Thúc đẩy hợp tác nhiều mặt giữa Việt Nam và Estonia

Nhận lời mời của Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres, Tổng thống Cộng hòa Pháp Emmanuel Macron, Thủ tướng Cộng hòa Estonia Kristen Michal, Thủ tướng Vương quốc Thụy Điển Ulf Kristersson, vào lúc 0h30 ngày 5/6, chuyên cơ chở Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phu nhân cùng đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam rời Sân bay quốc tế Nội Bài lên đường tham dự Hội nghị Đại dương Liên Hợp Quốc lần thứ 3, tiến hành một số hoạt động song phương tại Pháp, thăm chính thức Cộng hòa Estonia và Vương quốc Thụy Điển từ ngày 5/6 đến ngày 14/6/2025.

Điểm dừng chân đầu tiên trong chuyến công tác nước ngoài của Thủ tướng Phạm Minh Chính là Cộng hòa Estonia. Đây là chuyến thăm đầu tiên của Thủ tướng Chính phủ đến Estonia kể từ khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 1992.

Thủ tướng Phạm Minh Chính

Việt Nam và Estonia có quan hệ hữu nghị truyền thống tốt đẹp. Nhìn lại lịch sử, sau khi Estonia tuyên bố độc lập và tách khỏi Liên bang Xô-viết, ngày 9/9/1991, Việt Nam đã công nhận Estonia. Ngày 20/2/1992, hai bên ký Nghị định thư về thiết lập quan hệ Ngoại giao cấp Đại sứ. Hiện nay, Đại sứ Việt Nam tại Phần Lan kiêm nhiệm Estonia, Đại sứ Estonia tại Bắc Kinh kiêm nhiệm Việt Nam. Hai bên đã thiết lập cơ chế tham vấn chính trị cấp Thứ trưởng và Vụ trưởng Vụ khu vực Ngoại giao.

Estonia đã ủng hộ Việt Nam làm Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc khóa 2008-2009. Hai bên đã ủng hộ nhau ứng cử vào Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc (Estonia nhiệm kỳ 2013-2015, Việt Nam nhiệm kỳ 2014-2016), ủng hộ lẫn nhau làm Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc nhiệm kỳ 2020-2021.

Estonia nhiều lần khẳng định Việt Nam là đối tác ưu tiên tại khu vực Đông Nam Á, mong muốn thúc đẩy hơn nữa quan hệ hợp tác với Việt Nam. Hai nước tích cực phối hợp, ủng hộ nhau tại các diễn đàn đa phương.

Hợp tác thương mại Việt Nam - Estonia thời gian gần đây có xu hướng tăng, nhưng vẫn ở mức khiêm tốn. Việt Nam xuất khẩu sang Estonia chủ yếu các mặt hàng hải sản, rau quả, hạt điều, cà phê, sản phẩm gỗ, hàng dệt may và nhập khẩu các sản phẩm sữa, hóa chất, cao su, gỗ và sản phẩm gỗ…

Kim ngạch thương mại hai chiều năm 2024 đạt trên 70 triệu USD. Estonia hiện có 5 dự án đầu tư tại Việt Nam trong các lĩnh vực thông tin, truyền thông, khoa học, công nghệ, y tế... với tổng vốn đầu tư đạt 280.000 USD.

Estonia cũng đã tích cực hỗ trợ Việt Nam ký Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EVFTA) và là một trong những nước EU đầu tiên phê chuẩn Hiệp định bảo hộ đầu tư giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EVIPA).

Đến nay, hai nước đã ký các hiệp định khung về khuyến khích và bảo hộ đầu tư (24/9/2009); Hiệp định về miễn thị thực cho người mang hộ chiếu ngoại giao (27/9/2013); Hiệp định về tránh đánh thuế hai lần và ngăn ngừa việc trốn lậu thuế đánh vào thu nhập (28/9/2015); Biên bản ghi nhớ về hợp tác trong lĩnh vực nông nghiệp và thủy sản (2016); Hiệp định hợp tác giáo dục và khoa học (11/2017).

Về giáo dục, Estonia đã giúp Việt Nam đào tạo nhiều sinh viên, nghiên cứu sinh. Năm 2017, hai bên đã ký Hiệp định về hợp tác giáo dục và khoa học. Đại học Tartu (Estonia) hợp tác với trường Đại học Huế. Năm 2016, hai trường là đối tác của Dự án Edushare do EU tài trợ.

Hai nước còn nhiều tiềm năng để thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực mà mỗi bên có thế mạnh như: Công nghệ thông tin, truyền thông, chính phủ điện tử, trí tuệ nhân tạo, công nghệ tài chính, logistics thông minh...

Chuyến thăm đầu tiên của Thủ tướng Chính phủ đến Estonia thể hiện sự quan tâm mạnh mẽ từ lãnh đạo cấp cao hai nước trong việc tăng cường quan hệ song phương. Đặc biệt, chuyến thăm phản ánh tầm quan trọng ngày càng tăng của khu vực Đông Nam Á đối với Estonia, đồng thời cho thấy sự công nhận từ phía Liên minh châu Âu và Estonia đối với vai trò năng động, chiến lược của Việt Nam trong khu vực.

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, chuyến thăm cũng mở ra cơ hội để hai bên thảo luận về các diễn biến toàn cầu và khu vực cũng như những thách thức chung, góp phần tăng cường hiểu biết lẫn nhau giữa nhân dân và hợp tác giữa Chính phủ hai nước.

Qua đó thúc đẩy quan hệ kinh tế với Việt Nam, góp phần thiết lập các mối liên hệ doanh nghiệp và mở ra nhiều cơ hội mới về khởi nghiệp và đầu tư. Chuyến thăm đặt ra nhiều kỳ vọng mới cho quan hệ 2 nước, chắc chắn đây sẽ là dấu mốc lịch sử mới thúc đẩy mối quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt giữa Việt Nam và Estonia.

Lại Hoa/VOV