Thủ tướng chỉ ra nghịch lý: Biển rộng nhưng đầu tư ít

Thủ tướng Phạm Minh Chính tại Hội nghị cấp cao về đại dương của Liên hợp quốc lần thứ ba (UNOC 3). Ảnh: Nhật Bắc

Thủ tướng Phạm Minh Chính ngày 9/6 đã có bài phát biểu quan trọng tại phiên toàn thể Hội nghị cấp cao về đại dương của Liên hợp quốc lần thứ ba (UNOC 3), đại diện cho 10 quốc gia ASEAN.

Sự kiện diễn ra tại thành phố Nice, Cộng hòa Pháp, với trọng tâm là bảo tồn và sử dụng bền vững biển, đại dương và tài nguyên biển.

Thủ tướng nhấn mạnh vị trí chiến lược của ASEAN – trái tim của một châu Á biển, nơi từ lâu là trung tâm giao thoa của thương mại, văn hóa và hợp tác khu vực.

Biển Đông, theo ông, không chỉ là tuyến hàng hải huyết mạch toàn cầu, mà còn là điểm tựa về sinh kế, bản sắc văn hóa và an ninh cho hàng trăm triệu người.

Tuy nhiên, ông cảnh báo rằng đại dương đang đối mặt với những thách thức nghiêm trọng từ biến đổi khí hậu, nước biển dâng, ô nhiễm, suy giảm đa dạng sinh học, khai thác hải sản quá mức và căng thẳng địa chính trị ngày càng gia tăng.

Những vấn đề này đang làm tổn hại đến sức khỏe của đại dương và xói mòn lòng tin giữa các quốc gia.

Trước bối cảnh đó, Thủ tướng nêu bốn định hướng ưu tiên của ASEAN: giữ gìn đại dương như không gian hòa bình, hợp tác phát triển và trách nhiệm chung; thúc đẩy tích hợp phương pháp tiếp cận toàn cầu xuyên suốt và các nỗ lực khu vực trong quản trị biển, đại dương; xác định đại dương là động lực cốt lõi của phát triển thịnh vượng; và thúc đẩy hợp tác quốc tế thay vì cạnh tranh, để đẩy nhanh thực hiện mục tiêu phát triển bền vững số 14 của Liên Hợp Quốc.

Thủ tướng tái khẳng định ASEAN cam kết tuân thủ Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982 – được ông gọi là “Hiến pháp của Đại dương” – như nền tảng điều chỉnh các hoạt động trên biển. Ông kỳ vọng hội nghị lần này sẽ tạo nên những cam kết mạnh mẽ, thúc đẩy hình thành các quan hệ đối tác chiến lược và hành động chuyển đổi vì đại dương xanh.

Phát biểu với tư cách đại diện Việt Nam, Thủ tướng Phạm Minh Chính cảnh báo về một nghịch lý đáng lo ngại: dù đại dương chiếm tới 70% bề mặt Trái đất, Mục tiêu phát triển bền vững số 14 lại đang nhận mức đầu tư thấp nhất trong số 17 mục tiêu phát triển bền vững (SDG) của Liên Hợp Quốc.

Ông kêu gọi cộng đồng quốc tế hành động nhanh hơn, mạnh hơn và quyết liệt hơn. Theo ông, để bảo tồn và sử dụng bền vững đại dương xanh, thế giới cần một cách tiếp cận toàn diện và khoa học, dựa trên nguyên tắc công bằng, bình đẳng, bao trùm và hợp tác vì lợi ích chung.

Thủ tướng đề xuất sáu định hướng trọng tâm: kết hợp khoa học hiện đại và kinh nghiệm dân gian trong hoạch định chính sách; đẩy mạnh đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; huy động hiệu quả các nguồn lực cho kinh tế biển; tiếp cận tổng thể và đa ngành trong quản trị đại dương; thúc đẩy liên kết khu vực và toàn cầu, hình thành mạng lưới các trung tâm kinh tế biển xanh; và tăng cường đoàn kết, hợp tác quốc tế trong bảo tồn và phát triển đại dương.

Ông cũng nhấn mạnh Việt Nam là một đối tác tin cậy, thành viên tích cực của cộng đồng quốc tế. Theo đó, Việt Nam đang triển khai các chính sách, chương trình phát triển kinh tế biển xanh, phục hồi hệ sinh thái và mở rộng hợp tác, đặc biệt trong chia sẻ tri thức và chuyển giao công nghệ, chủ động đề xuất và tích cực tham gia và triển khai các sáng kiến ở cấp độ quốc gia, khu vực và toàn cầu.

Thủ tướng thông báo Việt Nam đã đăng ký 15 cam kết tự nguyện liên quan đến quản trị biển và đại dương, nhấn mạnh tinh thần “đã nói là làm, đã cam kết là phải thực hiện có hiệu quả cụ thể”.

Kết thúc bài phát biểu, ông để lại thông điệp rõ ràng: “Chúng ta hãy cùng nhau hành động, đoàn kết, trách nhiệm, chủ động và sáng tạo để đại dương mãi là không gian của hòa bình, hợp tác, phát triển và phồn vinh cho các thế hệ hôm nay và mai sau”.

Nhật Hạ