Thực hiện đồng bộ các giải pháp kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh

Nhiều hệ lụy của mất cân bằng giới tính

Mất cân bằng giới tính khi sinh (MCBGTKS) xảy ra khi tỷ số giới tính nam khi sinh lớn hơn 107 hoặc nhỏ hơn 103 so với 100 trẻ nữ. MCBGTKS sẽ dẫn đến thiếu hụt phụ nữ (PN) và dư thừa nam giới, nhất là ở độ tuổi kết hôn. Tình trạng này có tác động rất lớn đến cơ cấu, chất lượng DS và kéo theo nhiều hệ lụy cho sự phát triển bền vững của quốc gia, dân tộc.

Chi cục trưởng Chi cục DS tỉnh - Đoàn Văn Ngà cho biết: “Việc gia tăng tỷ số giới tính khi sinh làm tăng thêm sự bất bình đẳng giới như nhiều PN phải kết hôn sớm hơn, tỷ lệ ly hôn và tái hôn của PN sẽ tăng cao, kéo theo sự bất bình đẳng giới về mọi mặt chính trị, kinh tế, xã hội và gia đình. Ngoài ra, tình trạng bạo hành giới, bất bình đẳng giới, các tệ nạn xã hội như mại dâm, HIV/AIDS, buôn bán PN, trẻ em, tội phạm xuyên quốc gia sẽ gia tăng. Vì vậy, thời gian qua, ngành Y tế triển khai nhiều giải pháp quyết liệt nhằm kiểm soát MCBGTKS”.

Phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ khi đến khám tại các cơ sở y tế được tư vấn về chăm sóc sức khỏe sinh sản và vận động không nên lựa chọn giới tính thai nhi

Toàn tỉnh có 3.513 cộng tác viên DS, Gia đình và Trẻ em. Đây là "cánh tay đắc lực" thực hiện nhiệm vụ quản lý và vận động, tuyên truyền người dân thực hiện công tác DS và phát triển rộng khắp các địa bàn dân cư.

Đội ngũ làm công tác DS đã không quản ngại khó khăn “đi từng ngõ, gõ từng nhà” nhằm giúp người dân thực hiện nghiêm túc các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác DS - sức khỏe sinh sản, đặc biệt là hiểu được hệ lụy của MCBGTKS.

Các địa phương chủ động rà soát và nắm chắc số cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ có 2 con gái, gia đình có nguy cơ sinh con thứ 3 trên địa bàn để tuyên truyền, vận động không sinh con thứ 3 và không lựa chọn giới tính thai nhi khi sinh.

Cộng tác viên DS, Gia đình và Trẻ em xã An Vĩnh Ngãi, TP.Tân An - Trần Thị Thanh Thảo chia sẻ: “Tôi thường xuyên bám sát cơ sở để nắm rõ từng hộ gia đình, tập trung vào những hộ dân sinh con một bề là gái để tuyên truyền, vận động thực hiện các chính sách DS và phát triển. Đồng thời, vận động các gia đình tham gia các hoạt động, sinh hoạt câu lạc bộ tại địa phương. PN trong độ tuổi sinh đẻ khi đến khám tại trạm y tế hoặc các cơ sở y tế trong tỉnh đều được tư vấn về chăm sóc sức khỏe sinh sản, các biện pháp tránh thai, không nên lựa chọn giới tính thai nhi”.

Hoạt động truyền thông về MCBGTKS còn được thực hiện gắn với nhiệm vụ chính trị của địa phương, đơn vị; được đưa vào quy ước ấp, khu phố; lồng ghép trong cuộc họp sinh hoạt chi, tổ hội, các buổi nói chuyện chuyên đề.

Ngành DS phối hợp cấp ủy, chính quyền, các tổ chức chính trị - xã hội, các trường THCS, THPT trên địa bàn truyền thông về bình đẳng giới cho giới trẻ, đặc biệt là các văn bản chỉ đạo, các quy định về nghiêm cấm lựa chọn giới tính thai nhi, hệ lụy của MCBGTKS.

Kiểm soát mất cân bằng giới tính

Với quan niệm mong muốn có con trai để “nối dõi tông đường” và luôn xem con trai là nguồn lao động chính, nhiều gia đình tìm mọi cách để sinh con trai khiến DS có sự chênh lệch rõ rệt giữa tỷ lệ nam và nữ.

Để dần xóa bỏ tư tưởng, tâm lý này, hàng năm, Đảng ủy xã An Vĩnh Ngãi, TP.Tân An đều ban hành văn bản chỉ đạo, UBND xã cùng MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội xây dựng chương trình, kế hoạch cụ thể với những giải pháp phù hợp thực tiễn để triển khai, thực hiện Đề án Kiểm soát MCBGTKS, mô hình 60% cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ sinh đủ 2 con và đưa chính sách DS - sức khỏe sinh sản vào quy ước ấp văn hóa.

Địa phương cũng lồng ghép thực hiện các chính sách này vào xây dựng gia đình văn hóa, ấp văn hóa, cơ quan, đơn vị văn hóa. Cán bộ, đảng viên phát huy vai trò tiên phong, gương mẫu trong thực hiện đồng bộ các giải pháp nhằm giảm thiểu MCBGTKS.

Đến nay, người dân thực hiện các chủ trương, chính sách về DS - sức khỏe sinh sản; tích cực vận động các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ áp dụng các biện pháp tránh thai để sinh đẻ có kế hoạch, góp phần điều chỉnh quy mô dân số hợp lý, xây dựng gia đình 2 con ấm no, bình đẳng, tiến bộ và hạnh phúc.

Xã An Vĩnh Ngãi duy trì 4 năm liền thực hiện đạt mô hình 60% cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ sinh đủ 2 con.

Hoạt động truyền thông về hệ lụy mất cân bằng giới tính khi sinh được đẩy mạnh bằng nhiều hình thức

Vợ chồng anh Trần Tấn Thương và chị Trần Thị Mai Thi (ấp Hòa Bình, xã An Vĩnh Ngãi) sinh được 2 con gái, con lớn 5 tuổi, con nhỏ 14 tháng tuổi. Qua tuyên truyền, vận động, vợ chồng anh và cha mẹ 2 bên đều không quan trọng phải có con trai để “nối dõi tông đường”.

“Dù sinh 2 con đều là gái nhưng vợ chồng tôi quyết tâm không sinh thêm nữa. Chúng tôi cho rằng không nhất thiết phải sinh “đủ nếp, đủ tẻ”, quan trọng là làm sao để nuôi dạy các con trở thành người có ích cho xã hội và có cuộc sống ổn định” - chị Mai Thi bày tỏ.

Từ sự vào cuộc của các cấp ủy Đảng, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể và sự nỗ lực của đội ngũ thực hiện công tác DS từ tỉnh đến cơ sở, Đề án Kiểm soát MCBGTKS đạt những kết quả đáng kể. Tỷ số giới tính hiện được khống chế ở mức cân bằng tự nhiên (103-107 bé trai/100 bé gái).

Những kết quả đã đạt cho thấy nhận thức, trách nhiệm của mỗi cá nhân, gia đình và cộng đồng trong thực hiện các quy định của pháp luật về nghiêm cấm lựa chọn giới tính thai nhi được nâng cao. Qua đó, góp phần bảo đảm an sinh xã hội, tạo nền tảng xây dựng gia đình hạnh phúc, xã hội ngày càng phát triển bền vững./.

Ngọc Mận