Thông tin mới về con tàu cổ trồi lên ở bờ biển Hội An

Sáng 9/11, trao đổi với Tiền Phong, ông Phạm Phú Ngọc - Phó giám đốc Trung tâm Bảo tồn Di sản Văn hóa thế giới Hội An - cho biết cơ quan chức năng đã ghi nhận thêm nhiều thông tin quan trọng về con tàu cổ trồi lên ở bờ biển Hội An.

Cơ quan chuyên môn ghi nhận thêm nhiều thông tin quan trọng từ con tàu đắm trồi lên ở bãi biển Hội An.

Ghi nhận chi tiết con tàu xuất lộ

Trong đợt mưa lũ lớn do chịu ảnh hưởng của cơn bão số 12 (bão Fengshen), sóng đánh gây sạt lở nghiêm trọng bờ biển đã làm xuất lộ lại con tàu sau thời gian bị mất dấu.

Sáng 8/11, Trung tâm Bảo tồn Di sản Văn hóa thế giới Hội An đã khảo sát và ghi nhận hiện trường các chi tiết của tàu xuất lộ khá nhiều, chiều rộng tàu đo được hơn 5 m, chiều dài phần xuất lộ hiện đo được 17,4 m và kích thước chiều dài có thể chưa kết thúc do còn bị vùi lấp dưới cát, các chi tiết giang, ván be, vách ngăn, lô... thể hiện khá rõ.

Hình ảnh con tàu cổ lộ diện rõ nhất sau mưa bão

Trước đó, di vật tàu đắm tại khu vực ven biển Thịnh Mỹ, phường Hội An Tây, thành phố Đà Nẵng đã được UBND tỉnh Quảng Nam (cũ) thống nhất chủ trương khai quật khẩn cấp tại công văn ngày 7/2/2024.

Năm 2024, Trung tâm Quản lý Bảo tồn Di sản Văn hóa Hội An (nay là Trung tâm Bảo tồn Di sản Văn hóa thế giới Hội An) đã phối hợp với Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, Bảo tàng tỉnh Quảng Nam (nay là Bảo tàng Đà Nẵng) thực hiện và hoàn thành khảo sát về di vật tàu đắm này.

Kết quả khảo sát và giám định mẫu vật bước đầu cho thấy tàu có kích thước lớn, cấu trúc mạnh mẽ, xây dựng từ loại gỗ có độ bền cao và khả năng chịu lực tốt là gỗ bằng lăng (săng lẻ), kiền kiền và gỗ thông, dùng chất xảm trét ngăn chặn sự xâm nhập của nước vào tàu. Cấu trúc tàu cho phép thực hiện những chuyến hải trình dài ngày như hoạt động thương mại trên biển hoặc hải chiến.

Tuy nhiên vì một số lý do khách quan, kết quả xác định niên đại tuyệt đối bằng C14 của tàu chưa cho kết quả, song với vị trí phát hiện con tàu từng nằm sâu trong đất liền, cùng sự tương đồng sâu sắc về các đặc điểm cấu trúc, kỹ thuật thi công cùng vật liệu xây dựng với các con tàu đắm truyền thống Biển Đông đã phát hiện trong vùng biển Đông Nam Á, cho thấy, khả năng cao con tàu có niên đại giữa cuối thế kỷ XIV đến thế kỷ XVI.

Đề xuất khai quật khẩn cấp

Từ sau giai đoạn xuất lộ đầu tiên, con tàu tiếp tục bị bồi lấp sâu dưới lớp cát biển. Vừa qua, trong đợt mưa lũ lớn do chịu ảnh hưởng của cơn bão số 12 sóng đánh gây sạt lở nghiêm trọng bờ biển đã làm xuất lộ lại con tàu.

Hình ảnh con tàu cổ trồi lên ở bãi biển Hội An sau bão

Theo lãnh đạo Trung tâm Bảo tồn Di sản Văn hóa thế giới Hội An, hiện trạng vị trí con tàu, mực nước biển lên xuống theo ngày kéo theo việc con tàu cũng bị bồi lấp cát rồi xuất lộ thường xuyên. Trung tâm hiện đã có một số biện pháp bảo vệ tạm thời như cắm biển cấm vào khu vực vị trí con tàu, liên lạc một số người dân địa phương hỗ trợ trông coi diễn biến bồi lấp của con tàu để thông tin về Trung tâm.

Đồng thời đơn vị cũng có văn bản gửi UBND phường Hội An Tây đề nghị địa phương phối hợp theo dõi, có biện pháp bảo vệ, tuyên truyền, vận động người dân và du khách tham gia bảo vệ những vết tích đang phát lộ, không tự ý đào bới tại khu vực này.

"Trước tình hình bờ biển sạt lở nghiêm trọng, đồng thời việc dị vật thường xuyên xuất lộ chịu tác động của các yếu tố thời tiết bất lợi gây ra tình trạng hư hại nếu không có biện pháp bảo quản, vấn đề bảo vệ an toàn hiện trạng khi tàu xuất lộ cũng gặp nhiều khó khăn. Do đó, Trung tâm đề xuất thực hiện các thủ tục để tổ chức khai quật khẩn cấp và bảo quản bước đầu di vật này”, ông Ngọc cho biết.

Video: Cận cảnh tàu cổ trồi lên ở bãi biển Hội An.

Hoài Văn