Thương mại Việt - Mỹ bước vào kỷ nguyên đối ứng và cân bằng

Tín hiệu tích cực

Theo đó, 2 bên sẽ hợp tác trên tinh thần tôn trọng và xây dựng, tập trung gỡ bỏ rào cản phi thuế quan, thúc đẩy thương mại số, dịch vụ và đầu tư; đồng thời tăng cường bảo hộ sở hữu trí tuệ, phát triển bền vững và nâng cao khả năng chống chịu chuỗi cung ứng. Việt Nam cam kết mở rộng quyền tiếp cận thị trường ưu đãi cho phần lớn hàng hóa nông nghiệp và công nghiệp của Mỹ, trong khi phía Mỹ duy trì thuế đối ứng 20% theo Sắc lệnh số 14257, nhưng áp mức thuế 0% cho các mặt hàng thuộc Phụ lục III của Sắc lệnh 14356, tạo cơ hội lớn cho nhiều sản phẩm xuất khẩu của Việt Nam.

Bộ Công thương cho biết, Tuyên bố chung về Khuôn khổ Hiệp định thương mại đối ứng, công bằng và cân bằng được 2 nước thống nhất sẽ tăng cường quan hệ kinh tế song phương; tạo điều kiện tiếp cận thị trường sâu rộng hơn cho hàng xuất khẩu của mỗi bên. Sự linh hoạt này giúp doanh nghiệp 2 nước dễ dàng tiếp cận thị trường của nhau, giảm nguy cơ xung đột thương mại.

Ông Đỗ Ngọc Hưng, Tham tán Thương mại Việt Nam tại Mỹ đánh giá, hàng hóa Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ chủ yếu mang tính bổ sung, phục vụ phân khúc hàng tiêu dùng, không cạnh tranh trực tiếp với sản phẩm nội địa Mỹ, qua đó mang lại lợi ích cho người tiêu dùng Mỹ nhờ giá cả hợp lý và chất lượng phù hợp. Ngược lại, hàng hóa Mỹ xuất khẩu sang Việt Nam, đặc biệt trong công nghệ cao, cơ khí chế tạo, năng lượng và nguyên liệu đầu vào, vẫn còn nhiều tiềm năng tăng trưởng. Theo ông Hưng, việc gỡ bỏ hạn chế đối với hàng công nghệ cao của Mỹ sẽ giúp cải thiện cán cân thương mại, đồng thời thúc đẩy hợp tác đầu tư song phương. Tuyên bố chung lần này giúp khẳng định vị thế của Việt Nam là đối tác ổn định và bền vững, chia sẻ lợi ích lâu dài với Mỹ; qua đó nâng cao uy tín trong chuỗi cung ứng toàn cầu và tăng cơ hội thu hút đầu tư chất lượng cao, đặc biệt ở lĩnh vực công nghệ số, điện tử và linh kiện.

Theo số liệu của Cục Hải quan, từ đầu năm đến tháng 9/2025, tổng kim ngạch trao đổi thương mại song phương Việt Nam - Mỹ đạt khoảng 126,4 tỷ USD

Tiếp tục cải thiện cán cân thương mại

Theo số liệu của Cục Hải quan, tính đến hết tháng 9/2025, tổng kim ngạch thương mại Việt Nam - Mỹ đạt 126,4 tỷ USD, tăng 27,3% so với cùng kỳ năm 2024. Năm 2024, kim ngạch 2 chiều đạt 134,6 tỷ USD, trong đó xuất khẩu đạt 119,5 tỷ USD, tăng 23,2%, và nhập khẩu đạt 15,1 tỷ USD, tăng 9,3%. Các ngành hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam như dệt may, giày dép, gỗ, nông - thủy sản kỳ vọng được hưởng lợi khi mức thuế đối ứng 20% hiện nay có thể được giảm.

Ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam cho biết, nếu thuế được giảm về 0%, rau quả Việt Nam sẽ “thuận đường hơn” vào thị trường Mỹ, nhất là khi 9 tháng qua kim ngạch xuất khẩu rau quả sang Mỹ tăng hơn 60%, đạt trên 400 triệu USD. Ngành dệt may, với kim ngạch gần 17 tỷ USD sang Mỹ trong năm 2024, cũng kỳ vọng được hưởng lợi nếu vòng đàm phán tiếp theo thành công.

Ở chiều ngược lại, nhập khẩu hàng hóa từ Mỹ trong 9 tháng năm 2025 đạt gần 14 tỷ USD, tăng 23,6%. Các mặt hàng dẫn đầu là máy vi tính, điện tử và linh kiện (4 tỷ USD, tăng 24%), máy móc thiết bị (915 triệu USD, tăng 14,6%) và chất dẻo nguyên liệu (855 triệu USD, tăng 46%). Việt Nam dự kiến mở rộng quyền tiếp cận thị trường ưu đãi cho hàng nông nghiệp và công nghiệp Mỹ, đơn giản hóa thủ tục nhập khẩu và phê duyệt dược phẩm, y tế, qua đó giúp hàng Mỹ dễ dàng vào thị trường Việt Nam. Các thương vụ lớn như Vietnam Airlines mua 50 máy bay Boeing trị giá hơn 8 tỷ USD và các biên bản ghi nhớ nhập khẩu nông sản trị giá gần 3 tỷ USD là minh chứng cho triển vọng hợp tác sâu rộng.

Các chuyên gia nhận định, Hiệp định thương mại đối ứng, công bằng và cân bằng là bước tiến quan trọng, mang lại nhiều lợi ích thực chất cho doanh nghiệp Việt Nam. Việc công khai rõ ràng mức thuế đối ứng 20% giúp doanh nghiệp chủ động hoạch định chiến lược kinh doanh dài hạn, không còn phải chờ đợi khả năng giảm thuế hay lo ngại gián đoạn chuỗi cung ứng do các biện pháp điều chỉnh đột ngột. Nhờ đó, doanh nghiệp xuất khẩu có thể tập trung nâng cao chất lượng sản phẩm, tăng tỷ lệ nội địa hóa và xây dựng chuỗi cung ứng bền vững, hướng tới giá trị cao hơn trong dài hạn.

Tuy nhiên, một số lĩnh vực như chăn nuôi và chế biến thực phẩm được dự báo sẽ gặp thách thức trước sức ép từ hàng hóa nhập khẩu của Mỹ. TS. Lê Quốc Phương, nguyên Phó Giám đốc Trung tâm Thông tin công nghiệp và thương mại (Bộ Công Thương) cho rằng, Chính phủ cần có chính sách hỗ trợ về khoa học công nghệ, xúc tiến thương mại và chuyển đổi số, giúp người dân và doanh nghiệp giảm thiểu tác động tiêu cực, đồng thời tận dụng cơ hội từ hiệp định mới.

Ở tầm vĩ mô, mức thuế 20% được xem là bước ngoặt chiến lược, buộc Việt Nam phải chuyển đổi mô hình xuất khẩu. Theo TS. Lê Duy Bình, Giám đốc Economica Việt Nam, Việt Nam cần chuyển từ tăng trưởng dựa vào kim ngạch sang tăng trưởng chất lượng và bền vững, đòi hỏi nỗ lực của cả doanh nghiệp và cơ quan quản lý. Còn PGS.TS Ngô Trí Long nhận định, mức thuế này là van điều tiết ổn định, tạo điều kiện dự báo thị trường, thu hút đầu tư có chọn lọc và thúc đẩy chuyển đổi từ gia công sang sản xuất, dịch vụ công nghệ cao. Về phía Bộ Công Thương, Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân cho biết, Chính phủ sẽ tiếp tục đàm phán với Mỹ để hoàn thiện khuôn khổ hiệp định, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho hàng Việt Nam thâm nhập sâu vào thị trường Mỹ.

Thái Thu