Tiềm năng thương mại điện tử và những xu hướng rõ nét

Thương mại điện tử cần gắn với xu hướng

6 tháng đầu năm 2025, 4 sàn thương mại điện tử lớn tại Việt Nam (Shopee, TikTok Shop, Lazada và Tiki) đạt tổng giá trị giao dịch 222.100 tỉ đồng, tăng trưởng 23%- vượt xa mức tăng trưởng chung của ngành bán lẻ (9,3%).

Trong đó, đối tượng khách hàng mua sắm trực tuyến có sự thay đổi cả về độ tuổi và thói quen mua sắm, hành vi tiêu dùng.

Phân tích thị trường của Công ty YouNet ECI cho thấy, trong các nhóm khách hàng của thương mại điện tử, cần đặc biệt lưu ý nhóm Gen Z và Gen Y (hay còn gọi là nhóm Millennials)

Gen Z mua sắm trực tuyến thường xuyên, gần như hàng tuần, thậm chí hàng ngày

Nhóm Gen Z (sinh năm 1997-2010, hiện 15-27 tuổi) sẵn sàng chi tiêu 30-65 triệu đồng mỗi năm để mua trực tuyến nhiều mặt hàng giá thấp cho mục đích tiêu khiển hay giải trí là chính. Gen Z đang nổi lên như một trụ cột tăng trưởng mạnh mẽ, với thói quen mua sắm đặc trưng gắn liền với các nền tảng giải trí.

Nhóm này tìm đến các sàn thương mại điện tử để giải trí, khám phá sản phẩm mới và săn các ưu đãi giảm giá sâu (từ 30% trở lên). Họ ưu tiên mua sắm qua livestream trên TikTok Shop, ưa chuộng những mặt hàng hợp xu hướng thời trang, lối sống.

Đáng chú ý, họ sẵn sàng thử nghiệm các sản phẩm mới với các đơn hàng thường có giá trị không quá cao nhưng tần suất mua liên tục.

Một số bạn trẻ Gen Z cho biết: "Một tuần tôi mua 2-3 lần, thấy món nào dễ thương, đẹp là mua liền, mỗi món hàng cũng không quá đắt tiền và món nào người ta đánh giá “5 sao” là mình mua luôn. Hoặc tôi mua vì thích. Ví dụ như tôi sưu tầm lego thì món nào nhỏ nhỏ là mua về trưng bày, nhỏ mà nó đem lại niềm vui cho mình".

Còn nhóm Gen Y (sinh năm 1981-1996, hiện 28-43 tuổi) không tiếc tiền, chi gấp nhiều lần, trung bình 120-170 triệu đồng/năm nhưng mua sắm trực tuyến cho các nhu cầu rõ ràng, nâng cấp trải nghiệm sống, ưu tiên chất lượng.

Nhóm này có yêu cầu cao với chất lượng sản phẩm và trải nghiệm dịch vụ. Các khảo sát cho thấy 7/10 kênh mua sắm ưa thích của họ là những thương hiệu lâu đời và quen thuộc.

Doanh nghiệp cần đầu tư ứng dụng công nghệ vào thương mại điện tử

Bà Nguyễn Cẩm Tú, Giám đốc Thương mại điện tử Mondelez Việt Nam - doanh nghiệp chuyên sản xuất kinh doanh thực phẩm, đồ ăn nhẹ và bánh kẹo cho rằng, thị trường thương mại điện tử Việt Nam đang có sự phân hóa rõ rệt giữa hai nhóm khách trụ cột này.

Sự đối nghịch này buộc các doanh nghiệp phải xây dựng những chiến lược tiếp cận riêng biệt nếu không muốn bỏ lỡ “miếng bánh” trị giá ngàn tỉ.

Trong thương mại điện tử hiện nay, doanh nghiệp cần chủ động xây dựng chiến lược kinh doanh trực tuyến bằng nhân lực của mình hoặc thuê. Đồng thời, nhất thiết phải ứng dụng và cập nhật công nghệ, đặc biệt là AI, livestream và các công cụ số để bán hàng.

"Doanh nghiệp cần xác định người tiêu dùng là ai, muốn gì, tìm những sản phẩm như thế nào. Và nhiều khi người tiêu dùng mua những sản phẩm mang lại cảm giác vui vẻ, thoải mái và xem những nội dung trên mạng để quyết định mua sắm. Tuy nhiên, mức độ kiên nhẫn của người tiêu dùng không cao, nên doanh nghiệp cần chuẩn bị nội dung hấp dẫn, sản phẩm phải luôn hiện diện và có những ưu đãi tốt đúng lúc họ bắt đầu có ý định mua sắm" - bà Tú cho biết.

Không có cách nào khác, doanh nghiệp buộc phải theo kịp

Người tiêu dùng ngày nay không chỉ tìm kiếm sản phẩm để mua, mà còn bị “truyền cảm hứng” từ những nội dung họ nhìn thấy qua livestream, video ngắn, hay những buổi chia sẻ chân thực về quy trình sản xuất và câu chuyện thương hiệu.

Người mua ưu tiên trải nghiệm tương tác, đồng thời tin vào lời chứng thực từ cộng đồng mua sắm. Cho nên muốn giữ chân khách hàng thì doanh nghiệp phải xây dựng kênh bán hàng tốt, có tương tác trực quan và liên tục.

Livestream vẫn là một hình thức bán hàng trực tuyến được ưa chuộng

Chị Bích Vân, 30 tuổi, là giáo viên mầm non và mua sắm vật dụng trong gia đình gần như hoàn toàn qua thương mại điện tử chia sẻ, chị thường chọn sàn, thương hiệu uy tín, quen thuộc nhưng vẫn tìm hiểu, tham khảo ý kiến người mua trước đó.

"Khi mua hàng online thì tôi ưu tiên về chất lượng hơn, cảm thấy chất lượng tốt thì giá cả có nhỉnh hơn một chút cũng được. Tôi thường kiểm tra, tìm hiểu trước khi mua để mình biết chất lượng của từng shop giá cả như thế nào, thường trung thành với một sàn điện tử nhất định, tức là mua quen ở một nơi tin tưởng"- chị Vân chia sẻ thêm.

Cũng theo kết quả nghiên cứu của Công ty YouNet ECI, thị trường thương mại điện tử Việt Nam đang duy trì đà tăng trưởng ấn tượng và dự kiến đạt qui mô gần 50 tỉ USD, chiếm khoảng 10% GDP vào năm 2028. Gen Z và Gen Y tiếp tục là hai động lực tăng trưởng của thị trường này.

Giữa thời điểm thị trường đầy rẫy hàng giả, hàng kém chất lượng, người tiêu dùng Việt ngày càng ưu tiên chọn mua sản phẩm chính hãng, xuất xứ rõ ràng và có chứng nhận độc lập. Trên thương mại điện tử người tiêu dùng muốn có một trải nghiệm mua sắm liền mạch, không bị gián đoạn từ lúc tìm hiểu đến khi mua hàng.

Một dự báo về thị trường thương mại điện tử của YouNet ECI

Ông Nguyễn Phương Lâm, Giám đốc Phân tích thị trường của Công ty YouNet ECI cho rằng, doanh nghiệp nhất thiết phải có chiến lược thương mại điện tử, trong đó có cách làm riêng cho từng nhóm người tiêu dùng dựa trên hành vi mua sắm.

Ông Lâm nhấn mạnh: "Thương mại điện tử phải được doanh nghiệp đưa vào chiến lược tổng thể cùng các kênh tiêu thụ khác. Doanh nghiệp cần làm việc với các bên nghiên cứu thị trường để có được “điểm chạm”, biết những thời điểm quan trọng tương tác với người tiêu dùng, đồng hành cùng họ xuyên suốt hành trình không đứt gãy, từ lúc người ta tìm hiểu sản phẩm, đến lúc cân nhắc mua và mua".

Thương mại điện tử ngày càng mở ra nhiều cơ hội nhưng cũng đòi hỏi doanh nghiệp Việt phải thích nghi nhanh, đầu tư bài bản và sẵn sàng thay đổi, từ câu chuyện sản phẩm, đến cách tiếp cận và nuôi dưỡng mối quan hệ với khách hàng suốt 365 ngày trong năm.

Nếu doanh nghiệp chưa có đội ngũ thương mại điện tử nội bộ thì giải pháp hợp lý là thuê ngoài để vừa tận dụng được chuyên môn bên ngoài, vừa từng bước xây dựng đội ngũ của mình.

Minh Hạnh-nhóm CTV/VOV-TP.HCM