'Tiến hành đợt tổng rà soát văn bản pháp luật để xử lý chồng chéo, mâu thuẫn'

Ngày 1/11, phát biểu chỉ đạo tại Hội thảo khoa học cấp quốc gia “Hoàn thiện cấu trúc hệ thống pháp luật Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới”, ông Phan Đình Trạc, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Nội chính Trung ương đánh giá cao các ý kiến phát biểu tại hội thảo.

Theo ông, đây là nguồn tư liệu tham khảo rất quý, phục vụ tốt cho việc nghiên cứu xây dựng và hoàn thiện “Đề án hoàn thiện cấu trúc hệ thống pháp luật Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới” do Ban Chỉ đạo Trung ương về hoàn thiện thể chế, pháp luật giao nhiệm vụ.

Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Nội chính Trung ương Phan Đình Trạc phát biểu chỉ đạo tại hội thảo.

Phân tích các yêu cầu hoàn thiện cấu trúc hệ thống pháp luật, ông Phan Đình Trạc nhấn mạnh 4 nội dung quan trọng cần tập trung. Trong đó, phải chuyển từ tư duy pháp luật quản lý sang pháp luật kiến tạo; rà soát, hệ thống hóa, cắt giảm tầng nấc trung gian, xóa bỏ tình trạng chồng chéo, mâu thuẫn giữa các quy định, hướng tới hệ thống pháp luật tinh gọn, thống nhất, minh bạch và dễ thực thi.

“Trong đó, mỗi lĩnh vực có luật gốc đủ mạnh, bảo đảm tính ổn định, thiết lập cơ chế thử nghiệm pháp lý có kiểm soát cho các lĩnh vực mới và việc ban hành pháp luật phải dựa trên đánh giá tác động toàn diện”, ông Phan Đình Trạc nói.

Cũng theo Trưởng Ban Nội chính Trung ương, cần đổi mới một cách toàn diện quy trình xây dựng pháp luật theo hướng khoa học, minh bạch, ngăn chặn tình trạng lợi ích nhóm, lợi ích cục bộ trong xây dựng chính sách. Cùng với đó, đổi mới mạnh mẽ công tác thi hành pháp luật, gắn kết chặt chẽ giữa xây dựng pháp luật và thi hành pháp luật, đặt mục tiêu thiết lập vòng đời pháp luật hoàn chỉnh từ lập pháp, hành pháp, tư pháp đến giám sát, phản hồi và sửa đổi bổ sung.

Giảm bớt tầng nấc hệ thống văn bản quy phạm pháp luật

Nêu một số định hướng hoàn thiện cấu trúc hệ thống pháp luật Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới, ông Phan Đình Trạc nhấn mạnh, trước tiên là xây dựng cấu trúc hệ thống pháp luật phải bảo đảm bao quát đầy đủ, cân đối, hài hòa một cách hợp lý giữa các lĩnh vực.

Phạm vi điều chỉnh của hệ thống pháp luật cần được xác định phù hợp với những quyết sách đột phá, chiến lược của Đảng. Cùng với đó, tăng cường ban hành các văn bản quy phạm pháp luật, nhất là văn bản luật, để thể hiện rõ nét hơn vai trò kiến tạo phát triển của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong kỷ nguyên mới.

Ngoài ra, thúc đẩy hình thành các ngành, lĩnh vực pháp luật mới, bên cạnh các ngành, lĩnh vực pháp luật hiện có để đáp ứng yêu cầu kiến tạo, dẫn dắt của pháp luật trước những phát triển mới trong lĩnh vực khoa học, công nghệ và các lĩnh vực mới khác của đời sống kinh tế - xã hội. Nhất là những ngành, lĩnh vực pháp luật gắn liền với quá trình chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh tế dữ liệu, kinh tế tuần hoàn, trí tuệ nhân tạo và các công nghệ khác của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Vận dụng hợp lý tư duy phân loại, điều chỉnh hành vi của cơ quan công quyền (tức là luật công) và luật điều chỉnh quan hệ giữa các cá nhân, tổ chức tư nhân bình đẳng nhau về địa vị pháp lý (tức là luật tư) khi thiết kế các quy phạm pháp luật thuộc lĩnh vực pháp luật cụ thể. Qua đó để pháp luật có phần đánh thức mọi tiềm năng, huy động mọi nguồn lực cho phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.

Nghiên cứu hoàn thiện cấu trúc hệ thống pháp luật theo hướng lấy Hiến pháp và một số bộ luật, luật có tính chất rường cột như Bộ luật Dân sự, Bộ luật Hình sự, Luật Xử lý vi phạm hành chính, Bộ luật Tố tụng dân sự, Luật Tố tụng hành chính... để làm trung tâm. Phân định rõ phạm vi điều chỉnh của các văn bản quy phạm pháp luật, từ đó xử lý dứt điểm tình trạng chồng lấn, bất hợp lý hoặc là thiếu gắn kết giữa phạm vi điều chỉnh giữa các văn bản trong hệ thống pháp luật để tránh khoảng trống của pháp lý.

Ông Phan Đình Trạc yêu cầu, tiếp tục nghiên cứu giảm bớt tầng nấc của hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, thu hẹp loại văn bản quy phạm pháp luật mà một cơ quan có thẩm quyền có thể ban hành theo hướng mỗi cơ quan chỉ quy định một hình thức văn bản quy phạm pháp luật. Cùng với đó, tiếp tục hoàn thiện kỹ thuật lập pháp và hiện đại hóa hạ tầng, ứng dụng các công nghệ tiên tiến trong công tác xây dựng pháp luật. Tiến hành đợt tổng rà soát văn bản quy phạm pháp luật để xử lý những vấn đề chồng chéo, mâu thuẫn, bất cập của hệ thống pháp luật hiện nay…

Trưởng Ban Nội chính Trung ương đề nghị Bộ Tư pháp, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội và các cơ quan liên quan tiếp tục nghiên cứu, chắt lọc, tiếp thu những nội dung báo cáo trong tham luận và ý kiến phát biểu tại hội thảo để phục vụ nghiên cứu, xây dựng, hoàn thiện tốt hơn đề án.

Kim Anh/VOV.VN