Tiềm năng hợp tác giữa Việt Nam và Nam Phi là vô tận

Nhận lời mời của Tổng thống Cộng hòa Nam Phi, Chủ tịch G20 năm 2025 Matamela Cyril Ramaphosa, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cùng Phu nhân và đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam sẽ tham dự Hội nghị Thượng đỉnh G20 và hoạt động song phương tại Nam Phi.

Trong cuộc phỏng vấn với phóng viên VOV, Đại sứ Nam Phi tại Việt Nam - bà Vuyiswa Tulelo nhận định, đây là dịp để biến cơ hội hợp tác giữa hai nước thành những hành động cụ thể, đồng thời, là minh chứng cho vai trò và tiếng nói ngày càng quan trọng của Việt Nam tại các diễn đàn đa phương như G20.

Đại sứ Nam Phi tại Việt Nam Vuyiswa Tulelo.

PV: Theo Đại sứ, chuyến công tác Nam Phi của Thủ tướng Chính phủ Việt Nam nhân dịp dự Hội nghị G20 lần này mang ý nghĩa như thế nào đối với quan hệ song phương giữa hai nước, đặc biệt trong bối cảnh quan hệ ngoại giao Việt Nam - Nam Phi ngày càng được củng cố và phát triển?

Đại sứ Vuyiswa Tulelo: Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa mới đây có chuyến thăm cấp nhà nước tới Việt Nam từ ngày 22-23/10 theo lời mời của Chủ tịch nước Lương Cường, đánh dấu một bước tiến mới trong việc củng cố quan hệ giữa Nam Phi và Việt Nam. Lần gần nhất hai nước có chuyến thăm cấp nhà nước như vậy đã cách đây gần 20 năm.

Vì thế, đây không chỉ đơn thuần là một chuyến thăm của nguyên thủ quốc gia, mà còn là một cột mốc quan trọng, thể hiện sự ghi nhận tầm quan trọng trong mối quan hệ giữa Nam Phi và Việt Nam. Việc Thủ tướng Việt Nam tham dự Hội nghị Thượng đỉnh G20 cũng là một bước đi nữa cho thấy mối quan hệ này đang ngày càng mạnh mẽ và năng động hơn.

PV: Việt Nam và Nam Phi đều được xem là những nền kinh tế năng động của khu vực châu Á và châu Phi. Đại sứ đánh giá ra sao về cơ hội hợp tác giữa hai nước trong các lĩnh vực như thương mại, đầu tư, chuyển đổi xanh, chuyển đổi số - những ưu tiên đang được cả hai bên thúc đẩy?

Đại sứ Vuyiswa Tulelo: Tôi đã có mặt tại Việt Nam từ năm 2022, đúng vào dịp hai nước kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao. Khi đó, Phó Tổng thống Nam Phi và Phó Chủ tịch nước Việt Nam đã thực hiện các chuyến thăm song phương, đánh dấu một năm đầy ý nghĩa trong quan hệ hai nước.

Trong các chuyến thăm ấy, hai nhà lãnh đạo cũng đã đặt ra thách thức cho chúng tôi là: mối quan hệ giữa Việt Nam và Nam Phi không thể chỉ dừng lại ở mức độ chính trị bền chặt, mà cần được nâng tầm trong lĩnh vực thương mại và hợp tác kinh tế.

Và tôi rất vui khi có thể nói rằng, kể từ đó, quan hệ giữa hai nước không ngừng phát triển qua từng năm. Việt Nam là một đối tác chiến lược quan trọng ở khu vực Đông Nam Á và là thành viên năng động của ASEAN. Với Nam Phi, việc có một người bạn như Việt Nam mang ý nghĩa chiến lược đặc biệt. Trong khi Việt Nam giúp Nam Phi tiếp cận thị trường ASEAN, thì Nam Phi lại mở ra cánh cửa cho Việt Nam bước vào thị trường châu Phi thông qua Hiệp định Khu vực Mậu dịch Tự do châu Phi (AfCFTA).

Điều đáng nói là, hai nước không cạnh tranh mà bổ trợ cho nhau trong hợp tác thương mại. Khi Nam Phi xuất khẩu nguyên liệu thô và nông sản tươi sang Việt Nam, chúng tôi nhận lại các sản phẩm chế biến có giá trị cao hơn. Tôi vẫn thường nói vui rằng, chúng tôi gửi sang Việt Nam bạch kim và tài nguyên quý, rồi nhận lại điện thoại, máy tính và những sản phẩm công nghệ hiện đại. Điều chúng tôi mong là giới trẻ Nam Phi sẽ học được cách tạo ra những sản phẩm như vậy.

Chúng tôi cũng rất ấn tượng với bước tiến của Việt Nam trong lĩnh vực xe điện, đặc biệt là với thương hiệu VinFast. Việt Nam đang liên tục phá vỡ giới hạn, khẳng định vị thế một đối thủ đáng gờm trong ngành công nghiệp xe điện toàn cầu. Nam Phi chưa phát triển ngành xe điện, nhưng lại có thế mạnh về khoáng sản - nguồn nguyên liệu sản xuất pin. Hãy thử tưởng tượng: Việt Nam chế tạo xe điện, Nam Phi sản xuất pin - đó sẽ là mô hình hợp tác kiểu mẫu, mang tính đột phá giữa hai nước Nam bán cầu, dựa trên tinh thần cộng hưởng thay vì cạnh tranh.

Nhìn vào những tiềm năng đó, chúng tôi tin rằng cơ hội hợp tác giữa Việt Nam và Nam Phi là vô tận và chúng ta đang đi đúng hướng. Trong khuôn khổ Hội nghị G20 tới đây, khi Thủ tướng Việt Nam dẫn đầu đoàn cấp cao tham dự, những nội dung trao đổi trọng tâm với phía Nam Phi sẽ xoay quanh việc làm thế nào để cụ thể hóa các cơ hội hợp tác, tạo ra những bước đi thực tế nhằm củng cố và phát triển mối quan hệ song phương. Và hơn cả kinh tế, quan hệ Việt Nam - Nam Phi còn hướng tới phát triển con người, tăng cường hiểu biết văn hóa và thúc đẩy giao lưu nhân dân - những nền tảng làm nên sức mạnh bền vững cho mối quan hệ này.

PV: Trong năm chủ tịch G20, Nam Phi lựa chọn chủ đề “Đoàn kết, bình đẳng và phát triển bền vững”. Theo Đại sứ, sự tham gia của Việt Nam tại G20 năm nay có thể đóng góp như thế nào cho tiếng nói chung của các nền kinh tế đang phát triển, hướng tới một trật tự kinh tế toàn cầu công bằng và bao trùm hơn?

Đại sứ Vuyiswa Tulelo: Việt Nam và Nam Phi từ lâu đã được xem là những tiếng nói ôn hòa, có lý lẽ trên trường quốc tế, luôn sẵn sàng lên tiếng vì người yếu thế, bảo vệ công lý và sự công bằng cho các quốc gia khác. Với Nam Phi, việc đảm nhận vai trò Chủ tịch G20 không chỉ đơn thuần là tham gia vào một nhóm lớn các nền kinh tế hàng đầu thế giới, mà còn mang ý nghĩa sâu xa hơn là đưa tiếng nói của những quốc gia đang phát triển, những nước ít được lắng nghe, vào diễn đàn toàn cầu để họ có cơ hội tham gia và góp phần định hình tương lai thế giới.

Trong hành trình đó, không thể có người bạn đồng hành nào phù hợp hơn Việt Nam. Có thể hình dung như thế này, bạn được mời đến một bữa tiệc, nơi bạn là người duy nhất khác biệt, và bạn có cơ hội mời thêm những người bạn của mình không chỉ để đông vui hơn, mà để người bạn đó mang đến những kỹ năng, kinh nghiệm và câu chuyện truyền cảm hứng.

Đó chính là hình ảnh Nam Phi mong muốn khi đưa Việt Nam đến với G20: một đất nước vươn mình mạnh mẽ sau chiến tranh, xây dựng thể chế vững vàng, phát triển năng động và luôn cất tiếng nói thay cho những nước đang phát triển.

Theo đó, Nam Phi mong muốn sau hội nghị G20, Việt Nam sẽ tiếp tục là tiếng nói thúc đẩy sự đại diện bình đẳng trong các thể chế đa phương, và cùng Nam Phi thể hiện rằng tình đoàn kết quốc tế không chỉ là khẩu hiệu, mà là một lựa chọn có chủ đích để xây dựng một thế giới tốt đẹp hơn.

PV: Trân trọng cảm ơn Đại sứ về cuộc phỏng vấn!

Thanh Huyền/VOV1