Thực hiện dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng: Chủ động mặt bằng, sẵn sàng khởi công

Dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng được Quốc hội thông qua với tổng chiều dài gần 391 km, đi qua 6 tỉnh, thành phố. Riêng đoạn qua Bắc Ninh dài 3,76 km, diện tích thu hồi đất dự kiến 38,37 ha, liên quan đến các phường Phù Khê, Từ Sơn và Song Liễu.

Cán bộ địa phương và người dân tổ dân phố Liễu Lâm (phường Song Liễu) rà soát diện tích nằm trong vùng dự án.

Chủ động triển khai nhiệm vụ, UBND tỉnh đã kiện toàn Ban Chỉ đạo giải phóng mặt bằng dự án; giao Ban Quản lý dự án Giao thông và Nông nghiệp tỉnh Bắc Ninh số 2 làm chủ đầu tư dự án thành phần 7 về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Tỉnh điều chỉnh kế hoạch đầu tư công, đăng ký nhu cầu vốn, thống nhất hướng tuyến và ban hành kế hoạch thu hồi đất. Đặc biệt, dự án được đưa vào danh mục các công trình trọng điểm áp dụng cơ chế “Luồng xanh 24 giờ” nhằm rút ngắn tối đa các thủ tục.

Ông Kim Trung Kiên, Phó Giám đốc Ban Quản lý giao thông và Nông nghiệp tỉnh Bắc Ninh số 2 cho biết: Xác định dự án có ý nghĩa rất lớn về phát triển liên kết vùng và nâng tầm hệ thống giao thông quốc gia, đơn vị huy động tối đa nhân lực, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan để bảo đảm tiến độ, thực hiện phương châm “mặt bằng đi trước một bước”.

Phường Song Liễu có hơn 13,5 ha đất trong diện thu hồi, hiện công tác đo đạc, xác minh ranh giới sơ bộ được tập trung triển khai. Chi nhánh Trung tâm Phát triển quỹ đất Gia Thuận đã phối hợp với địa phương đo vẽ 20 ha đất, trong đó 12,6 ha thuộc diện giải phóng mặt bằng của 225 hộ dân.

Ông Man Văn Huân, Phó Trưởng Phòng Kinh tế, hạ tầng và đô thị phường Song Liễu cho biết địa phương đã hoàn thành đo vẽ bản đồ địa chính, rà soát quy chủ, niêm yết công khai danh sách các hộ bị thu hồi đất. Sau khi hiệu chỉnh số liệu, các cơ quan sẽ lập phương án bồi thường và triển khai thu hồi đất theo quy định.

Cùng đó, Ban Quản lý dự án đang phối hợp triển khai 2 khu tái định cư tại phường Từ Sơn với diện tích gần 4 ha. Quy hoạch tổng mặt bằng 1/500 đã được chấp thuận; các thủ tục về cấp - thoát nước đang hoàn tất, phấn đấu khởi công trong tháng 12/2025, bảo đảm nơi ở ổn định cho các hộ phải di dời bàn giao đất cho việc xây dựng tuyến đường sắt huyết mạch của quốc gia.

Dự án tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng mang ý nghĩa chiến lược trong kết nối liên vùng, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, nhận được sự quan tâm của Chính phủ, Bộ Xây dựng, tinh thần chỉ đạo quyết liệt của tỉnh và sự ủng hộ của người dân. Bên cạnh sự chỉ đạo quyết liệt của tỉnh, tinh thần ủng hộ của người dân là yếu tố quan trọng giúp Bắc Ninh đẩy nhanh công tác giải phóng mặt bằng.

Tuy nhiên, quá trình kiểm đếm thực tế còn gặp nhiều khó khăn. Tại phường Song Liễu, nhiều hộ chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nông nghiệp từ sau thời điểm chia ruộng năm 1992; hồ sơ quản lý đất đai thiếu đồng bộ; một số hộ cho thuê hoặc đổi người canh tác nên ranh giới trên thực địa khó xác định. Ngoài ra, hồ sơ ranh giới do Ban Quản lý dự án đường sắt (Bộ Xây dựng) bàn giao qua nhiều lần khiến số liệu liên tục thay đổi, ảnh hưởng đến việc chốt danh sách hộ bị thu hồi và số hộ tái định cư. Đoạn tuyến qua phường Từ Sơn và Phù Khê còn chồng lấn với dự án đường kết nối sân bay Gia Bình với Thủ đô Hà Nội đòi hỏi phải có sự phối hợp liên ngành để thống nhất phương án.

Mặc dù vậy, phần lớn người dân đều đồng thuận, là yếu tố quan trọng để các cơ quan chức năng hoàn thành mục tiêu giải phóng mặt bằng trong năm 2025. Bà Phan Thị Hương, tổ dân phố Liễu Lâm, chia sẻ: “Gia đình có 720m² đất trong diện thu hồi và hoàn toàn ủng hộ dự án vì mang lại lợi ích chung. Chúng tôi chỉ mong mức bồi thường sát thực tế và thu hồi gọn thửa để tránh đất nhỏ lẻ, khó sản xuất”. Những ý kiến chính đáng này đang được tổng hợp để hoàn thiện phương án bồi thường trình cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Hiện chủ đầu tư đang khẩn trương hoàn thiện hồ sơ điều chỉnh báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, đồng thời phối hợp với các đơn vị tiếp tục thực hiện công tác giải phóng mặt bằng và triển khai các khu tái định cư. Đơn vị kiến nghị Ban Quản lý dự án đường sắt sớm bàn giao ranh giới chính thức để triển khai các bước tiếp theo.

Với tinh thần trách nhiệm, sự phối hợp chặt chẽ giữa các ngành, địa phương và đồng thuận của Nhân dân, Bắc Ninh đang nỗ lực bàn giao mặt bằng sạch đúng tiến độ, góp phần vào thành công của dự án xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng - công trình giao thông chiến lược - mở ra không gian phát triển mới cho vùng đồng bằng sông Hồng.

Bài, ảnh: Đức Anh