Tiềm ẩn xung đột giữa quy hoạch không gian và quy hoạch sử dụng đất khi triển khai các dự án

Nếu vẫn phải trình Thủ tướng sẽ không đảm bảo tiến độ

Sáng 7/11, tiếp tục phiên thảo luận tại Tổ 11 (gồm Đoàn ĐBQH thành phố Cần Thơ và Đoàn ĐBQH tỉnh Điện Biên) về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng, ĐBQH tỉnh Điện Biên nêu rõ, đây là đạo luật rất quan trọng, sát với các địa phương.

Theo Bộ trưởng, thời gian vừa qua, Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn đã có những đóng góp tích cực cho sự vận hành và phát triển của các địa phương. Tuy nhiên, trong quá trình vận hành, đặc biệt khi thực hiện mô hình tổ chức bộ máy mới liên quan đến các địa phương đòi hỏi cần có sự sửa đổi, bổ sung phù hợp.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng, ĐBQH tỉnh Điện Biên phát biểu

Bộ trưởng cho biết, Bộ Tài chính đang phối hợp chặt chẽ với Bộ Xây dựng và Ủy ban Kinh tế và Tài chính để hoàn thiện dự thảo Luật này. Qua nghiên cứu tài liệu, Bộ trưởng cho rằng, vẫn còn một số nội dung cần xem xét hoàn thiện.

Về phân cấp, phân quyền, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, dự thảo Luật Quy hoạch (sửa đổi) đã thiết kế theo hướng đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho địa phương theo đúng tinh thần "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm".

Tuy nhiên, tại dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn, quy hoạch chung thành phố trực thuộc Trung ương vẫn thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ.

Bộ trưởng nêu rõ, quy hoạch chung của thành phố trực thuộc Trung ương là quy hoạch để cụ thể hóa quy hoạch tỉnh, nói cách khác, đây là quy hoạch "cấp dưới" của quy hoạch tỉnh. Hiện nay, dự thảo Luật Quy hoạch đang phân cấp thẩm quyền quy hoạch tỉnh cho Chủ tịch UBND tỉnh.

Do vậy, thẩm quyền đối với quy hoạch chung của thành phố trực thuộc Trung ương cũng phải theo tinh thần này, phân cấp cho Chủ tịch UBND thành phố trực thuộc Trung ương phê duyệt nhằm bảo đảm tính thống nhất với quy hoạch cấp tỉnh và tạo điều kiện đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án đầu tư tại các đô thị lớn.

“Các thành phố trực thuộc Trung ương là trung tâm phát triển năng động, cần cơ chế linh hoạt và kịp thời. Nếu vẫn phải trình Thủ tướng sẽ không đảm bảo tiến độ,” Bộ trưởng nhấn mạnh.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng, ĐBQH tỉnh Điện Biên phát biểu

Bên cạnh đó, Bộ trưởng cũng đề xuất nghiên cứu bỏ cấp quy hoạch trung gian. Cụ thể, hệ thống quy hoạch đô thị và nông thôn hiện nay đang tồn tại 3 cấp độ: quy hoạch chung, quy hoạch phân khu và quy hoạch chi tiết. Bộ trưởng đề xuất bỏ cấp trung gian là quy hoạch phân khu, chỉ giữ quy hoạch chung và quy hoạch chi tiết để tinh gọn quy trình và tiết kiệm thời gian.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cũng đề nghị bổ sung quy định về loại hình và cấp độ quy hoạch cho đơn vị hành chính phường trong hệ thống quy hoạch đô thị và nông thôn, để làm cơ sở trong việc triển khai lập quy hoạch, quản lý và xây dựng theo quy hoạch trên địa bàn phường.

Cùng với đó, cần tiếp tục rà soát các quy định về quy hoạch khu chức năng để "tránh chồng chéo" với các quy định của pháp luật chuyên ngành khác và tránh chồng chéo chức năng quản lý giữa các bộ, ngành.

Về nội dung quy hoạch, Bộ trưởng đề nghị bổ sung và quy định rõ nội dung cho từng loại quy hoạch của xã, đặc khu, phường trong dự thảo Luật do các khu vực này có đặc điểm khác biệt về địa hình, dân cư và phát triển kinh tế.

Cần bổ sung quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh làm căn cứ trực tiếp lập quy hoạch phân khu

Về căn cứ lập quy hoạch và tính đồng bộ liên ngành, ĐBQH Đào Chí Nghĩa (Cần Thơ) đề nghị bổ sung quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh làm căn cứ trực tiếp để lập quy hoạch phân khu.

Đại biểu cho biết, tại khoản 7 Điều 1 có quy định: quy hoạch phân khu căn cứ vào quy hoạch tỉnh, quy hoạch vùng. Tuy nhiên, quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh theo Luật đất đai cũng là một văn bản pháp lý trực tiếp và chi tiết để phân bổ đất đai theo chức năng.

Theo đại biểu, việc không đưa quy hoạch sử dụng đất vào làm căn cứ trực tiếp để lập quy hoạch phân khu sẽ tiềm ẩn những xung đột giữa quy hoạch không gian và quy hoạch sử dụng đất khi triển khai các dự án đầu tư.

ĐBQH Đào Chí Nghĩa (Cần Thơ) phát biểu

Đại biểu đề nghị chỉnh sửa theo hướng: quy hoạch phân khu sẽ được lập căn cứ vào một trong các quy hoạch chung của thành phố, quy hoạch chung đô thị (nếu có), quy hoạch phân khu theo quy định tại điểm c khoản 3 Điều 3, căn cứ vào một trong các quy hoạch của tỉnh, quy hoạch của vùng và quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh.

Về trách nhiệm tổ chức lập và năng lực thực thi ở cấp cơ sở tại khoản 9 Điều 1, đại biểu Đào Chí Nghĩa nhấn mạnh yêu cầu đảm bảo tính độc lập giữa việc lập và thẩm định. Việc phân cấp mạnh mẽ cho UBND cấp xã nhưng lại không có cơ quan chuyên môn độc lập sẽ khiến việc triển khai trong thực tiễn rất khó khăn.

Do đó, đại biểu đề nghị sửa đổi khoản 9 Điều 1 theo hướng: cơ quan tổ chức có trách nhiệm tổ chức lập quy hoạch đô thị nông thôn quy định tại luật này, triển khai lập, thẩm định nhiệm vụ quy hoạch, quy hoạch đô thị và nông thôn trên nguyên tắc bảo đảm tính độc lập giữa lập và thẩm định nhiệm vụ quy hoạch, quy hoạch đô thị và nông thôn. Trường hợp không thể bố trí độc lập về cơ quan đơn vị thực hiện thì phải bảo đảm tính độc lập về nhân sự trực tiếp thực hiện việc lập thẩm định, không trùng lắp và không kiêm nhiệm.

"Chúng ta quy định như vậy sẽ rõ hơn trong cơ chế phối hợp ở địa phương", đại biểu nhấn mạnh.

Về cơ chế phối hợp quản lý khu chức năng, đại biểu cho biết, khoản 2, khoản 9 Điều 1 sửa đổi, bổ sung khoản 2 Điều 17 quy định UBND cấp tỉnh phân công trách nhiệm giữa cơ quan quản lý khu chức năng và UBND cấp xã.

Đại biểu đề nghị cần làm rõ cơ chế khi cơ quan quản lý khu chức năng do Thủ tướng thành lập không trực thuộc cấp tỉnh và bổ sung nội dung này. Trường hợp cơ quan, tổ chức, đơn vị được giao quản lý khu chức năng không phải là đơn vị thuộc UBND cấp tỉnh thì việc phối hợp, phân công trách nhiệm phải được thực hiện thông qua quy chế phối hợp do UBND cấp tỉnh ban hành để bảo đảm tính đồng bộ và thống nhất.

Về quản lý kinh phí hoạt động quy hoạch, dự thảo Luật đã phân cấp thẩm quyền phê duyệt dự toán chi phí hoạt động quy hoạch do UBND các cấp được quy định tại khoản 5 Điều 1. Đại biểu Đào Chí Nghĩa cho rằng, điều này sẽ giúp khắc phục tình trạng quá tải, chậm tiến độ ở cấp tỉnh.

Quang cảnh thảo luận Tổ 11

"Tuy nhiên, việc phân cấp cần phải đi kèm với quy định kiểm soát". Nhấn mạnh điều này, đại biểu đề nghị trong nội dung giao cho Chính phủ quy định chi tiết cần phải xác định rõ không chỉ quy định về việc quản lý kinh phí mà còn phải bảo đảm nguyên tắc về định mức, quy trình giám sát, việc sử dụng chi phí hoạt động quy hoạch đã phân cấp nhằm tránh rủi ro lạm quyền và đảm bảo sử dụng nguồn vốn hiệu quả, đúng mục đích.

"Chúng ta xác định là Chính phủ quy định nhưng cũng cần phải rõ những nội dung mà Chính phủ cần phải quy định chi tiết", đại biểu nói.

Quỳnh Chi; Ảnh: Lâm Hiển