Thứ gây sốc ở 3 di chỉ cổ đại vừa làm thay đổi lịch sử loài người

Từ lâu người ta cho rằng những loài nguyên thủy nhất của chi Người (Homo) - cũng là chi mà loài người hiện đại Homo sapiens thuộc về - là tác giả của những công cụ đầu tiên trên thế giới.

Nhưng một nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí khoa học Nature chỉ ra rằng một dòng dõi khác có thể đã bước lên nấc thang tiến hóa này trước Homo hàng trăm ngàn năm.

Một loài người nguyên thủy còn mang vóc dáng khá giống vượn, thuộc chi Paranthropus, có thể đã sáng chế ra những công cụ đầu tiên trên thế giới - Ảnh: BẢO TÀNG ÚC

Theo Sci-News, những bằng chứng đầu tiên làm lung lay giả thuyết "chi Homo phát minh ra công cụ" đã xuất hiện tại 2 di chỉ Lomekwi và Nyayanga ở Kenya.

Ở đó, các công cụ đá có niên đại lần lượt là 3,3 và 3 triệu năm đã được phát hiện, riêng Nyayanga còn có thêm một chiếc răng thuộc về chi Paranthropus, một chi khác cùng thuộc tông Người (Hominini) với chi Homo.

Niên đại của các công cụ nói trên đều sớm hơn thời gian mà loài đầu tiên của chi Homo ra đời (khoảng 2,5-2,8 triệu năm trước).

Gần đây, một phát hiện thứ 3 từ địa điểm Koobi Fora - cũng ở Kenya - đã đem "vương miện" về cho chi Paranthropus: Đó là hóa thạch khá hoàn chỉnh của một thành viên thuộc loài vượn người Paranthropus boisei.

Bàn tay của vượn người này cho thấy chủ nhân của nó là loài có khả năng sử dụng công cụ, với tỉ lệ ngón cái so với các ngón còn lại tương tự người hiện đại hay vượn người phương Nam Australopithecus.

Cấu trúc đó cho phép thực hiện các động tác cầm nắm chính xác, phù hợp với công cụ đá thuộc công nghệ Oldowan thời tiền sử, mặc dù một số đặc điểm khác cho thấy họ chưa cầm vững và linh hoạt như các loài Homo, mặc dù sự cường tráng giúp lực nắm có phần mạnh hơn.

Hình thái bàn tay này có thể đã được phát triển do nhu cầu xử lý thực phẩm bằng tay một cách mạnh mẽ, vì Paranthropus boisei còn có biệt danh "người ăn hạt", rất thích ăn các loại thực vật dai và cứng.

Các đốt ngón tay và ngón chân của hóa thạch này cũng có độ cong dọc thân xương ít hơn đáng kể so với vượn châu Phi và các loài vượn người phương Nam, thậm chí là so với một loài cổ của chi Homo là Homo naledi.

Điều này gợi ý rằng Paranthropus boisei trưởng thành không còn phụ thuộc nhiều vào hành vi leo trèo thường xuyên như các loài vượn nhân hình khác và cả một số loài người cổ đại.

Chưa kể, hình thái bàn chân cũng cho thấy họ đã dần thích nghi với những bước đi.

Điều này cho thấy chủ nhân của những công cụ đầu tiên trên thế giới rất có thể là một loài cổ xưa của chi Paranthropus và những vị tổ tiên này đã truyền lại cho Paranthropus boisei các công cụ phù hợp với đôi tay mà họ đã phát triển để sử dụng.

Phát hiện mới này một lần nữa cho thấy lịch sử tiến hóa của loài người không phải một đường thẳng, mà là một hành trình phân nhánh phức tạp, với nhiều ngã rẽ và nhiều loài đã phát triển hơn nhiều so với tưởng tượng của chúng ta trước đây.

Anh Thư