Thuốc giả được bán công khai là do buông lỏng trong quản lý
Theo cử tri, tình trạng thuốc giả được bán công khai, thuốc kém chất lượng lưu hành trên thị trường với số lượng lớn cần có biện pháp xử lý thích đáng
Trước kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, cử tri nhiều địa phương có ý kiến gửi Bộ Y tế bày tỏ quan điểm, lo ngại liên quan đến sữa giả, thuốc giả trong thời gian gần đây.
Cần rõ trách nhiệm của các cơ quan
Cử tri tỉnh Hưng Yên kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương có liên quan làm rõ vai trò của cơ quan quản lý nhà nước trong kiểm soát cấp phép quảng cáo, cấp phép sản phẩm đã gián tiếp "tiếp tay" cho hàng giả, hàng kém chất lượng lưu hành trên thị trường.
Cử tri đề nghị Chính phủ có chế tài, biện pháp xử phạt nghiêm, bảo đảm tính răn đe đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan đến quản lý, quảng cáo, quảng bá sản phẩm sai phạm, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe nhân dân.

Công an tỉnh Thanh Hóa triệt phá đường dây sản xuất, buôn bán thuốc giả quy mô lớn hồi tháng 4-2025. Ảnh: CACC
Tương tự, cử tri TP Cần Thơ cũng đề nghị công tác quản lý y dược cần được quan tâm hơn. Đối với tình trạng thuốc giả, thuốc kém chất lượng lưu hành trên thị trường với số lượng lớn, cần có biện pháp xử lý thích đáng.
Cử tri tỉnh Phú Thọ, Quảng Trị, TP.HCM... cũng phản ánh vấn đề đang gây bức xúc trong dư luận xã hội hiện nay, đó là nhiều vụ việc phát hiện sữa giả, thuốc giả được quảng cáo và bày bán công khai nhiều nơi, thâm nhập vào các kênh bán hàng online lẫn truyền thống, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người tiêu dùng, đặc biệt là trẻ em, người bệnh và người cao tuổi.
Cử tri đề nghị Chính phủ và các bộ, ngành liên quan tăng cường kiểm tra, xử lý triệt để tình trạng sản xuất, kinh doanh sữa giả, thuốc giả; xử lý nghiêm và thông tin rõ trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, những đối tượng tiếp tay và những người nổi tiếng quảng cáo sai sự thật.
"Cử tri cho rằng các sản phẩm sữa, thuốc chữa bệnh muốn lưu hành trên thị trường đều phải trải qua kiểm định, dán tem, cấp phép, tại sao vẫn được bán, thu lợi bất hợp pháp kéo dài mà không bị phát hiện và xử lý?
Việc thuốc giả được bán công khai không chỉ là lỗi của doanh nghiệp vi phạm, mà còn là sự buông lỏng trong quản lý, đề nghị Chính phủ chỉ đạo làm rõ trách nhiệm của Bộ Công Thương, Bộ Y tế để chấn chỉnh kỷ cương, bảo vệ quyền lợi, sức khỏe của người dân và tính nghiêm minh của pháp luật", cử tri nêu rõ.
Bộ trưởng Bộ Y tế nói gì?
Liên quan đến vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan thừa nhận thời gian qua, tình trạng sản xuất, kinh doanh thực phẩm và thuốc giả diễn biến phức tạp, đặc biệt là các sản phẩm sử dụng hàng ngày như sữa bột, thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thuốc, mỹ phẩm.
Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo quyết liệt qua các văn bản như Công điện 40 và 41 ngày 17-4, Công điện 55 ngày 2-5, Công điện 65 ngày 15-5, Chỉ thị 13 ngày 17-5.
Bộ Y tế, với vai trò Thường trực Ban Chỉ đạo liên ngành Trung ương về an toàn thực phẩm, đã ban hành các văn bản chỉ đạo các sở y tế, ban an toàn thực phẩm các địa phương và Sở An toàn thực phẩm TP.HCM triển khai hậu kiểm, tập trung ngăn chặn thuốc giả, sữa giả và thực phẩm bảo vệ sức khỏe giả.
31 vụ được chuyển cho cơ quan điều tra
Từ năm 2020 đến tháng 5-2025, ngành y tế đã kiểm tra gần 2 triệu cơ sở, xử lý 50.365 cơ sở vi phạm, phạt tổng cộng 247,24 tỉ đồng, áp dụng các biện pháp bổ sung như đình chỉ hoạt động, tiêu hủy sản phẩm không rõ nguồn gốc, hết hạn sử dụng, chuyển 31 vụ cho cơ quan điều tra.
Bộ Y tế cũng kiểm tra định kỳ 30% cơ sở sản xuất, kinh doanh thuốc.
Năm 2024, Cục Quản lý Dược và Cục Quản lý Y, Dược cổ truyền (Bộ Y tế) thực hiện 80 đoàn kiểm tra GMP, 130 đoàn kiểm tra GSP. Thanh tra Bộ Y tế thực hiện 50 đoàn thanh tra, phạt 2,5 tỉ đồng.
Hệ thống kiểm nghiệm lấy 43.000 mẫu thuốc, phát hiện 228 mẫu không đạt chất lượng và 23 mẫu nghi giả (chủ yếu cefixim, cefuroxime, mebendazole), xử lý 65 mẫu thuốc không đạt tiêu chuẩn chất lượng, thu hồi 10 lô; ban hành 18 công văn cảnh báo về thuốc giả, thuốc không rõ nguồn gốc.
Cũng theo bà Lan, chế tài xử phạt vi phạm an toàn thực phẩm và thuốc giả đã được quy định tại Bộ Luật Hình sự, Luật Dược 2016, Nghị định 115/2018, Nghị định 98/2020, Nghị định 117/2020, Nghị định 124/2021.
Cạnh đó, Bộ Y tế cũng đã có hệ thống các thông tư hướng dẫn và quản lý chất lượng thuốc, nguyên liệu làm thuốc.
Ngày 9-4, Bộ Y tế đã có báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ về việc tăng mức chế tài xử phạt đối với vi phạm về an toàn thực phẩm. Trong đó, đề xuất tăng mức chế tài xử phạt đối với vi phạm an toàn thực phẩm; đề xuất tăng mức phạt 1,2-2 lần cho các hành vi như sử dụng nguyên liệu không rõ nguồn gốc, phụ gia cấm, quảng cáo sai quy định.
"Bộ Y tế và Bộ Công an thường xuyên chia sẻ thông tin, tài liệu và phối hợp xử lý các vụ việc nghiêm trọng, như các vụ thuốc giả tại Hà Nội, TP.HCM, Thanh Hóa trong năm 2023-2024.
Bộ Y tế cũng phối hợp với Bộ Công Thương gửi văn bản yêu cầu quản lý kinh doanh thuốc, thực phẩm chức năng trên sàn thương mại điện tử; phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch để xử lý quảng cáo không đúng quy định trên mạng internet", bà Lan nhấn mạnh.
Đề xuất xử lý trách nhiệm chính quyền cơ sở nếu để xảy ra vi phạm
Thời gian tới, Bộ Y tế tiếp tục hoàn thiện và trình Chính phủ ban hành Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 15/2018, xây dựng Luật An toàn thực phẩm sửa đổi; trong đó, đề xuất tăng chế tài xử phạt về an toàn thực phẩm; xây dựng và ban hành quy định kinh doanh thuốc qua kênh trực tuyến.
Đồng thời, đẩy mạnh hoạt động hậu kiểm, lấy mẫu kiểm nghiệm sản phẩm dễ làm giả, phối hợp điều tra đường dây sản xuất, buôn bán hàng giả, chuyển ngay vụ việc có dấu hiệu hình sự cho cơ quan công an.
Bộ Y tế cũng đề xuất áp dụng chế tài xử lý trách nhiệm chính quyền cơ sở nếu để xảy ra vi phạm kéo dài, đề nghị UBND các tỉnh, thành tăng cường chỉ đạo sở y tế phối hợp cơ quan điều tra xử lý nghiêm vụ việc.
Tỉ lệ thuốc giả tại Việt Nam ở mức thấp so với trung bình thế giới
Sáng 21-8, tại phiên giải trình “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về phòng, chống thuốc giả, thực phẩm giả” do Ủy ban Văn hóa và Xã hội phối hợp Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường, Ủy ban Dân nguyện và Giám sát tổ chức,Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên cho biết tỉ lệ thuốc không đạt chất lượng, thuốc giả giảm mạnh từ hơn 10% những năm 1990-1991 xuống dưới 2% những năm gần đây.
“Theo đánh giá của Tổ chức Y tế thế giới, tỉ lệ thuốc không đạt chất lượng và thuốc giả tại Việt Nam ở mức thấp so với trung bình của thế giới”, ông Tuyên nói, đồng thời khẳng định trong nhiều năm trở lại đây, không ghi nhận thuốc giả ở cơ sở khám chữa bệnh, mà được phát hiện chủ yếu ở các cơ sở bán lẻ hoặc qua kênh bán hàng điện tử.
Thứ trưởng Bộ Y tế cũng dự báo trong thời gian tới, tình hình vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, gian lận xuất xứ, hàng hóa nước ngoài giả xuất xứ Việt Nam còn diễn biến phức tạp. Các đối tượng tiếp tục áp dụng công nghệ tiên tiến như tem chống giả mạo, mã QR giả, bao bì tinh vi để qua mặt cơ quan chức năng và người tiêu dùng.