Tiêm kích Su-27 mang vũ khí Mỹ: Chìa khóa giúp Ukraine mở toang 'ô phòng không' Nga?

Theo TWZ, đây là lần đầu tiên loại mồi bẫy điện tử này xuất hiện chi tiết trên dòng chiến đấu cơ chủ lực của Ukraine, sau khi trước đó từng được ghi nhận trên MiG-29 Fulcrum.

Góc nhìn từ bên dưới của MALD trên máy bay Su-27 - Ảnh: Không quân Ukraine

Vũ khí mồi bẫy công nghệ cao

Khác với tên lửa thông thường, MALD không tấn công mục tiêu mà đóng vai trò đánh lừa và gây nhiễu hệ thống phòng không đối phương. Với thiết kế nhỏ gọn, hình dáng giống một tên lửa hành trình và trọng lượng khoảng 136kg, MALD có khả năng bay theo lộ trình được lập trình sẵn, tạo tín hiệu radar giả nhằm kích hoạt và phân tán hỏa lực phòng không. Nó có thể lơ lửng ở khu vực mục tiêu, kéo dài thời gian gây nhiễu và thu hút sự chú ý của radar đối thủ.

Mỗi MALD được trang bị động cơ phản lực nhỏ, có tầm hoạt động tới 800km, cho phép chúng bay sâu vào lãnh thổ đối phương hoặc hoạt động song song cùng tên lửa hành trình Storm Shadow/SCALP EG mà Ukraine đang sử dụng. Nhờ đó, MALD trở thành lá chắn ảo, giúp tên lửa tấn công thật có cơ hội vượt qua mạng lưới phòng không nhiều tầng của Nga.

Trong video được công bố của không quân Ukraine, Su-27 được nhìn thấy mang một MALD dưới mỗi cánh, gắn trên giá treo đặc biệt vốn dùng cho các loại vũ khí phương Tây như JDAM-ER hay bom dẫn đường Hammer. Giá treo này đóng vai trò quan trọng khi truyền tọa độ chính xác cho vũ khí, thay thế cho hệ thống điện tử lạc hậu trên máy bay Liên Xô. Cùng với đó, màn hình buồng lái được nâng cấp cũng hỗ trợ phi công điều hành nhiệm vụ với MALD.

Điều thú vị là Su-27 trong đoạn clip không mang theo vũ khí khác ngoài MALD, giống như trường hợp MiG-29 từng xuất hiện với hai quả mồi bẫy. Giới phân tích nhận định đây có thể là chuyến bay huấn luyện, bởi Su-27 hoàn toàn đủ sức mang thêm tên lửa không đối không hoặc bom dẫn đường cùng lúc với MALD.

Máy bay chiến đấu từ thời Liên Xô của Ukraine mang theo vũ khí phương Tây - Video: Không quân Ukraine

Vai trò trong tác chiến hiện đại

Mảnh vỡ MALD lần đầu được phát hiện ở vùng Luhansk tháng 5.2023, ngay sau một đợt tập kích bằng tên lửa Storm Shadow. Đến cuối năm 2023, thêm mảnh vỡ khác xuất hiện ở Kherson. Những bằng chứng này cho thấy MALD được sử dụng thường xuyên trong các chiến dịch không kích, đặc biệt khi Ukraine tung ra vũ khí tầm xa phương Tây.

Một phi công Su-27 trong video giải thích: “MALD được thiết kế để gánh chịu hỏa lực phòng không, đánh lạc hướng radar đối phương. Khi đó, các đồng đội của chúng tôi từ căn cứ khác sẽ phóng Storm Shadow hoặc SCALP tấn công. Trong nhiều chiến dịch, chúng tôi còn kết hợp cả tên lửa chống radar HARM".

MALD trên các giá đỡ của máy bay chiến đấu Ukriane: Không quân Ukraine

Sự xuất hiện của MALD tại Ukraine trùng thời điểm các đòn tấn công bằng Storm Shadow bắt đầu, nhấn mạnh tính bổ trợ giữa hai loại vũ khí. Với đặc tính có diện tích phản xạ radar lớn, MALD thu hút sự chú ý của hệ thống phòng không Nga, khiến tên lửa tàng hình khó bị phát hiện hơn. Bên cạnh đó, Storm Shadow và SCALP còn có khả năng bay thấp, tránh radar, khiến việc phát hiện chúng chỉ diễn ra khi quá muộn.

Không chỉ giúp bảo vệ tên lửa tấn công, MALD còn đóng vai trò thu thập thông tin tình báo điện tử. Khi kích hoạt các hệ thống phòng không hiện đại của Nga, dữ liệu về tần số, vị trí và cách phản ứng có thể được ghi nhận, cung cấp thông tin quý giá cho kế hoạch tác chiến tương lai. Nhiều khả năng dữ liệu này còn được chia sẻ với Mỹ và các đồng minh NATO để tối ưu hóa chiến lược chung.

Trong bối cảnh Ukraine đối diện lực lượng phòng không Nga đông đảo và hiện đại, từ S-300, S-400 đến các tổ hợp Pantsir, việc sở hữu MALD đã thay đổi cục diện. Thay vì phải mạo hiểm máy bay hoặc tiêu hao nhiều tên lửa, không quân Ukraine có thể dùng MALD mở đường, buộc đối phương lộ vị trí và tiêu hao đạn dược.

Hơn nữa, MALD mang lại tính linh hoạt cao: có thể dùng độc lập để khảo sát phản ứng phòng không, hoặc kết hợp với các loại tên lửa khác như HARM để tạo đòn đánh nhiều lớp. Trong chiến tranh hiện đại, nơi UAV và vũ khí chính xác cao ngày càng phổ biến, mồi bẫy điện tử như MALD trở thành thành phần không thể thiếu trong tác chiến liên hợp.

Việc Ukraine tích hợp MALD lên cả MiG-29 và Su-27 cho thấy khả năng thích ứng nhanh chóng của nước này với vũ khí phương Tây. Dù máy bay xuất xứ Liên Xô thiếu hệ thống điện tử hiện đại, các giải pháp sáng tạo như giá treo đặc biệt và màn hình buồng lái mới đã khắc phục hạn chế. Điều này mở ra triển vọng cho nhiều loại vũ khí khác được tích hợp trong tương lai.

Su-27 và MiG-29 là hai loại máy bay chiến đấu chủ lực của Không quân Ukraine, đều có nguồn gốc từ Liên Xô, được thiết kế để đảm nhiệm các vai trò như chiếm ưu thế trên không, tấn công mặt đất và trinh sát. Cả hai đã đóng vai trò quan trọng trong cuộc chiến Ukraine kể từ năm 2022.

Su-27 Flanker là máy bay chiến đấu siêu thanh hai động cơ, nổi bật với tính cơ động cao, tầm hoạt động xa (khoảng 3.530 km) và khả năng mang nhiều loại vũ khí, bao gồm tên lửa không-đối-không R-27, R-73 và bom dẫn đường chính xác như JDAM-ER, GBU-39. Trước năm 2022, Ukraine có khoảng 32 Su-27, nhưng chỉ khoảng 19 chiếc hoạt động được vào năm 2019 do thiếu kinh phí và phụ tùng. Từ năm 2014, một số Su-27 được nâng cấp lên chuẩn Su-27M1 với radar và hệ thống liên lạc cải tiến. Trong chiến tranh, Su-27 thực hiện các nhiệm vụ ném bom chính xác, như phá hủy cầu ở Belgorod, nhưng đã chịu tổn thất nặng, với ít nhất 7 chiếc bị bắn hạ và 2 chiếc bị phá hủy tại căn cứ Mirgorod năm 2024.

MiG-29 Fulcrum, nhẹ hơn Su-27, là máy bay đa năng với khoảng 50 chiếc trong biên chế trước chiến sự. MiG-29 được Ukraine nâng cấp lên chuẩn MiG-29MU1 và MU2, tích hợp các hệ thống phương Tây như tên lửa AGM-88 HARM và bom GBU-39. Máy bay này thường xuyên thực hiện các phi vụ không kích và phòng không, được phân tán trên các đường băng, thậm chí đường cao tốc, để tránh bị Nga tấn công. Ukraine đã nhận thêm MiG-29 từ Ba Lan và Slovakia, giúp bù đắp tổn thất.

Hoàng Vũ