Thủ tướng yêu cầu xử lý nghiêm việc bảo kê, đầu cơ, tăng giá bất hợp lý vật liệu xây dựng

Thủ tướng Phạm Minh Chính vừa ký Công điện số 85/CĐ-TTg ngày 10.6.2025 về việc tăng cường các giải pháp quản lý, bình ổn giá vật liệu xây dựng.

Cắt giảm tối đa thủ tục hành chính

Hiện nay, các dự án hạ tầng giao thông trọng điểm đang được đồng loạt triển khai và đẩy nhanh tiến độ. Tuy nhiên, trong thời gian gần đây, giá một số mặt hàng vật liệu xây dựng, đặc biệt các loại cát, sỏi, đá, gạch, vật liệu san nền, đắp nền đường… tăng cao bất thường, gây ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí xây dựng, tiến độ thi công công trình.

Nguyên nhân là xuất hiện các yếu tố ảnh hưởng đến cung – cầu thị trường vật liệu xây dựng, tình trạng chậm trễ, ách tắc trong cấp phép khai thác cát, sỏi, đá xây dựng, tình trạng đầu cơ, găm hàng, đội giá và có dấu hiệu thao túng, lũng đoạn thị trường vật liệu xây dựng.

Để kịp thời chấn chỉnh, xử lý, khắc phục các hạn chế, bình ổn giá cả vật liệu xây dựng và đảm bảo tiến độ thi công các công trình trọng điểm quốc gia, Thủ tướng yêu cầu Bộ trưởng Bộ Xây dựng đôn đốc, phối hợp chặt chẽ với các địa phương theo dõi, nắm bắt biến động giá vật liệu xây dựng trên thị trường để chủ động có giải pháp giảm giá kịp thời.

Các cơ quan liên quan tổng hợp nhu cầu vật liệu xây dựng trên địa bàn; xác định các mỏ, các nguồn cung, công suất, khả năng cung cấp để bảo đảm cân đối cung-cầu, kịp thời xử lý ngay các khó khăn vướng mắc nhất là thiếu hụt cục bộ trên từng địa bàn, địa phương và trên toàn quốc, hoàn thành trước ngày 20.6.2025.

“Kiểm tra và khẩn trương đôn đốc các doanh nghiệp vật liệu xây dựng tiết giảm chi phí sản xuất, tiết kiệm năng lượng, đầu tư chiều sâu, đổi mới công nghệ, sử dụng các nguyên liệu thay thế, phát triển các vật liệu cải tiến, vật liệu thay thế, giảm giá thành sản phẩm”, công điện nêu.

Thủ tướng yêu cầu Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp - Môi trường khẩn trương hoàn thiện, trình ban hành theo hình thức rút gọn Nghị định quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Địa chất và khoáng sản trước ngày 1.7.2025, trong đó tập trung phân cấp, phân quyền triệt để; cắt giảm tối đa thủ tục hành chính và điều kiện kinh doanh trong việc cấp phép khai thác khoáng sản, đặc biệt là khoáng sản thông thường làm vật liệu xây dựng, kịp thời giải quyết cấp bách nguồn cung cát, sỏi, đá, vật liệu san nền, đắp đường….

Ngoài ra, khẩn trương rà soát, cắt giảm ngay các thủ tục hành chính về đất đai, đánh giá tác động môi trường có liên quan đến việc khai thác khoáng sản, bảo đảm chỉ tiêu cắt giảm tối thiểu 30% thời gian, chi phí thực hiện thủ tục hành chính, điều kiện kinh doanh của 515 thủ tục hành chính liên quan và 859 điều kiện kinh doanh thuộc phạm vi quản lý của Bộ Nông nghiệp - Môi trường, hoàn thành trước ngày 15.6.2025 (đã đôn đốc nhiều lần).

Thủ tướng yêu cầu xử lý nghiêm việc bảo kê, thao túng, đầu cơ vật liệu xây dựng

Thủ tướng cũng yêu cầu khẩn trương sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật theo hướng mở rộng đối tượng, phạm vi các dự án được cấp phép khai thác khoáng sản nhóm 4 trực tiếp cho nhà thầu khai thác; kiên quyết cắt giảm các khâu trung gian phát sinh tiêu cực tham nhũng; khoáng sản làm nguyên vật liệu xây dựng, san lấp khu vực ĐBSCL được áp dụng các quy định tương tự cho khoáng sản nhóm 4, hoàn thành trước ngày 20.6.2025.

“Tăng cường kiểm tra giám sát hoạt động khai thác các mỏ vật liệu được cấp phép, công tác đấu giá quyền khai thác khoáng sản đảm bảo minh bạch, công bằng tiếp cận cho mọi thành phần kinh tế, doanh nghiệp tham gia, chống lợi ích nhóm cục bộ, địa phương, không để đầu cơ, găm hàng, đội giá, thao túng thị trường vật liệu xây dựng; đẩy mạnh hoạt động điều tra đánh giá dứt điểm tài nguyên các mỏ vật liệu xây dựng, cát biển”, công điện nêu.

Xử lý hành vi đầu cơ, găm hàng, tăng giá bất hợp lý

Thủ tướng cũng yêu cầu tăng cường kiểm tra, kịp thời phát hiện, xử lý hành vi đầu cơ, găm hàng, tăng giá bất hợp lý hàng hóa vật liệu xây dựng; điều tra, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân có hành vi thao túng thị trường, đầu cơ trục lợi trong hoạt động sản xuất, kinh doanh vật liệu xây dựng và các hành vi bao che, bảo kê, tham nhũng, làm ngơ để tình trạng vi phạm tái diễn, không xử lý triệt để.

Tích cực, chủ động kiểm tra thực tế, xử lý nghiêm hành vi vi phạm trong khai thác, vận chuyển, kinh doanh vật liệu xây dựng, vi phạm trong cấp phép, khai thác, kinh doanh vật liệu xây dựng; giải quyết xóa bỏ các bến bãi tập kết, kinh doanh vật liệu xây dựng trái phép.

Chủ tịch UBND tỉnh, thành phố chịu trách nhiệm trước Thủ tướng Chính phủ nếu để xảy ra tình trạng vi phạm tái diễn, không xử lý triệt để hoặc thiếu tinh thần trách nhiệm trong kiểm tra đôn đốc và điều hành không cương quyết, không dứt khoát.

Đẩy mạnh hỗ trợ, khuyến khích, thu hút các doanh nghiệp sản xuất và sử dụng cát nhân tạo, chế biến tuyển rửa cát biển làm cát xây dựng; xử lý chất thải làm vật liệu xây dựng, vật liệu mới góp phần đẩy mạnh nguồn cung tiêu thụ, bình ổn giá cả vật liệu xây dựng trên địa bàn và ổn định thị trường vật liệu xây dựng của cả nước; khuyến khích, nhân rộng đổi mới sáng tạo và quản lý hiệu quả các mô hình sản xuất kinh doanh nguyên vật liệu xây dựng thông thường.

Lam Thanh