhà nước cho biết, tại Việt Nam, công tác phòng, chống rửa tiền, tài trợ khủng bố, tài trợ phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt (TTKB, TTPBVKHDHL) thời gian qua đã nhận được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Đảng và Chính phủ, của các Bộ, ngành. Với nhiều nỗ lực của cả hệ thống chính trị công tác này đã đạt được những kết quả đáng khích lệ, góp phần phòng, chống tội phạm trong nước và quốc tế, bảo vệ an ninh tài chính - tiền tệ quốc gia, như hoàn thiện hệ thống pháp luật PCRT, TTKB và tổ chức triển khai ngày càng hiệu quả; hoàn thành và phổ biến kết quả đánh giá rủi ro quốc gia về rửa tiền, TTKB; tăng cường cơ chế phối hợp liên ngành về PCRT, TTKB; kiện toàn cơ cấu, mô hình hoạt động nhằm xây dựng tính độc lập của Cục PCRT...

Theo ông Phạm Gia Bảo, mặc dù đạt được những thành tựu đáng ghi nhận, việc triển khai công tác PCRT, TTKB ở Việt Nam nói chung vẫn còn những khoảng cách nhất định với chuẩn mực quốc tế. Hiệu quả triển khai trong thực tế công tác PCRT, TTBK còn có những hạn chế nhất định do việc thực hiện các biện pháp PCRT, TTKB tại các đối tượng báo cáo ở các lĩnh vực, ngành nghề khác nhau chưa thực sự đồng đều, hiệu quả; bộ máy làm công tác PCRT, TTKB không chỉ ở ngân hàng nhà nước mà ở tất cả các bộ, ngành còn đang trong giai đoạn hoàn thiện, kiện toàn, tăng cường năng lực, nên chưa tạo ra một cơ chế triển khai đồng bộ và tạo ra bước chuyển mạnh mẽ trong công tác này tại Việt Nam...

Về nhiệm vụ trong thời gian tới, ông Phạm Gia Bảo cho rằng cần tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý về PCRT,TTKB,TTPBVKHDHL, trong đó có các nhiệm vụ ưu tiên như: Đề xuất phương án giải quyết thiếu hụt tại Bộ luật Hình sự, Luật PCRT và các văn bản hướng dẫn, Luật Phòng, chống khủng bố và các văn bản hướng dẫn... Đồng thời, Nghiên cứu xây dựng Kế hoạch quốc gia về PCRT, TTKB, tài trợ phổ biến vũ khí giai đoạn 2026-2030; cập nhật đánh giá rủi ro quốc gia về rửa tiền, tài trợ khủng bố giai đoạn 2023-2027; xây dựng khung pháp lý, hoàn thiện công cụ và thực hiện thanh tra trên cơ sở rủi ro về rửa tiền, tài trợ khủng bố trong các lĩnh vực quản lý...

Cùng quan điểm về việc nghiên cứu, xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật hoặc các hướng dẫn, quy trình về PCRT, TTKB trong các giao dịch tài sản mã hóa, TS Lê Thị Thùy Vân, Viện Chiến lược & Chính sách Kinh tế - Tài chính cho biết, Việt Nam xếp thứ 5 toàn cầu về sở hữu tiền số sau các nước Ấn Độ, Nigeria, Indonesia và Hoa Kỳ.

TS. Lê Thị Thùy Vân phát biểu.

Tuy nhiên, tại Việt Nam, Luật PCRT 2022 đã có hiệu lực từ 1/3/2023 nhưng còn thiếu những quy định điều chỉnh các giao dịch liên quan đến tiền ảo, tài sản ảo, cho vay ngang hàng, để tăng cường hiệu quả của công tác PCRT, TTKB , Luật PCRT và Luật Phòng, chống khủng bố cần sửa đổi, bổ sung theo hướng bao quát tất cả lĩnh vực có thể diễn ra hoạt động rửa tiền, đặc biệt chú trọng bổ sung quy định về giao dịch tiền ảo, tài sản ảo, cho vay ngang hàng. Bên cạnh đó, do tính chất ẩn danh, xuyên biên giới, phi tập trung của tài sản mã hóa khiến việc xây dựng khung pháp lý quản lý các sàn giao dịch đặt ra yêu cầu phức tạp về việc quản trị rủi ro. Do đó, cần có các quy định về quy trình thẩm định khách hàng và xác minh danh tính khách hàng…

Tại Hội thảo các đại biểu đã được nghe chuyên gia chia sẻ về quá trình hình thành và chức năng của Cơ quan tình báo tài chính Nhật Bản, chế độ báo cáo giao dịch đáng ngờ và việc ứng dụng các báo cáo đó tại Nhật Bản; đồng thời các đại biểu trao đổi, chia sẻ các nội dung về kinh nghiệm quốc tế về chế định chủ sở hữu hưởng lợi trong doanh nghiệp để nâng cao hiệu quả công tác PCRT; những thách thức trong công tác PCRT, TTKB và nhiệm vụ trong thời gian tới...

T.Oanh