'Thủ phủ' sầu riêng Lâm Đồng rộn ràng mùa thu hoạch

Nhộn nhịp mùa thu hoạch sầu riêng ở các xã phía Nam tỉnh Lâm Đồng

Mùa sầu riêng năm nay, nhiều nhà vườn thành công với mùa sầu riêng nhờ giá sầu riêng vẫn giữ ổn định, thì cũng không ít nhà vườn khác gặp thất bại do thời tiết thất thường, khiến chất lượng trái không đạt, đành chấp nhận bán với giá “rẻ như bèo”.

Ra ngõ gặp tỷ phú sầu riêng

Những ngày này, trên khắp mọi nẻo đường phía Nam tỉnh Lâm Đồng, rất dễ bắt gặp cảnh người dân thu hoạch, vận chuyển sầu riêng từ vườn rẫy ra các vựa thu mua, nhộn nhịp từ sáng đến tối. Hương thơm của loại trái cây đặc sản này cũng vấn vương, níu chân du khách gần xa trên suốt quãng đường gần 30km của Quốc lộ 20, đoạn từ chân đèo Bảo Lộc đến hết xã Đạ Huoai.

Người dân xã Đạ Huoai 3 thu hoạch, vận chuyển sầu riêng từ vườn rẫy ra các vựa thu mua

Hơn 20 năm phấn đấu xây dựng, huyện Đạ Huoai (cũ) đã trở thành vùng đất trồng sầu riêng hàng đầu của cả nước nói chung và tỉnh Lâm Đồng nói riêng. Đây cũng là nơi hình thành nên thương hiệu “Sầu riêng Đạ Huoai”. Nhiều nông dân đã nổi tiếng vì có tay nghề trồng sầu riêng siêu hạng, với những vườn cây năng suất cao nhất cả nước.

Tất bật thu hoạch sầu riêng ở thủ phủ sầu riêng Lâm Đồng

Những vụ sầu riêng liên tiếp thắng lớn đang giúp hàng trăm hộ nông dân các xã phía Nam tỉnh Lâm Đồng như Đạ Huoai, Đạ Huoai 2, Đạ Huoai 3, Đạ Tẻh, Đạ Tẻh 2, Đạ Tẻh 3, Cát Tiên vươn lên thoát nghèo, làm giàu, thậm chí ở không ít địa phương đi đến đâu cũng có thể bắt gặp những tỷ phú sầu riêng.

Tất bật thu hoạch sầu riêng ở thủ phủ sầu riêng Lâm Đồng

Chúng tôi ghé thăm vườn sầu riêng rộng 3ha của gia đình anh Đoàn Công Lợi, (thôn 1, xã Đạ Huoai 3) vào đúng thời điểm anh đang thu hoạch. Trong khu vườn nhà, các thợ gõ sầu riêng hoạt động hết công suất, thương lái đưa xe vào chuyên chở, gom hàng nhộn nhịp.

Gia đình anh Đoàn Công Lợi, (thôn 1, xã Đạ Huoai 3) có thu nhập tiền tỷ từ vụ sầu riêng năm 2025

Anh Lợi cho hay: Đây là đợt thu hoạch thứ 3 kể từ đầu vụ tới giờ, nâng tổng sản lượng sầu riêng của vườn anh Lợi lên đến 50 tấn, mặc dù từ nay đến cuối vụ phải còn 1 lượt thu hoạch nữa.

“Nhà tôi thu hoạch đến đâu bán hết đến đấy, cũng may cả hai lần cắt sầu riêng đều được giá trên 60.000 đồng/kg trái loại 1, còn bán xô thì 50.000 đồng/kg. Nhờ đó, vụ sầu riêng năm nay, gia đình anh thu về hơn 3 tỷ đồng”.

Sầu riêng vườn anh Lợi bán được giá trên 60.000 đồng/kg trái loại 1, bán xô 50.000 đồng/kg

Nếu như các xã mang tên Đạ Huoai được xem là “thủ phủ” sầu riêng của tỉnh Lâm Đồng, thì sau hợp nhất xã Đạ Huoai 2 là “trái tim” của thủ phủ sầu riêng.

Sau hợp nhất, xã Đạ Huoai 2 là “trái tim” của thủ phủ sầu riêng với diện tích 3.419,1ha

Bí thư Đảng ủy xã Đạ Huoai 2 Nguyễn Thị Thanh Thảo cho biết: “Hiện toàn xã có 3.419,1ha sầu riêng. Đến năm 2025, giá trị sản xuất bình quân trên 1ha đất sản xuất nông nghiệp ước đạt 291 triệu đồng/ha, thu nhập bình quân đầu người đạt 103,5 triệu đồng/người/năm, cao nhất trong các địa phương trong tỉnh Lâm Đồng. Ở xã Đạ Huoai 2, không khó để gặp được những “đại gia chân đất” với doanh thu tiền tỷ hàng năm”.

Đến năm 2025, giá trị sản xuất bình quân trên 1ha đất sản xuất nông nghiệp xã Đạ Huoai 2 ước đạt 291 triệu đồng/ha

Nhờ trồng sầu riêng, thu nhập bình quân đầu người xã Đạ Huoai 2 hiện đạt 103,5 triệu đồng/người/năm

Điển hình như ở HTX nông nghiệp Du lịch Hà Lâm, sau 3 năm liên tục thắng lớn nhờ được mùa, trúng giá, hơn 30 hộ thành viên HTX hầu như ai cũng có thu nhập từ vài trăm triệu đồng đến vài tỷ đồng/năm từ cây sầu riêng. Ưu thế của HTX là vừa phát triển canh tác, lại vừa làm du lịch trải nghiệm.

Sầu riêng được nông dân địa phương đánh giá là loại nông sản siêu giá trị, đem lại hàng tỷ đồng mỗi ha, giúp nhiều nông dân trở thành tỷ phú

Sầu riêng được nông dân địa phương đánh giá là loại nông sản siêu giá trị, đem lại hàng tỷ đồng mỗi ha, giúp nhiều nông dân trở thành tỷ phú

Sầu riêng được nông dân địa phương đánh giá là loại nông sản siêu giá trị, đem lại hàng tỷ đồng mỗi ha, giúp nhiều nông dân trở thành tỷ phú

Ông Lê Quang Sơn, Chủ tịch HĐQT, kiêm Giám đốc HTX cho hay: Mùa thu hoạch này, sầu riêng đủ tiêu chuẩn xuất khẩu có giá trung bình trên 60.000 đồng/kg, thấp hơn so với năm ngoái nhưng vẫn là loại nông sản siêu giá trị, đem lại hàng tỷ đồng mỗi ha, đủ giúp nhiều nông dân trở thành tỷ phú.

Vui nhiều, nỗi lo cũng không ít

Nông dân Lâm Đồng nói chung và các xã phía Nam nói riêng vui mừng khi mùa vụ thu hoạch đang đến, song lại canh cánh nhiều nỗi lo âu. Đó là tình trạng quả rơi rụng, cây ngã đổ vào mùa dông, lốc, đặc biệt là tình trạng sầu riêng bị sượng nước.

Nhiều nhà vườn tại Đạ Huoai kém vui vì sầu riêng bị sượng nước, khiến giá bán thấp

Ông Nguyễn Thanh Sơn, Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp Đạ M'Ri, xã Đạ Huoai 2 chia sẻ: Khi thị trường xuất khẩu ngày càng rộng mở, với hàng ngàn ha sầu riêng đang canh tác, mùa vụ năm nay, nông dân ở Đạ Huoai 2 kỳ vọng vào việc sẽ thắng lợi lớn khi sầu riêng vừa được mùa, được giá.

Nhiều vườn sầu riêng bị sượng nước nặng do mưa nhiều

Thế nhưng, khi một mùa sầu riêng sắp đi qua, có nông dân cười vì trúng mùa được giá, thì lại cũng không ít người buồn bã vì trái sầu riêng bị sượng nước, đành chấp nhận giá “rẻ như bèo”.

Ông Nguyễn Thanh Sơn chia sẻ, nhiều năm làm sầu riêng nhưng chưa bao giờ thấy thời tiết biến đổi thất thường như năm nay

Theo ông Nguyễn Thanh Sơn, nhiều năm làm sầu riêng nhưng chưa bao giờ thấy thời tiết biến đổi thất thường như năm nay. Giữa tháng 4/2025, thời tiết tưởng chừng khô hạn thì trên địa bàn lại có mưa. Kể từ đó, mưa cứ kéo dài cho đến nay. Trời đang nắng gặp mưa là hút nước quá đà, cơm trái sầu riêng không kịp phát triển, sinh ra sượng. Cùng với đó, mưa lớn kéo dài tạo điều kiện cho các loại nấm gây hại phát triển.

Thợ gõ thường xuyên phải test cơm sầu riêng trước khi cắt

Thương lái test cơm nhiều hơn khi thu hoạch

Trên địa bàn xã Đạ Huoai 2, nhiều trường hợp nhà vườn đã được thương lái đặt cọc và thu mua với giá trên 60.000 đồng/kg. Nhưng khi mưa kéo dài, trái đến thời điểm thu hoạch thì thương lái thử nhanh mẫu cho kết quả trái bị sượng, vậy là giá chỉ còn phân nửa, thậm chí giá giảm sâu hơn 2/3. Một số nông dân tiếc công chăm trồng đành tách múi, lựa những múi chín đẹp để bán lẻ hoặc trữ đông. Trong tủ lạnh của nhiều gia đình, sầu riêng chín cấp đông cũng để chật kín tủ, để dành sử dụng dần dịp cuối năm.

Mưa nhiều khiến sầu riêng bị sượng, mẫu mã trái cũng không đẹp

Nhiều thương lái chốt vườn với giá cao, khi thu hoạch lại không có lãi, thậm chí thua lỗ

Trong khi đó, với hàng chục ha sầu riêng đang canh tác, vụ sầu này, nông dân Nguyễn Thái Sơn (xã Đạ Tẻh 2) có 7ha kinh doanh dự kiến sẽ thu về khoảng 70 tấn trái.

Năm nay sầu riêng được mùa nhưng nhiều nông dân không được hưởng niềm vui trọn vẹn

Theo anh Sơn, ngay từ thời điểm cuối tháng 5, anh đã thương lượng và chốt hợp đồng với thương lái thu mua cả vườn với tổng giá trị 3 tỷ đồng. Vườn cũng đã được giao cho thương lái chăm tiếp, đến hết tháng 7 thì họ sẽ thu hoạch xong để trả vườn. Tuy vậy, thời tiết năm nay quá bất lợi, mưa liên tục kéo dài khiến việc chăm sóc sầu riêng rất khó khăn, phát sinh nấm bệnh… Đặc biệt là sầu riêng xuất hiện tình trạng sượng nước.

Mưa liên tục kéo dài khiến việc chăm sóc sầu riêng của nông dân Nguyễn Thái Sơn rất khó khăn, phát sinh nấm bệnh

“Để thương lái nhanh chóng thu hoạch và trả vườn chăm sóc sớm vụ sau, tôi đành bớt 500 triệu cho thương lái. Nhưng rồi cũng phải sau 2 lần các thương lái sang tay với nhau, chấp nhận thua lỗ, giá sau thấp hơn giá trước rất nhiều thì vườn sầu riêng của tôi mới được thu hoạch”, anh Sơn nói.

Mưa nhiều khiến sầu riêng bị sượng, mẫu mã trái không đẹp

Theo anh Sơn, để làm được một trái sầu riêng, người nông dân phải trải qua rất nhiều giai đoạn, tốn rất nhiều công sức, chi phí đầu tư. Tuy nhiên, thời gian qua, người dân trồng sầu riêng thường gặp khó khi sau thời gian mưa lớn kéo dài, trái sầu riêng sẽ tích nước dẫn đến cơm khó lên màu và sinh ra các loại sâu bệnh, đặc biệt là nấm...

Hoàng Sa - Khánh Phúc