Thủ đoạn tinh vi nhằm 'rút ruột' tài sản tại SJC

Chi nhánh miền Trung của Công ty SJC. Ảnh: Trường Trung

Nhiều cựu lãnh đạo, cán bộ tại SJC vướng lao lý

Tòa án Nhân dân TP.HCM đang thụ lý vụ án liên quan tới các sai phạm của 16 bị cáo, xảy ra tại Công ty Vàng bạc - Đá quý Sài Gòn (SJC), gây thiệt hại hơn 107 tỷ đồng.

Trong đó, có 5 bị cáo bị truy tố 2 tội danh “Tham ô tài sản” và “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”, gồm: Lê Thúy Hằng, cựu Tổng giám đốc Công ty SJC; Mai Quốc Uy Viễn, cựu Giám đốc Xưởng vàng thuộc Xí nghiệp nữ trang Tân Thuận; Trần Tấn Phát, cựu Phó giám đốc Xưởng vàng Tân Thuận; Hoàng Lệ Huê, cựu Giám đốc SJC chi nhánh miền Trung; Đoàn Lê Thanh, Tổ trưởng Tổ nấu vàng đổ thỏi thuộc Xưởng vàng Tân Thuận.

Cùng với đó, Trần Hiền Phúc, cựu Kế toán trưởng Công ty SJC và 4 cựu cán bộ tại SJC, chi nhánh miền Trung, gồm: Nguyễn Thị Lộc, cựu cán bộ kế toán; Nguyễn Thị Thu Hiền, cựu Cửa hàng trưởng Cửa hàng 193 - Hùng Vương; Nguyễn Thị Mỹ Liên và Nguyễn Thị Lộc Mận, từng là thủ quỹ Cửa hàng 193 - Hùng Vương, bị truy tố tội “Tham ô tài sản”.

Ngoài ra, Nguyễn Thị Huệ, cựu Giám đốc SJC, chi nhánh Hải Phòng; Trần Ngọc Minh Thư, Trưởng phòng Kinh doanh vàng SJC; Trương Công Ánh, Tổ trưởng Tổ đóng số sê-ri; Võ Hữu Phú, Tổ trưởng Tổ cắt, tỉa Xưởng vàng Tân Thuận; Phan Xuân Huy, nhân viên kỹ thuật SJC, chi nhánh miền Trung; Nguyễn Đình Trang Quỳnh Anh, nhân viên phụ trách kho quỹ SJC, chi nhánh miền Trung, cùng bị truy tố tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.

Theo hồ sơ vụ án, Công ty SJC do UBND TP.HCM là chủ sở hữu, được cấp phép sản xuất, kinh doanh vàng miếng, mua bán vàng trang sức, mỹ nghệ. Doanh nghiệp này cũng thành lập nhiều chi nhánh sản xuất, kinh doanh vàng trên cả nước.

Trong đó có Xí nghiệp nữ trang Tân Thuận, gồm 2 xưởng sản xuất là Xưởng vàng (sản xuất vàng miếng mới và gia công vàng móp méo không đủ tiêu chuẩn lưu hành từ nguồn nguyên liệu do Ngân hàng Nhà nước - NHNN cung cấp) và Xưởng nữ trang (sản xuất vàng trang sức mỹ nghệ theo đơn đặt hàng của các phòng kinh doanh nữ trang sỉ và lẻ).

Cơ quan tố tụng xác định, quá trình thực hiện chức năng, nhiệm vụ được NHNN giao trong việc sản xuất, gia công lại vàng miếng SJC móp méo, sản xuất vàng nhẫn SJC; bán vàng miếng SJC bình ổn giá, được chủ động xác định giá vàng miếng SJC, Lê Thúy Hằng cùng đồng bọn đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn được giao, thực hiện nhiều hành vi phạm tội để thu lợi bất chính, gây thiệt hại cho Công ty SJC hơn 107 tỷ đồng.

Nâng khống định mức hao hụt để chiếm đoạt vàng

Theo quy định, từ tháng 8/2012, NHNN giao Công ty SJC gia công vàng miếng và phê duyệt giá gia công 50.000 đồng/miếng loại 1 lượng.

Tháng 5/2024, Công ty SJC được giao gia công 10 tấn vàng miếng từ nguồn vàng nguyên liệu của NHNN. Thời điểm này, quy định về định mức hao hụt sản xuất vàng miếng số lượng từ 1.001 sản phẩm trở lên của Công ty SJC là 0,00007 chỉ/sản phẩm.

Với vai trò là Tổng giám đốc, Lê Thúy Hằng chỉ đạo Trần Hiền Phúc soạn công văn gửi NHNN, báo giá gia công với 4 mức chi phí theo số lượng vàng sản xuất hàng ngày, từ 141.631 đồng đến 202.881 đồng/sản phẩm. Trong đó, định mức hao hụt vàng cho sản xuất vàng miếng số lượng từ 1.001 sản phẩm trở lên là 0,0005 chỉ/sản phẩm, tương đương 40.000 đồng/sản phẩm.

Để có cơ sở báo giá gia công, Lê Thúy Hằng chỉ đạo Mai Quốc Uy Viễn và Trần Tấn Phát soạn thảo và phê duyệt nhiều công văn đề xuất, phê duyệt định mức hao hụt sản xuất vàng miếng số lượng từ 1.001 sản phẩm trở lên là 0,0005 chỉ/sản phẩm, nhưng đề lùi ngày vào đầu tháng 6/2021.

Nhận được hồ sơ, tài liệu do Công ty SJC cung cấp, tháng 5 và tháng 6/2024, NHNN đã ký Phụ lục sửa đổi, bổ sung hợp đồng nguyên tắc gia công vàng miếng với Lê Thúy Hằng, Tổng giám đốc Công ty SJC, trong đó quy định đơn giá gia công vàng miếng SJC là 148.057 đồng/lượng.

Sau khi được NHNN giao 2 đợt tổng cộng 10 tấn vàng nguyên liệu, các bị cáo tại Xưởng vàng SJC đã áp dụng định mức này.

Quá trình sản xuất, hàng ngày, căn cứ vào số vàng hao hụt thực tế, Đoàn Lê Thanh tính toán, lấy ra phần vàng hao hụt dôi dư đưa cho Trần Tấn Phát. Kết thúc 2 đợt sản xuất, Đoàn Lê Thanh đã giao cho Trần Tấn Phát tổng cộng 91 lượng vàng.

Cùng với đó, cuối mỗi đợt sản xuất, Trần Tấn Phát chuyển số vàng trên cho Xưởng vàng sản xuất thành vàng nhẫn SJC loại 5 chỉ, rồi đưa cho Lê Thúy Hằng và một số được giữ lại cho các đồng phạm, không nộp lại Công ty SJC.

Căn cứ theo giá vàng nhẫn SJC mua vào thấp nhất ngày 31/8/2024 do Công ty SJC niêm yết là 77.300.000 đồng/lượng, cơ quan tố tụng xác định, tổng số 91 lượng vàng nhẫn SJC các bị cáo này đã tham ô trị giá hơn 7 tỷ đồng.

Không những thế, trong quá trình quét đãi nhà xưởng định kỳ (thực hiện 12 tháng/lần theo quy định của Công ty SJC nhằm thu hồi vàng vụn, bám dính tại nhà xưởng), các bị cáo tại Xưởng vàng đã thu được hơn 4,8 lượng vàng.

Cùng với 13 lượng vàng giữ lại để nộp hao hụt, Trần Tấn Phát đã gom lại thành gần 18 lượng, sau đó nấu thành 3 cục vàng nhỏ để đưa cho Lê Thúy Hằng, không nộp lại Công ty SJC. Số vàng này Hằng đưa cho cấp dưới bán, thu được gần 1,4 tỷ đồng.

Lập khống chứng từ để tạo lỗ “ảo”

Liên quan tới vụ án này, Cơ quan tố tụng cũng phát hiện Lê Thúy Hằng chỉ đạo lập lại chứng từ mua cao - bán thấp tại SJC, chi nhánh miền Trung để tạo lỗ khống, chiếm đoạt tiền.

Cụ thể, cuối tháng 3/2024, nhận thấy SJC, chi nhánh miền Trung kinh doanh có lãi, với mục đích chiếm đoạt tài sản, Lê Thúy Hằng đã chỉ đạo Hoàng Lệ Huê, thời điểm này là Giám đốc SJC, chi nhánh miền Trung, rút bớt lãi bằng cách điều chỉnh chứng từ, tạo khoản lỗ, rút phần tiền chênh lệch.

Thực hiện yêu cầu trên, Hoàng Lệ Huê đưa ra cách thức lập “khống” phiếu mua vàng (với giá cao) và hóa đơn bán vàng ra (với giá thấp) hoặc chỉnh sửa, hủy chứng từ mua vàng giá thấp, lập lại chứng từ mua vàng giá cao, tạo khoản lỗ nhằm rút tiền chênh lệch.

Thủ đoạn của Huê là đưa ra thông tin giá, ấn định số lượng vàng mua, bán trên cơ sở giá mua bán vàng do Công ty SJC niêm yết nhưng trong ngày có thời điểm giá biến động, sau đó thông báo cho cấp dưới chỉ đạo các nhân viên tại cửa hàng lập “khống” các chứng từ mua bán hoặc chỉnh sửa chứng từ mua bán vàng để tạo khoản lỗ, ký hoàn thiện trên các mục trên chứng từ.

Đến cuối ngày, Nguyễn Thị Thu Hiền, Cửa hàng trưởng Cửa hàng 193 - Hùng Vương (thuộc SJC miền Trung) chuyển cho thủ quỹ tập hợp toàn bộ chứng từ rồi đóng dấu “đã chi tiền” vào phiếu mua hàng và đóng dấu “đã thu tiền” vào hóa đơn bán hàng lập khống.

Các bị cáo này cũng đóng dấu “đã thu tiền” vào chứng từ được lập, chỉnh sửa lại và rút số tiền chênh lệch đưa cho Hoàng Lệ Huê. Sau khi hoàn thiện, các chứng từ khống, bị chỉnh sửa này được cửa hàng chuyển lên SJC, chi nhánh miền Trung để ký hoàn thiện, hợp thức trước khi nhập vào phần mềm kế toán để Công ty SJC theo dõi, quản lý.

Cơ quan tố tụng xác định, với phương thức, thủ đoạn nêu trên, từ ngày 3/4/2024 đến ngày 12/6/2024, Hoàng Lệ Huê, Nguyễn Thị Lộc, Nguyễn Thị Thu Hiền, Nguyễn Thị Mỹ Liên, Nguyễn Thị Lộc Mận đã thực hiện hành vi sử dụng thông tin của 121 khách hàng đã giao dịch để lập “khống” 139 phiếu mua hàng, mua 3.815 lượng vàng giá cao, với tổng giá trị hơn 320 tỷ đồng.

Cùng với đó, các bị cáo sử dụng thông tin của 170 khách hàng đã giao dịch để lập khống 200 hóa đơn điện tử bán hàng, bán 3.815 lượng vàng này với giá thấp, với tổng giá trị hơn 317 tỷ đồng, tạo khoản lỗ, chiếm đoạt của SJC, chi nhánh miền Trung hơn 3 tỷ đồng.

Không những thế, các đối tượng này còn hủy bỏ 8 phiếu mua hàng thực tế của 8 khách hàng, mua 139,2 lượng vàng, với đơn giá từ 75 triệu đồng đến 86 triệu đồng, tổng giá trị gần 11,6 tỷ đồng, sau đó lập lại 8 phiếu mua hàng mới, mua số vàng trên với giá từ 76,2 đến 87,6 triệu đồng, tổng giá trị hơn 11,7 tỷ đồng, tạo khoản lỗ, chiếm đoạt của SJC, chi nhánh miền Trung hơn 116 triệu đồng.

Trong các vụ việc trên, tổng số tiền các bị cáo chiếm đoạt của SJC, chi nhánh miền Trung là 3,27 tỷ đồng, trong đó Hằng chiếm hưởng hơn 2,1 tỷ đồng; các bị cáo khác cũng được chia từ hàng chục tới vài trăm triệu đồng, tùy vị trí.

Huệ Nguyễn