Tích hợp 3 chương trình mục tiêu quốc gia: Bảo đảm mục tiêu, yêu cầu phải cao hơn, tốt hơn

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình phát biểu tại cuộc làm việc - Ảnh: VGP/Nguyễn Hoàng

Tham dự cuộc họp có Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà.

Theo Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình, 3 Chương trình mục tiêu quốc gia: Xây dựng nông thôn mới, Giảm nghèo bền vững, Phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi còn có những nội dung trùng lặp. Thường trực Chính phủ đã họp và có quyết nghị về vấn đề này, trong đó thống nhất tích hợp 3 chương trình thành 1 chương trình, đây là việc làm cần thiết; giao cho Bộ Nông nghiệp và Môi trường là cơ quan thường trực xây dựng hồ sơ của Chính phủ để báo cáo Quốc hội xem xét, quyết định. Thực hiện nhiệm vụ, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã tích cực vào cuộc và đến nay cơ bản hoàn thành hồ sơ, các nội dung theo yêu cầu đề ra.

Xây dựng nông thôn mới hiện đại, thực chất, gắn với đô thị hóa

Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, hồ sơ của Chính phủ trình Quốc hội quyết định việc hợp nhất 3 chương trình đến nay cơ bản đã được hoàn tất.

Theo dự thảo hồ sơ, tên chương trình là: "Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững; phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2026-2035".

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình nêu rõ: Tích hợp lại không phải để giảm đi các chính sách ưu đãi mà chính sách ưu đãi sẽ tăng lên ở các khía cạnh - Ảnh: VGP/Nguyễn Hoàng

Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Dân tộc và Tôn giáo đồng chủ trì Chương trình. Trong đó: Bộ Nông nghiệp và Môi trường là cơ quan tổng hợp chung Chương trình; chủ trì hợp phần thứ nhất là xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững. Bộ Dân tộc và Tôn giáo chủ trì hợp phần thứ hai là phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Đối tượng thụ hưởng của chương trình là: Các xã, thôn trên phạm vi cả nước, trong đó ưu tiên: Địa bàn đặc biệt khó khăn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, địa bàn xã nghèo. Người dân, cộng đồng dân cư, hợp tác xã, tổ hợp tác, doanh nghiệp và các tổ chức khác có liên quan trên địa bàn cả nước, trong đó ưu tiên các đối tượng là: Hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo; hộ gia đình, cá nhân người dân tộc thiểu số; người dân sinh sống trên địa bàn xã nghèo; xã, thôn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, nông thôn.

Chương trình được thực hiện trên phạm vi toàn quốc. Thực hiện trong 10 năm, giai đoạn 2026-2035, chia làm 2 giai đoạn: Giai đoạn I (2026-2030) và giai đoạn II (2031-2035).

Mục tiêu tổng quát được chương trình xác định là: Xây dựng nông thôn mới hiện đại, thực chất, gắn với đô thị hóa và thích ứng biến đổi khí hậu; phát triển kinh tế nông thôn theo hướng xanh, tuần hoàn, sinh thái, gắn với tái cơ cấu nông nghiệp, chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo; phát huy vai trò chủ thể của người dân, cộng đồng và các thành phần kinh tế; bảo đảm quốc phòng, an ninh và trật tự an toàn xã hội, nhất là vùng chiến lược, biên giới, hải đảo.

Thực hiện giảm nghèo đa chiều, bao trùm và bền vững, bảo đảm an sinh xã hội, bình đẳng giới, nâng cao thu nhập, chất lượng sống và khả năng tiếp cận dịch vụ cơ bản cho người dân. Phát triển toàn diện khu vực vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi; thu hẹp chênh lệch phát triển giữa các vùng, miền, nhóm dân cư, nhất là vùng dân tộc thiểu số và miền núi so với vùng khác; củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc, nâng cao niềm tin của đồng bào các dân tộc đối với Đảng và Nhà nước, giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa tốt đẹp của cộng đồng các dân tộc thiểu số.

Tại cuộc họp, lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan đã cho ý kiến cụ thể về thành phần hồ sơ, các nội dung lớn của chương trình liên quan đến tên gọi, đơn vị chủ trì chương trình, công tác quản lý, tổ chức thực hiện chương trình; đối tượng hưởng thụ, phạm vi điều chỉnh, thời gian áp dụng, các mục tiêu cụ thể, việc huy động nguồn lực thực hiện chương trình; cơ chế phê duyệt quyết định đầu tư;…

Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà nhấn mạnh cơ quan chủ trì xây dựng cần tiếp tục làm rõ, rà soát, xác định đúng các mục tiêu để các địa phương tập trung triển khai thực hiện - Ảnh: VGP/Nguyễn Hoàng

Khẳng định ý nghĩa của chương trình và cho rằng việc tích hợp 3 chương trình thành 1 chương trình là việc không phải khó khăn, qua tích hợp sẽ mang lại những hiệu quả cao hơn trong thực hiện các mục tiêu đề ra về xây dựng phát triển triển kinh tế-xã hội khu vực nông thôn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà nhấn mạnh cơ quan chủ trì xây dựng cần tiếp tục làm rõ, rà soát, xác định đúng các mục tiêu để các địa phương tập trung triển khai thực hiện, trong đó cần tập trung, hướng mạnh đầu tư cho phát triển văn hóa, y tế, giáo dục, giảm nghèo, phòng, chống và giảm nhẹ thiên tai ở những vùng có nhiều khó khăn.

Tăng cường đầu tư cho vùng khó

Kết luận cuộc họp, nhấn mạnh Đảng và Nhà nước không có mục tiêu nào khác ngoài mục tiêu là làm cho dân giàu, nước mạnh, người dân có cuộc sống ngày càng ấm no, hạnh phúc, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình nêu rõ: Cần phải thống nhất nhận thức việc tích hợp các chương trình lại không có nghĩa là không có chính sách dân tộc. Tích hợp lại không phải để giảm đi các chính sách ưu đãi mà chính sách ưu đãi sẽ tăng lên ở các khía cạnh.

Cụ thể, thứ nhất là vùng lõi của nghèo chính là vùng đồng bào, nên chương trình giảm nghèo lẽ ra thực hiện cả nước nhưng tập trung mạnh cho vùng này, việc đầu tư cho vùng lõi nghèo này tăng lên. Thứ 2 là việc xây dựng nông thôn mới lẽ ra là cả nước, nhưng hiện mặt bằng chung của cả nước đã khá lên nên phần còn lại cũng chỉ để tập trung mạnh cho vùng đồng bào, vùng khó khăn nhất.

Khi tích hợp lại, điều này có thể hiểu là tăng cường hơn đầu tư cho vùng khó. Thay vì các chương trình trước đây thực hiện đến năm 2030, Chương trình trình này kéo dài đến năm 2035 và sau năm 2035 dự kiến sẽ có các nội dung, chính sách khác nữa.

Về cơ quan chủ trì, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình nhấn mạnh, cần nhận thức rõ không phải là vấn đề tên cơ quan mà cơ quan nào làm tốt nhất, hiệu quả nhất cho đồng bào thì chọn.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình cho ý kiến cụ thể về những vấn đề còn có ý kiến khác nhau trong nội dung Chương trình - Ảnh: VGP/Nguyễn Hoàng

Đánh giá cao sự nỗ lực, tích cực, khẩn trương của Bộ Nông nghiệp và Môi trường trong quá trình chuẩn bị Đề án chương trình theo chỉ đạo của Chính phủ thời gian qua, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình cho rằng về cơ bản các bộ, ngành đồng tình với nội dung dự thảo. Tuy nhiên Bộ Nông nghiệp và Môi trường cần tiếp thu ý kiến của các Bộ để bổ sung, hoàn thiện Đề án. Xây dựng Đề án không dàn trải, tập trung vào những vấn đề trọng tâm, trọng điểm, tạo ra cú hích của toàn bộ Chương trình; phải tháo gỡ được những khó khăn, điểm nghẽn; các mục tiêu, nội dung không được trùng lắp, chồng chéo trong nội dung tổng thể Chương trình cũng như trong các Đề án, quy định khác; các nhiệm vụ phải rõ, phải dễ hiểu, dễ làm, dễ thực hiện, có tính khả thi cao; bảo đảm mục tiêu, yêu cầu phải cao hơn trước đây, phải làm tốt hơn;…

Tại cuộc họp, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình cũng cho ý kiến cụ thể về những vấn đề còn có ý kiến khác nhau trong nội dung Chương trình liên quan đến đơn vị chủ trì chương trình; nguồn lực tài chính thực hiện chương trình; các mục tiêu cụ thể được đề ra…

"Tôi yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Môi trường tiếp thu các ý kiến để hoàn thiện sớm Đề án của chương trình để gửi sang Quốc hội thẩm định. Đồng thời đề nghị các cơ quan của Quốc hội có sự phối hợp chặt chẽ với các cơ quan Chính phủ để hoàn thiện Đề án", Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình phát biểu và nhấn mạnh: Sau khi được Quốc hội thông qua, các bộ, ngành, địa phương phải tập trung tổ chức thực hiện hiệu quả Chương trình, khắc phục bằng được các hạn chế, vướng mắc phát sinh trong thực hiện thời gian qua.

Nguyễn Hoàng