Thủ tướng yêu cầu chấn chỉnh tiêu cực trong xét duyệt, mua bán, cho thuê nhà ở xã hội

Chỉ thị nêu, thực tiễn triển khai việc xét duyệt, mua, thuê mua, cho thuê nhà ở xã hội trong thời gian gần đây tại một số dự án ở Hà Nội, Đà Nẵng, TPHCM... cho thấy còn một số tồn tại, bất cập và nguy cơ phát sinh tiêu cực như hiện tượng tập trung đông người khi nộp hồ sơ, thiếu điều tiết quy trình tiếp nhận dẫn đến bức xúc, tạo điều kiện phát sinh các dịch vụ tiêu cực; xuất hiện tình trạng “cò mồi”, môi giới trái phép, “chạy suất”, hứa hẹn “trúng bốc thăm”, quảng cáo “suất ngoại giao”, “làm hồ sơ đảm bảo trúng”; một số cá nhân lợi dụng chính sách, nộp hồ sơ tại nhiều dự án, nhờ người thân đứng tên…

Thủ tướng yêu cầu chấn chỉnh tiêu cực trong xét duyệt, mua - bán, cho thuê nhà ở xã hội

Cùng với đó, một số dự án nhà ở xã hội công bố giá bán cao hơn mặt bằng chung đến 30-40% khiến người dân hoang mang; công tác hậu kiểm sau khi ký hợp đồng, theo dõi chuyển nhượng... chưa thực sự hiệu quả, tiềm ẩn nguy cơ đầu cơ, trục lợi chính sách.

Những tồn tại trên, nếu không kịp thời chấn chỉnh và xử lý nghiêm, sẽ làm giảm niềm tin của người dân, ảnh hưởng đến tính công bằng xã hội, gây méo mó chính sách, tạo môi trường dễ phát sinh tiêu cực, lợi ích nhóm và tạo ra thị trường ngầm trong tiếp cận nhà ở xã hội.

Do đó, Thủ tướng Chính phủ chỉ thị UBND các tỉnh thành chịu trách nhiệm toàn diện trước Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về kết quả thực hiện chính sách phát triển, bán, cho thuê, cho thuê mua nhà ở xã hội trên địa bàn; chỉ đạo Sở Xây dựng và các sở ngành liên quan của địa phương thực hiện nghiêm trình tự, thủ tục bán, cho thuê mua, cho thuê nhà ở xã hội theo quy định của pháp luật.

Thủ tướng yêu cầu công khai dự án sau khi khởi công, trong đó có thời gian bắt đầu và kết thúc nhận đơn đăng ký và các nội dung khác có liên quan. Việc công bố công khai thực hiện trên Trang Thông tin điện tử của Sở Xây dựng, UBND cấp xã nơi có dự án; đăng tải ít nhất 1 lần tại báo là cơ quan ngôn luận của chính quyền địa phương. Đồng thời công bố công khai trên Trang Thông tin điện tử của Sở Xây dựng số lượng căn hộ; thời gian bắt đầu, kết thúc nhận hồ sơ; thời điểm bắt đầu bán... của dự án.

Thủ tướng cũng yêu cầu tổ chức kiểm tra, xác minh đúng đối tượng, đủ điều kiện, hạn chế trường hợp một đối tượng nộp đơn tại nhiều dự án; thông báo danh sách đối tượng đủ điều kiện được hưởng chính sách nhà ở xã hội cho chủ đầu tư đúng thời gian quy định.

Bên cạnh đó, công khai danh sách người được mua, thuê mua nhà ở xã hội sau khi ký hợp đồng và cập nhật danh sách các đối tượng được mua, thuê mua nhà ở xã hội lên Trang Thông tin điện tử của Sở Xây dựng để phục vụ công tác hậu kiểm và tránh trùng lặp đối tượng.

Thủ tướng cũng yêu cầu xử lý nghiêm hành vi môi giới trái phép, trục lợi trong làm thủ tục, hồ sơ, mua - bán nhà ở xã hội; trường hợp phát hiện tổ chức, cá nhân không trung thực, vi phạm quy định trong việc kê khai, xác nhận điều kiện để được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội thì phải thực hiện thu hồi, xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật và công khai danh sách vi phạm.

Đối với chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội, Thủ tướng yêu cầu phải áp dụng các giải pháp, công nghệ số để tạo thuận lợi cho người dân như: hướng dẫn, phát hồ sơ trên cổng thông tin điện tử để hạn chế tập trung đông người; tiếp nhận hồ sơ, xếp hàng trực tuyến; tổ chức bốc thăm công khai trong trường hợp số hồ sơ đăng ký mua, thuê mua nhiều hơn số căn hộ, có đại diện Sở Xây dựng địa phương tham gia giám sát; khuyến khích mời thêm cơ quan báo chí, truyền thông để tăng tính minh bạch.

Đặc biệt, chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội không được thu tiền đặt cọc hoặc ủy quyền cho các cá nhân, sàn giao dịch thu tiền đặt cọc ngoài quy định; chủ động phối hợp với các cơ quan chức năng để phát hiện, xử lý nghiêm đối với các tổ chức, cá nhân, sàn giao dịch, môi giới mượn danh nghĩa “hỗ trợ”, “tư vấn” để trục lợi.

Thủ tướng lưu ý người dân có nhu cầu mua nhà ở xã hội phải kê khai và chịu trách nhiệm về tính trung thực của hồ sơ đăng ký; trường hợp phát hiện vi phạm, không đúng đối tượng, không đảm bảo điều kiện về thu nhập, nhà ở sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật; nếu đã thực hiện mua - bán sẽ bị thu hồi căn hộ, phạt hành chính và công khai thông tin theo quy định.

Người mua chỉ nộp hồ sơ tại một dự án, không nhờ người khác đứng tên hộ hồ sơ; thực hiện việc quản lý, sử dụng nhà ở xã hội đúng quy định, chỉ được bán lại nhà ở xã hội đã mua cho đối tượng khác theo đúng quy định của pháp luật.

PHAN THẢO