Thực hiện Chương trình số 08-CTr/TU, giai đoạn 2020-2025: Tạo bệ đỡ an sinh vững chắcBài cuối: Nối dài hành trình nhân văn

Trên nhiều con đường, ngõ phố của Hà Nội, nhiều mái ấm khang trang đã thay thế căn nhà dột nát, những bệnh viện mới sáng đèn phục vụ người bệnh, đến những lớp học đầy tiếng cười trẻ nhỏ… tất cả đang dệt nên một bức tranh an sinh xã hội ấm áp, đầy sức sống. Và quan trọng hơn, đây mới chỉ là điểm khởi đầu cho một hành trình dài, để xây dựng Thủ đô ngày càng giàu mạnh, nhân dân ấm no, hạnh phúc.

Khám, tư vấn sức khỏe miễn phí cho người dân tại xã Quang Minh. Ảnh: Đỗ Tâm

An sinh lan tỏa, đời sống đổi thay

Ngay từ đầu nhiệm kỳ 2020-2025, Thành ủy Hà Nội đã đặt công tác an sinh xã hội là một trong những ưu tiên chiến lược, với phương châm “lấy người dân làm trung tâm”. Điều đó không chỉ thể hiện trên nghị quyết mà đã đi vào cuộc sống với những con số biết nói.

Chỉ trong 4 năm (2021-2025), hơn 225.000 lượt người mỗi năm được giải quyết việc làm, đưa tỷ lệ thất nghiệp còn 2,54%. Tấm lưới an sinh xã hội trong lĩnh vực y tế cũng ngày càng rộng, khi tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế đã đạt 95,25% - nghĩa là gần như mỗi gia đình Thủ đô đều có chỗ dựa chăm sóc sức khỏe. Ngành y tế có bước tiến vượt bậc: Số giường bệnh đạt 37,4/vạn dân, số bác sĩ đạt 16,3/vạn dân - vượt xa chỉ tiêu đặt ra.

Trong lĩnh vực giáo dục, tỷ lệ trường chuẩn quốc gia đã vượt 65%, Hà Nội trở thành một trong những địa phương tiên phong phổ cập giáo dục trung học cơ sở mức độ 3. Cùng với đó là hàng chục nghìn học sinh nghèo, cận nghèo được miễn, giảm học phí; nhiều học sinh vùng khó khăn được hỗ trợ, tạo điều kiện tiếp tục đến trường… Dấu mốc lịch sử này không chỉ khẳng định hiệu quả của chính sách, mà còn lan tỏa tinh thần nhân văn “không để ai bị bỏ lại phía sau”.

Những thành quả ấy không phải ngẫu nhiên đạt được mà được dệt nên từ hàng nghìn việc làm cụ thể. Đó là những ngôi nhà đại đoàn kết được dựng lên, hàng chục nghìn hộ cận nghèo tiếp cận vốn vay ưu đãi để mưu sinh, những trung tâm bảo trợ xã hội mở rộng vòng tay cưu mang người yếu thế. Mỗi kết quả là một câu chuyện, một nụ cười, một niềm tin được hồi sinh.

Theo Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố Hà Nội Nguyễn Lan Hương, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo Chương trình số 08-CTr/TU, thành công lớn nhất của chương trình là mang lại sự thay đổi căn bản trong đời sống nhân dân. Nhưng khi mức sống ngày càng nâng lên, nhu cầu của người dân không dừng lại ở chỗ “ăn no, mặc ấm”, mà tiến tới “ăn ngon, mặc đẹp”, “sống khỏe, sống vui, sống an toàn”. Chênh lệch thu nhập giữa nhóm giàu và nghèo vẫn ở mức 6,6 lần - con số gợi nhắc rằng, phát triển chưa hẳn đã đồng đều. Gần 10.000 hộ cận nghèo vẫn còn nguy cơ tái nghèo nếu không có giải pháp bền vững. Nhiều người lao động phi chính thức vẫn chưa mặn mà với bảo hiểm xã hội tự nguyện; môi trường sống, từ không khí, nguồn nước đến không gian xanh vẫn đang là vấn đề khiến người dân mong chờ sự cải thiện mạnh mẽ. Vì vậy, lãnh đạo thành phố tiếp tục hướng hoạt động an sinh xã hội vào những chính sách mới, như: Hỗ trợ sinh kế dài hạn để các hộ cận nghèo không chỉ thoát nghèo mà còn vươn lên ổn định; phát triển mạnh hệ thống bác sĩ gia đình, y tế cơ sở để chăm sóc sức khỏe từ gốc; mở rộng hỗ trợ giáo dục, nhất là cho học sinh cận nghèo, để tri thức thực sự trở thành chìa khóa thoát nghèo; đầu tư nhiều hơn cho môi trường sống - yếu tố gắn liền với chất lượng cuộc sống của từng người dân…

Mở ra những mùa hoa mới

Tại hội nghị tổng kết Chương trình số 08-CTr/TU, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND thành phố Hà Nội Nguyễn Ngọc Tuấn, nhấn mạnh: “Công tác bảo đảm và phát triển an sinh xã hội, nâng cao phúc lợi xã hội, chất lượng cuộc sống của nhân dân Thủ đô là nhiệm vụ rất có ý nghĩa và được thực hiện thường xuyên, liên tục và không có điểm kết thúc”.

Đây không chỉ là thông điệp mà còn là kim chỉ nam hành động. Trên nền tảng kết quả đã đạt được, Hà Nội xác định hàng loạt định hướng trọng tâm. Cụ thể là tiếp tục quan tâm tới gần 10.000 hộ cận nghèo, tạo sinh kế, đào tạo nghề, mở lối thoát nghèo bền vững, không để tái nghèo. Thành phố chú trọng đầu tư cho con người: Đẩy mạnh giáo dục, y tế, văn hóa, coi đây là ba trụ cột nâng cao chất lượng sống. Đồng thời mở rộng hệ thống dịch vụ xã hội hiện đại, chăm sóc người cao tuổi, người khuyết tật và xây dựng thiết chế văn hóa cơ sở, để mọi người dân đều được tiếp cận.

Thành phố chú trọng môi trường sống, như tăng cường cây xanh, cải thiện chất lượng không khí, bảo vệ tài nguyên nước - coi đây là “an sinh của tương lai”. Đặc biệt, dù đã hoàn thành việc xóa nhà dột nát cho hộ nghèo, hộ cận nghèo, song thành phố vẫn còn gần 10.000 hộ cận nghèo, nhiều gia đình có người tàn tật, người già, trong khi đó, cùng với thời gian, nhà cửa lại xuống cấp. Do đó, hành trình xây dựng nhà đại đoàn kết, hành trình chia sẻ yêu thương vẫn được tiếp tục. Cụ thể là trong năm 2025 này, đã có 95 ngôi nhà đại đoàn kết được xây dựng để hiện thực hóa giấc mơ an cư cho các hộ cận nghèo. Cùng với đó, thành phố sẽ chú trọng phát huy sức mạnh cộng đồng để huy động nguồn lực xã hội hóa tạo nền tảng thực hiện chương trình an sinh xã hội. Điểm đáng chú ý là Hà Nội không giới hạn an sinh trong phạm vi địa phương, mà còn chia sẻ trách nhiệm với cả nước bằng hàng loạt việc làm ý nghĩa như hỗ trợ xây nhà tình nghĩa, cứu trợ thiên tai cho các tỉnh bạn. Điều đó thể hiện rõ tinh thần “Hà Nội vì cả nước, cùng cả nước”…

Nhìn lại chặng đường đã qua, với những kết quả đạt được, Chương trình số 08-CTr/TU giống như một dòng sông lớn bồi đắp cho đời sống người dân những giá trị ấm áp và bền vững. Mỗi mái nhà đại đoàn kết được dựng lên, mỗi tấm thẻ bảo hiểm y tế đến với người già, mỗi bữa ăn cho trẻ nhỏ… chính là minh chứng cho một Hà Nội không chỉ quan tâm, phát triển về vật chất, mà còn lan tỏa nhân văn trong từng chi tiết nhỏ bé của đời sống.

Hà Nội hôm nay đang bước vào một giai đoạn phát triển mới với những mục tiêu cao hơn. Từ những thành quả của Chương trình số 08-CTr/TU, Hà Nội có thêm nền tảng để hoạch định những chiến lược an sinh xã hội dài hơi, bền vững, phù hợp với bối cảnh đô thị hóa nhanh, già hóa dân số và biến đổi khí hậu đang diễn ra mạnh mẽ.

Trong giai đoạn tới, Hà Nội xác định sẽ tiếp tục mở rộng chính sách an sinh theo hướng: Công bằng - bền vững - bao trùm. Điều này không chỉ là yêu cầu cấp thiết để phát triển Thủ đô theo hướng “văn hiến - văn minh - hiện đại”, mà còn thể hiện trách nhiệm của thành phố với từng người dân, không phân biệt nguồn gốc, thu nhập hay hoàn cảnh sống. Những nội dung trọng tâm sẽ được tập trung là: Không ngừng nâng cao phúc lợi xã hội, chất lượng cuộc sống nhân dân; nâng cao hiệu quả chính sách an sinh xã hội; thực hiện kịp thời, đầy đủ các chế độ, chính sách và huy động nguồn lực xã hội hóa chăm lo cho người có công, người cao tuổi và các đối tượng bảo trợ xã hội; quan tâm xây dựng chính sách hỗ trợ cho các hộ cận nghèo; hỗ trợ đồng bào dân tộc thiểu số, vùng xa trung tâm, thu hẹp chênh lệch về trình độ phát triển giữa thành thị - nông thôn, mọi người dân đều được tiếp cận, thụ hưởng các dịch vụ xã hội cơ bản, thiết yếu, có chất lượng...

Cũng như một bông hoa, để tỏa hương cần vun trồng mỗi ngày, thì an sinh xã hội cũng vậy, cần được chăm lo thường xuyên, bằng tâm thế chủ động và bằng hành động cụ thể, thiết thực. Từng suất quà, từng tấm thẻ bảo hiểm, từng ngôi nhà, từng chiếc xe đạp nhỏ bé trao đi chính là những “mùa hoa” an sinh lặng lẽ, nhưng đầy ý nghĩa, đang nở rộ khắp các khu phố, làng quê Thủ đô.

Và khi “hoa an sinh” nở đều, nở đẹp trong từng mái nhà, từng con phố, cũng là lúc Hà Nội tiến gần hơn tới giấc mơ trở thành đô thị hạnh phúc - nơi mỗi người dân đều có cơ hội sống trọn vẹn, an toàn, được tôn trọng và yêu thương.

Thực hiện Chương trình số 08-CTr/TU của Thành ủy, đã có 28 văn bản được ban hành, trong đó có 5 nghị quyết của HĐND thành phố, 23 quyết định, kế hoạch của UBND thành phố. Thực hiện Kế hoạch số 207/KH-UBND của UBND thành phố, đã xây dựng 7 văn bản triển khai. Ngoài ra, các thành viên Ban Chỉ đạo đã tham mưu, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt 126 văn bản liên quan đến Chương trình số 08-CTr/TU. Trong đó có 8 văn bản của Thành ủy, 8 văn bản của Ban chỉ đạo Chương trình, 99 quyết định, kế hoạch của UBND thành phố, 11 văn bản của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố và các văn bản hướng dẫn triển khai thực hiện. Để cụ thể hóa các chủ trương, nội dung, chỉ tiêu của Chương trình số 08-CTr/TU của Thành ủy, đã có 34 nghị quyết về các cơ chế, chính sách được HĐND thành phố ban hành.

Hiền Phương - Vũ Thủy