Thủ tướng yêu cầu Bộ Xây dựng chuẩn bị báo cáo thực trạng tiêu thoát nước đô thị

Nội dung trên được đề cập tại Văn bản số 1388 của Thủ tướng Phạm Minh Chính về một số nhiệm vụ trọng tâm về công tác phòng, tránh, ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai.

Khu vực đường Võ Chí Công, đoạn qua khu đô thị Nam Thăng Long (TP Hà Nội) ngập sâu sau cơn mưa sáng 7/10.

Văn bản nêu, năm 2024 và 2025 nước ta liên tiếp chịu tác động của những trận bão, lũ lịch sử. Đặc biệt bão Yagi năm 2024 và các trận bão số 3, số 5, số 10 và số 11 năm 2025 để lại hậu quả hết sức nặng nề.

Theo đó, nhiều người chết và mất tích; nhiều công trình hạ tầng điện, viễn thông, giao thông, thủy lợi, giáo dục, y tế bị sự cố, sập đổ, sạt lở; hàng loạt tuyến đê sông, đê biển, hồ đập đối diện với nguy cơ tràn, vỡ; nhiều phường, xã bị ngập sâu, cô lập dài ngày.

Một số bản làng bị lũ ống, lũ quét, sạt lở đất tàn phá; sản xuất kinh doanh bị đình trệ, cuộc sống, sinh kế của Nhân dân bị ảnh hưởng đòi hỏi rất nhiều thời gian, nguồn lực để phục hồi.

Để đánh giá toàn diện, rút ra các bài học kinh nghiệm về công tác phòng, tránh, ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai, Thủ tướng giao Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, phối hợp với Bộ Quốc phòng, Văn phòng Chính phủ, Văn phòng Ban chỉ đạo phòng thủ dân sự quốc gia và các cơ quan có liên quan tập trung chuẩn bị tổ chức Hội nghị toàn quốc về công tác phòng, tránh, khắc phục hậu quả thiên tai (dự kiến thời gian tổ chức khoảng giữa tháng 11/2025).

Hội nghị nhằm đánh giá toàn diện, rút ra bài học kinh nghiệm, đề ra kế hoạch cụ thể với những giải pháp cấp bách, trước mắt và căn cơ, lâu dài nhằm chủ động phòng ngừa, hạn chế rủi ro, giảm thiểu thiệt hại do thiên tai; kịp thời đề xuất cấp có thẩm quyền biểu dương, khen thưởng những tấm gương tốt, các tập thể, cá nhân hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, đồng thời kiểm điểm, phê bình nghiêm khắc đối với tập thể, cá nhân còn lơ là, chủ quan, chưa làm tròn trách nhiệm.

Giao nhiệm vụ cụ thể cho các bộ ngành, Thủ tướng yêu cầu Bộ Xây dựng chuẩn bị báo cáo liên quan đến thực trạng tiêu thoát nước đô thị (nhất là tại Hà Nội, Thái Nguyên, Sơn La, Tuyên Quang (Hà Giang cũ), Đà Lạt, Đà Nẵng, Đồng Nai và TP.HCM...).

Vấn đề sạt lở đường, cầu, ảnh hưởng thoát lũ, chia cắt giao thông khi mưa lũ (nhất là tại miền núi, trung du Bắc Bộ và khu vực Trung Bộ); vấn đề bảo đảm an toàn đối với tàu thuyền và phương tiện vận tải, du lịch hoạt động trên sông, trên biển, trên vịnh (rà soát, đánh giá lại quy chuẩn, tiêu chuẩn, thực trạng, nguyên nhân để có các giải pháp khắc phục bảo đảm khả thi, hiệu quả) cũng là những nội dung Bộ Xây dựng chuẩn bị báo cáo.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, phối hợp với các cơ quan, địa phương xây dựng báo cáo chung, trong đó đánh giá toàn diện về công tác phòng, tránh, ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai,

Bao gồm: công tác chuẩn bị phòng ngừa; theo dõi, giám sát, dự báo, cảnh báo; truyền thông, hướng dẫn kỹ năng, thông tin về thiên tai; tổ chức bộ máy; công tác tham mưu, chỉ đạo, phối hợp, điều phối; tổ chức triển khai ứng phó của các ngành, các địa phương; công tác cứu hộ cứu nạn; công tác cứu trợ; công tác khắc phục hậu quả, phục hồi tái thiết sau thiên tai,…

Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng được giao chủ trì, phối hợp với các cơ quan, địa phương nghiên cứu, đánh giá cụ thể đợt mưa lũ vừa qua (xác định tần suất lũ); thực trạng hệ thống tiêu thoát nước, thoát lũ; ảnh hưởng của việc khai thác, sử dụng bãi sông, tôn cao đê bối, xây dựng nhà ở, công trình thu hẹp dòng chảy, lấn chiếm không gian chứa lũ, thoát lũ, nhất là trên các tuyến sông Cầu, sông Thương, sông Cà Lồ.

Các cơ quan cần đề xuất giải pháp khắc phục căn cơ, lâu dài, đảm bảo cơ sở khoa học, khả thi, hiệu quả, trong đó đặc biệt lưu ý phải bảo đảm giải quyết kết nối, đồng bộ giữa tiêu thoát nước đô thị và tiêu thoát nước của hệ thống thủy lợi nói chung.

Thủ tướng giao Bộ Quốc phòng, Bộ Công an chuẩn bị báo cáo về công tác huy động, điều động lực lượng, phương tiện, trang thiết bị phục vụ công tác phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai và tìm kiếm cứu nạn.

Bộ Công Thương chuẩn bị báo cáo đánh giá cụ thể về an toàn của các hồ đập thủy điện, hệ thống truyền tải và cung cấp điện, có các giải pháp để bảo đảm an toàn hồ đập thủy điện (nhất là các hồ thủy điện Thác Bà, Bản Vẽ), hệ thống điện trong mọi tình huống trước diễn biến thiên tai, bão, lũ ngày càng cực đoan.

Rà soát tiêu chuẩn thiết kế đê sông, đê biển, hồ đập thủy lợi

Thủ tướng yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Môi trường rà soát tiêu chuẩn, quy chuẩn thiết kế đê sông, đê biển, hồ đập thủy lợi; quy trình vận hành liên hồ và đơn hồ trên một số lưu vực sông, nhất là trên lưu vực sông Hồng; quy hoạch phòng chống lũ và quy hoạch đê điều hệ thống sông Hồng, sông Thái Bình và quy hoạch phòng, chống lũ hệ thống sông Đáy, kịp thời cập nhật, điều chỉnh, bổ sung để phù hợp thực tiễn, bảo đảm yêu cầu phòng, chống lũ trong tình hình mới (hoàn thành chậm nhất trong năm 2026).

Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, phối hợp với Bộ Tư pháp, Bộ Xây dựng và các bộ, cơ quan có liên quan và các địa phương rà soát, kịp thời phát hiện, đề xuất sửa đổi, bổ sung khắc phục những bất cập, chồng chéo trong quản lý quy hoạch, đầu tư, xây dựng công trình ở bãi sông, lòng sông, hệ thống tiêu thoát nước, thoát lũ,… theo hướng quản lý thống nhất, phát triển bền vững (hoàn thành trong tháng 12/2025).

Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố ven sông thuộc hệ thống sông Hồng, sông Thái Bình, đặc biệt là Hà Nội, Thái Nguyên, Bắc Ninh, Phú Thọ, Hưng Yên, Ninh Bình và các địa phương bị ngập lụt nặng do mưa lũ vừa qua (như Cao Bằng, Lạng Sơn, Tuyên Quang, Lào Cai, Sơn La) chỉ đạo tổng rà soát, kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về đê điều, phòng, chống thiên tai, thủy lợi, tài nguyên nước, xây dựng.

Trong đó, Thủ tướng đặc biệt lưu ý các hành vi xây dựng trái phép nhà cửa, công trình, bến bãi, tập kết vật liệu xây dựng trên bãi sông, bờ sông, lấn chiếm không gian thoát lũ, chứa lũ, thoát nước của sông, kênh thủy lợi...

Các địa phương được yêu cầu gửi báo cáo tới Bộ Nông nghiệp và Môi trường để tổng hợp báo cáo Thủ tướng kết quả thực hiện trước ngày 10/11.

Anh Văn