Thương mại của Mỹ với các đối tác có FTA thay đổi thế nào trong 40 năm qua?

Đồ thị thông tin dưới đây gồm kim ngạch thương mại hàng hóa hai chiều đã điều chỉnh theo lạm phát của Mỹ với các đối tác thương mại mà nước này đang có FTA, theo dữ liệu từ cơ quan thống kê Census Bureau của Mỹ.

Trong đó, Mexico và Canada chiếm phần lớn trong tổng giá trị, nhưng mức tăng trưởng lớn thuộc về các đối tác nhỏ hơn ở Trung Mỹ. Những thị trường nhỏ nhất như Bahrain và Jordan duy trì mức tăng trưởng đều đặn trong suốt nhiều thập kỷ.

Hiệp định Thương mại tự do Bắc Mỹ (NAFTA) năm 1994, nay là Thỏa thuận Mỹ - Mexico - Canada (USMCA), là một bước ngoặt lịch sử. Nhờ hiệp định này, kim ngạch thương mại giữa Mỹ - Mexico đã tăng từ khoảng 95 tỷ USD năm 1985 lên khoảng 840 tỷ USD năm 2024. Tương tự, trong giai đoạn này, kim ngạch thương mại giữa Mỹ và Canada tăng từ gần 339 tỷ USD lên 762 tỷ USD.

Tổng thống Mỹ Donald Trump gần đây thông báo sẽ áp thuế quan 30% với hàng hóa Mexico và 35% với hàng hóa Canada từ ngày 1/8/2025. Các mức thuế quan này cao hơn so với mức 25% mà ông Trump đưa ra với hai quốc gia này khi ông mới nhậm chức nhiệm kỳ thứ hai.

Hiệp định CAFTA-DR năm 2006 cũng mở ra các kênh xuất khẩu mới cho Nicaragua, Honduras và Guatemala, đặc biệt là hàng may mặc và nông nghiệp, vốn phải chịu mức thuế cao khi xuất khẩu Mỹ.

Tuy nhiên, không phải hiệp định nào cũng giúp thúc đẩy thương mại tăng đều. Hiệp định năm 2012 giữa Mỹ và Colombia giúp kim ngạch tăng lên nhờ xuất khẩu năng lượng nhưng sau đó giảm xuống khi giá dầu giảm. Kim ngạch thương mại giữa Mỹ và Bahrain cũng biến động mạnh qua các năm.

Tính chung, các đối tác thương mại mà Mỹ có FTA chiếm khoảng 40% tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của Mỹ. Đây là một con số ấn tượng bởi tổng GDP của các quốc gia này chỉ chiếm 6% GDP toàn cầu.

Ngọc Trang