Thượng đỉnh Mỹ, Nga và Ukraine liệu có được tổ chức?

Chuyến đi của ông Zelensky tới Washington vào ngày 18/8 sẽ là chuyến thăm Mỹ đầu tiên của ông kể từ cuộc gặp "tranh cãi" với Tổng thống Trump tại Nhà Trắng hồi tháng 2. Ông Zelensky tuyên bố rằng, họ sẽ thảo luận "tất cả các chi tiết" về việc chấm dứt xung đột Nga - Ukraine.

Ngoài ra, tờ New York Times dẫn nguồn tin ngoại giao châu Âu cho biết, các nhà lãnh đạo châu Âu cũng đã được mời đến Washington để gặp ông Zelensky và ông Trump vào ngày 18/8.

Nền móng cho một cơ chế ba bên trong tương lai?

Sau cuộc họp thượng đỉnh Nga - Mỹ ở Alaska, ông Trump và ông Zelensky đã có cuộc điện đàm kéo dài 90 phút, trong đó họ thảo luận về khả năng đàm phán trực tiếp giữa Mỹ, Nga và Ukraine. Ông Zelensky đã công khai bày tỏ sự ủng hộ đối với ý tưởng này, nhấn mạnh rằng "các vấn đề then chốt nên được thảo luận ở cấp lãnh đạo".

Các nhà phân tích tin rằng, cuộc họp ở Washington ngày 18/8 sẽ không chỉ là một cuộc gặp song phương mà còn có thể đặt nền móng cho một cơ chế ba bên trong tương lai. Dư luận Mỹ tin rằng, nếu một chương trình nghị sự cho một cuộc họp ba bên có thể được vạch ra trong cuộc họp này, thì đó sẽ là bước tiến ngoại giao thực chất nhất kể từ khi xung đột Nga - Ukraine bùng nổ.

EU và một số nước châu Âu đã ra tuyên bố chung vào ngày 16/8 nêu rõ, họ sẽ thúc đẩy công tác chuẩn bị cho cuộc gặp ba bên giữa Mỹ, Nga và Ukraine. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ phía châu Âu sẽ thực hiện những bước đi cụ thể nào trong cuộc gặp này tại Washington.

Hãng tin Axios của Mỹ dẫn nguồn tin thân cận cho biết, Tổng thống Mỹ Donald Trump hy vọng sẽ lên lịch một cuộc gặp ba bên với Tổng thống Nga Putin và Tổng thống Ukraine Zelensky sớm nhất là vào ngày 22/8. Tuy nhiên, thông tin này vẫn chưa được các quan chức Mỹ xác nhận.

Tổng thống Putin: Hy vọng một giải pháp hòa bình

Ngày 16/8, Tổng thống Nga Vladimir Putin Putin đã triệu tập một cuộc họp tại Điện Kremlin với lãnh đạo Văn phòng Tổng thống Nga, chính phủ, Duma Quốc gia (Hạ viện) và các bộ, ngành liên quan để thông báo tóm tắt về cuộc gặp giữa các nhà lãnh đạo Nga và Mỹ. Ông Putin tuyên bố, cuộc gặp ở Alaska rất thẳng thắn, giàu nội dung và hai bên đã thảo luận gần như tất cả các lĩnh vực hợp tác, đặc biệt là khả năng giải quyết cuộc khủng hoảng Ukraine trên cơ sở công bằng và chính đáng.

Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Mỹ Donald Trump tại cuộc họp thượng đỉnh Nga và Mỹ ngày15/8. Nguồn: Reuters

Ông Putin tuyên bố rằng "đã lâu rồi Nga và Mỹ mới có các cuộc đàm phán trực tiếp ở cấp độ này" và Nga đã có cơ hội để bình tĩnh và giải thích chi tiết lập trường của mình. Ông nhấn mạnh rằng, Nga tôn trọng lập trường của chính phủ Mỹ về việc cần nhanh chóng chấm dứt xung đột quân sự và Nga hy vọng giải quyết mọi vấn đề thông qua các biện pháp hòa bình.

Mỹ cung cấp bảo đảm an ninh cho Ukraine

Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 15/8 cho biết rằng, ông và Tổng thống Putin "về cơ bản đã đạt được thỏa thuận" trong cuộc gặp ở Alaska về việc cung cấp một số hình thức bảo đảm an ninh cho Ukraine. Truyền thông nước ngoài ngày 16/8 đưa tin rằng, chi tiết cụ thể của cam kết này vẫn chưa rõ ràng.

Thủ tướng Đức Friedrich Merz tuyên bố trong một cuộc phỏng vấn với Đài truyền hình Đức ZDF vào ngày 16/8 rằng, Mỹ sẵn sàng cung cấp bảo đảm an ninh cho Ukraine, thay vì để vấn đề này hoàn toàn cho châu Âu.

Hãng tin AFP trích dẫn lời Thủ tướng Italy Giorgia Meloni và các nguồn tin khác đưa tin vào cùng ngày rằng, ông Trump đã đề xuất cung cấp bảo đảm an ninh cho Ukraine trong cuộc điện đàm với ông Zelensky và các nhà lãnh đạo châu Âu khác. Các nguồn tin cho biết, bảo đảm này sẽ tương tự, nhưng khác với điều khoản phòng thủ tập thể của NATO. Một nguồn tin khác cho biết không rõ tại sao Nga lại đạt được thỏa thuận cơ bản với Mỹ về bảo đảm an ninh, do Nga rõ ràng phản đối việc NATO cung cấp bảo đảm an ninh thực chất cho Ukraine.

Xung đột tiếp diễn

Pháo phản lực Uragan Nga tập kích vị trí Ukraine ngày 11/8; Nguồn: BQP Nga

Trong khi các nỗ lực ngoại giao đang diễn ra thì xung đột vẫn tiếp diễn trên chiến trường. Bộ Quốc phòng Nga ngày 16/8 tuyên bố, trong ngày qua, các lực lượng nước này đã kiểm soát thêm hai khu định cư, một ở tỉnh Dnipropetrovsk và một ở khu vực Donetsk. Lực lượng Nga cũng tấn công các kho đạn dược và kho chứa máy bay không người lái tầm xa của Ukraine, phá hủy năm quả bom dẫn đường, một tên lửa HIMARS do Mỹ sản xuất và 169 máy bay không người lái.

Không quân Ukraine cùng ngày cho biết, Nga đã phóng một tên lửa đạn đạo vào Ukraine trong khoảng thời gian từ đêm ngày 15 đến rạng sáng ngày 16, theo giờ địa phương. Bộ Tổng tham mưu Lực lượng Vũ trang Ukraine ngày 16/8 tuyên bố đã có 139 vụ giao tranh trên bộ giữa Ukraine và Nga trong 24 giờ trước đó. Lực lượng Ukraine đã tấn công các kho thiết bị quân sự, sở chỉ huy và kho đạn dược của Nga, phá hủy 152 máy bay không người lái của Nga.

Hồng Hạnh