Tiếp tục hoàn thiện cơ chế điều chỉnh thị trường vàng, giao chính xác Bộ quản lý đào tạo khối về sức khỏe

Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương điều hành phiên họp. Ảnh: Quang Khánh

Cơ chế “quota tín dụng” giảm nhưng chưa rõ lộ trình “bỏ hẳn”

Quan tâm đến lĩnh vực ngân hàng, ĐBQH Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Phòng) ghi nhận, trong bối cảnh kinh tế thế giới và trong nước rất nhiều biến động, ngành ngân hàng đã có nỗ lực lớn trong thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về chất vấn và giám sát để điều hành chính sách tiền tệ, góp phần kiểm soát lạm phát, ổn định tỷ giá, giảm mặt bằng lãi suất và bảo đảm an toàn hệ thống.

Đại biểu cũng nhận thấy, Nghị quyết 62/2022/QH15 của Quốc hội đã yêu cầu rất rõ nghiên cứu hạn chế và tiến tới xóa bỏ cơ chế điều hành phân bổ chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng cho từng tổ chức tín dụng.

Báo cáo của Chính phủ cho thấy, Ngân hàng Nhà nước đã có điều chỉnh tiêu chí giao hạn mức minh bạch hơn, phân loại tổ chức tín dụng theo mức độ an toàn, một số tổ chức được chủ động hơn trong kiểm soát tăng trưởng tín dụng. Đây là những bước đi tích cực.

ĐBQH Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Phòng) phát biểu. Ảnh: Hồ Long

Tuy nhiên, theo đại biểu, cơ chế “quota tín dụng” vẫn đang được duy trì, với việc giao và điều chỉnh chỉ tiêu cụ thể cho từng tổ chức tín dụng. Báo cáo thiên về mô tả cách làm hiện nay, nhưng chưa thể hiện rõ lộ trình xóa bỏ hẳn cơ chế này, chưa lý giải đầy đủ vì sao sau nhiều năm, yêu cầu “tiến tới bỏ quota” vẫn chưa có mốc thời gian và giải pháp cụ thể kèm theo.

Đại biểu cũng phân tích rõ, Quốc hội đã nhiều lần nhấn mạnh yêu cầu ngành ngân hàng phải hướng dòng vốn tín dụng vào sản xuất, kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên, nhà ở xã hội, hạ tầng, chuyển đổi số, nhưng báo cáo cho thấy vẫn có những “điểm nghẽn”.

Cụ thể là, Chương trình tín dụng ưu đãi cho nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo chung cư cũ giải ngân còn chậm, trong khi nhu cầu của người dân là rất lớn. Nguyên nhân được nêu chủ yếu là do “thiếu dự án đủ điều kiện”, “vướng thủ tục đầu tư, đất đai”. Gói tín dụng quy mô 500.000 tỷ đồng phục vụ hạ tầng, công nghệ số, kinh tế xanh được bố trí nguồn vốn nhưng chưa giải ngân được do thiếu danh mục dự án từ các bộ, ngành.

Quang cảnh phiên họp. Ảnh: Quang Khánh

Từ thực tế này, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga nhấn mạnh, nếu chỉ dừng ở việc “nhắc lại khó khăn”, “nêu nguyên nhân do các bộ, ngành khác”, thì chưa thật sự sát, đúng và đủ với vai trò điều tiết vĩ mô, trách nhiệm tham mưu chính sách chủ động của Ngân hàng Nhà nước. Người dân và doanh nghiệp nhìn vào kết quả cuối cùng: vốn có đến được các lĩnh vực ưu tiên, đến được với người cần hay không, chứ không chỉ nhìn vào việc ngành ngân hàng đã “sẵn sàng vốn”.

“Ở đây, vai trò điều phối của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước trong thiết kế cơ chế, phối hợp liên ngành, đơn giản hóa quy trình và “mở đường” cho dòng vốn vào đúng chỗ cần được thể hiện rõ hơn trong thời gian tới”, đại biểu nhấn mạnh.

Về quản lý thị trường vàng, đại biểu ghi nhận, trong thời gian qua, Ngân hàng Nhà nước đã có những động thái rất quyết liệt đối với thị trường vàng như tăng cung vàng, đấu thầu, thanh tra doanh nghiệp, tham mưu sửa đổi Nghị định số 24/2012/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng. Có thời điểm, chênh lệch giá vàng miếng trong nước và thế giới đã được thu hẹp đáng kể.

Các đại biểu dự phiên họp. Ảnh: Quang Khánh

Tuy nhiên, từ thực tế diễn biến của thị trường vàng thời gian qua, đại biểu cho rằng, yêu cầu của Nghị quyết 173/2024/QH15 về việc “ổn định thị trường vàng, không để ảnh hưởng tới ổn định tiền tệ, an toàn hệ thống” mới chỉ được đáp ứng một phần, độ bền vững chưa thực sự cao.

Do vậy, đại biểu đề nghị, Ngân hàng Nhà nước cần xây dựng và báo cáo Quốc hội một lộ trình cụ thể để giảm dần và tiến tới bỏ hẳn cơ chế phân bổ chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng mang tính hành chính. Trong thời gian chưa bỏ được hoàn toàn, việc giao chỉ tiêu tín dụng cần được thực hiện ổn định, hạn chế điều chỉnh giữa năm và mở rộng số lượng tổ chức tín dụng được tự chủ kiểm soát tăng trưởng tín dụng trong “khung an toàn” đã định.

Đối với các chương trình tín dụng dành cho nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo chung cư cũ, hạ tầng, công nghệ số, đại biểu đề nghị Ngân hàng Nhà nước chủ động hơn trong việc tham mưu cơ chế phối hợp liên ngành, đơn giản hóa quy trình xác định dự án đủ điều kiện vay. Rà soát lại thiết kế chương trình, nếu điều kiện quá chặt hoặc cơ chế không hấp dẫn, cần mạnh dạn đề xuất điều chỉnh để bảo đảm vốn đến được đúng đối tượng, đúng địa chỉ.

Với quản lý thị trường vàng, đại biểu đề nghị, sau khi sửa đổi Nghị định số 24/2012/NĐ-CP, Ngân hàng Nhà nước cần sớm ban hành các văn bản hướng dẫn chi tiết, công khai lộ trình tổ chức lại thị trường vàng, đảm bảo cạnh tranh lành mạnh, giảm độc quyền, tăng minh bạch. Đặc biệt là nghiên cứu, báo cáo Quốc hội về khả năng thiết lập sàn giao dịch vàng tập trung với cơ chế quản lý chặt chẽ, tiệm cận thông lệ quốc tế.

Phải trả lời về chất lượng đào tạo y sĩ, bác sĩ từ các trường không chuyên

ĐBQH Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) ghi nhận, thực hiện nghị quyết của Quốc hội, Bộ Công thương đã trình Chính phủ phê duyệt chủ trương đầu tư công cấp điện nông thôn, miền núi và hải đảo giai đoạn 2021-2025, với mục tiêu cấp điện lưới quốc gia ở các nguồn năng lượng tái tạo cho khoảng hơn 911.000 hộ dân; cấp điện cho 2.478 trạm bơm quy mô vừa và nhỏ ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long; việc cấp điện lưới quốc gia cho các đảo An Sơn, Nam Du của tỉnh Kiên Giang, huyện đảo Côn Đảo của Bà Rịa - Vũng Tàu… Tổng nhu cầu vốn là gần 30.000 tỷ đồng.

ĐBQH Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) phát biểu. Ảnh: Hồ Long

Tuy nhiên, đại biểu nêu rõ, chương trình chưa thực hiện được do khó khăn, vướng mắc về thiếu vốn đầu tư, quy định pháp luật liên quan chưa được trình, các dự án cấp điện ở nông thôn miền núi hải đảo chưa được thông qua.

Để bảo đảm cung ứng điện cho khu vực nông thôn, miền núi và hải đảo, đại biểu đề nghị Chính phủ chỉ đạo giao cho Tập đoàn Điện lực Việt Nam chủ trì phối hợp với Bộ Công thương khẩn trương rà soát danh mục các dự án đầu tư cấp điện nông thôn, miền núi và hải đảo; chủ động báo cáo Bộ Tài chính để bố trí vốn đầu tư kết hợp với nguồn vốn khác để đẩy nhanh tiến độ đầu tư các dự án. Đồng thời chủ động tích cực phối hợp với các địa phương trong việc thỏa thuận thống nhất đầu tư.

Đối với sản phẩm thuốc lá thế hệ mới, đại biểu Phạm Văn Hòa nhận thấy, hiện nay vẫn chưa có khung pháp lý hoàn chỉnh quy định về kiểm soát, xử phạt do luật hiện hành chưa quy định rõ ràng và chưa phân loại tiêu chuẩn chất lượng, quảng cáo cũng như chế tài xử lý vi phạm riêng cho các loại thuốc lá thế hệ mới. Nghị quyết số 173/2024/QH15 của Quốc hội đã quy định cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử nhưng vẫn còn thiếu hướng dẫn thi hành cụ thể. Do vậy, đề nghị Chính phủ quan tâm chỉ đạo thực hiện cho thống nhất, tránh tình trạng "nhờn luật".

ĐBQH Tô Thị Bích Châu (TP. Hồ Chí Minh) phát biểu. Ảnh: Quang Khánh

Về lĩnh vực giáo dục, ĐBQH Tô Thị Bích Châu (TP. Hồ Chí Minh) nêu rõ, Nghị quyết số 41/2021/QH15 của Quốc hội về hoạt động chất vấn Kỳ họp thứ Hai đã yêu cầu ngành giáo dục phải tiếp tục hoàn thiện cơ chế tự chủ cho trường đại học, định hướng cho các trường đại học, cao đẳng về tăng cường quản lý việc mở ngành đào tạo của khối sức khỏe. Nhưng báo cáo của Chính phủ chưa thể hiện đầy đủ trong các nội dung chất vấn, giám sát và cũng chưa trả lời thỏa đáng việc quản lý mã ngành đào tạo về sức khỏe.

Hiện nay vẫn đang tranh luận về việc giao mã ngành đào tạo sức khỏe cho Bộ Y tế hay để Bộ Giáo dục và Đào tạo tiếp tục quản lý để cấp những mã ngành sức khỏe của những trường không chuyên. Do vậy, đại biểu đề nghị bổ sung báo cáo về chất lượng quản lý, kiểm tra, giám sát của ngành giáo dục và đào tạo trong lĩnh vực này.

Từ thực tế tham gia hội đồng tuyển dụng ở cơ sở, đại biểu Tô Thị Bích Châu thẳng thắn chỉ rõ, khi tuyển dụng đã thấy điều dưỡng đào tạo ở trường đại học khác chênh lệch rất lớn so với các điều dưỡng đào tạo từ Trường Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh. “Thậm chí, khi hỏi một câu đơn giản là việc tiêm cho bệnh nhân thì kỹ thuật tiêm đó phải nghiêng bao nhiêu độ, điều dưỡng đào tạo ở các trường đại học khác cũng không trả lời được”. Từ thực tế này, đại biểu đề nghị trong báo cáo của ngành giáo dục phải trả lời được câu này.

Thanh Hải