Thống nhất một bộ sách giáo khoa: Chủ trương được đồng thuận

Khi dùng nhiều bộ sách giáo khoa, phụ huynh phải dò theo danh mục của nhà trường để mua từng cuốn

Một bộ SGK cho học sinh cả nước

Việc ban hành quyết định triển khai một bộ SGK thống nhất toàn quốc nhằm thực hiện Nghị quyết số 71-NQ/TW ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo và Nghị quyết số 281/NQ-CP ngày 15/9/2025 ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 71-NQ/TW. Theo các nghị quyết này, từ năm học 2026 - 2027, cả nước sử dụng một bộ SGK thống nhất; đến năm 2030, hoàn thành mục tiêu cung cấp miễn phí SGK cho tất cả học sinh.

Theo Bộ GD&ĐT, việc sử dụng một bộ SGK thống nhất giúp nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về học liệu; hạn chế sự phân mảnh trong tổ chức dạy học; tạo sự liên thông, nhất quán từ lớp 1 đến lớp 12. Đồng thời, đây cũng là cơ sở quan trọng để Nhà nước chủ động chỉnh lý, số hóa SGK, phát triển kho học liệu số mở và triển khai lộ trình miễn phí SGK theo mục tiêu đã đề ra.

Trên cơ sở nghiên cứu các bộ SGK hiện hành và đối chiếu với các tiêu chí lựa chọn, Bộ GD&ĐT quyết định lựa chọn bộ SGK Kết nối tri thức với cuộc sống. Bộ sách này bảo đảm đầy đủ, đồng bộ tất cả các môn học và hoạt động giáo dục ở cả ba cấp học; chất lượng khoa học - sư phạm đã được khẳng định qua thực tiễn triển khai rộng rãi tại 34 tỉnh, thành phố, với quy mô học sinh sử dụng lớn nhất trong các bộ SGK hiện hành. Việc lựa chọn bộ sách này cũng góp phần hạn chế tối đa tác động đến giáo viên, học sinh và phụ huynh, bởi đây là bộ SGK đang được sử dụng ổn định, phổ biến, với cấu trúc bài học và phương pháp dạy học đã quen thuộc đối với đội ngũ giáo viên.

Chủ trương thống nhất một bộ SGK nhận được sự đồng tình, ủng hộ của nhiều giáo viên, phụ huynh và học sinh. Trong những năm triển khai nhiều bộ SGK, không ít phụ huynh phải vất vả tìm mua đủ sách cho con, nhất là khi nguồn cung không đồng đều, dễ nhầm lẫn giữa các bộ. Việc thống nhất SGK trước hết tạo thuận lợi rõ rệt cho phụ huynh trong việc chuẩn bị sách vở đầu năm học. Đồng thời, việc trao đổi, sử dụng lại SGK giữa học sinh khóa trước với khóa sau cũng thuận lợi hơn khi cùng một bộ sách được sử dụng thống nhất, góp phần giảm áp lực kinh tế cho phụ huynh.

Chị Phạm Thị Ngọc Bích (phường Vỹ Dạ) chia sẻ: “Việc sử dụng một bộ SGK sẽ thuận lợi hơn trong mua sắm sách đầu năm học. Những năm qua, tôi phải chạy khắp các nhà sách để tìm mua đủ sách cho con, có môn dùng bộ này, môn lại dùng bộ khác, sách thường về nhỏ giọt. Khi con làm mất sách hoặc muốn quyên góp cho học sinh vùng lũ tìm cũng rất khó vì không đúng bộ. Tôi cũng kỳ vọng lộ trình tiến tới miễn phí SGK sẽ sớm được thực hiện”.

Phụ huynh, học sinh chọn mua sách đầu năm học

Thuận lợi, tiết kiệm

Thầy giáo Trần Văn Toản, Tổ trưởng bộ môn Ngữ văn, Trường THPT chuyên Quốc Học - Huế cho rằng, chủ trương sử dụng một bộ SGK thống nhất xuất phát từ nguyện vọng của phần đông phụ huynh và học sinh. Thực tiễn cho thấy, việc cùng lúc sử dụng nhiều bộ SGK gây ra nhiều tốn kém, lãng phí. Việc mỗi địa phương, mỗi trường học lựa chọn bộ sách khác nhau, bên cạnh vai trò của hội đồng lựa chọn SGK, còn chịu tác động từ hoạt động giới thiệu, tiếp thị của các nhà xuất bản. Các đợt tập huấn theo từng bộ SGK riêng lẻ cũng làm phát sinh chi phí và tiêu tốn không ít thời gian của đội ngũ giáo viên. Việc thống nhất một bộ SGK sẽ góp phần giảm đáng kể chi phí xã hội cho việc mua sắm, thay mới sách hằng năm.

Tại TP. Huế, tỷ lệ các trường học sử dụng bộ SGK Kết nối tri thức với cuộc sống hiện khá cao so với hai bộ SGK còn lại, vì vậy việc lựa chọn bộ sách này được đánh giá sẽ không gây xáo trộn lớn trong tổ chức dạy học. Với những trường đang sử dụng bộ SGK Cánh Diều hoặc Chân trời sáng tạo, sự điều chỉnh trong năm học tới cũng được nhận định là không ảnh hưởng nhiều. Cô Lê Thị Ly Na, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Lê Lợi (phường Thuận Hóa) cho biết, các bộ SGK hiện hành đều đã được thẩm định, bảo đảm chất lượng và đáp ứng yêu cầu của Chương trình GDPT 2018. Tại trường tôi, khối 1 học sách Cánh Diều, khối 2 học sách Kết nối tri thức với cuộc sống vẫn bình thường. Kết thúc 1 năm học là hoàn thành khung chương trình như nhau.

Với giáo viên, việc sử dụng một bộ SGK thống nhất giúp giảm sự phân mảnh học liệu, tạo điều kiện thuận lợi cho tổ chức dạy học. Giáo viên tiếp cận nội dung chương trình theo cùng một thiết kế sư phạm, thống nhất về thuật ngữ, cấu trúc bài học và chuẩn kiến thức - kỹ năng. Công tác tập huấn, bồi dưỡng vì thế cũng được triển khai đồng bộ, tiết kiệm chi phí và hiệu quả hơn. Theo thầy Trần Văn Toản, khi thực hiện một bộ SGK thống nhất, giáo viên và nhà quản lý giáo dục sẽ giảm đáng kể áp lực trong xây dựng đề kiểm tra, đánh giá cũng như trong công tác chỉ đạo, điều hành chuyên môn, thay vì phải so sánh, đối chiếu nội dung giữa nhiều bộ sách khác nhau.

Trao đổi về chủ trương này, thầy giáo Ngô Đắc Dũng, Hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn Trường Tộ cho biết, việc triển khai một bộ SGK thống nhất là định hướng đúng. Trong giai đoạn chuyển tiếp của chương trình mới, thói quen học tập của người dân vẫn coi SGK là tài liệu chuẩn, vì vậy việc thống nhất một bộ SGK sẽ phù hợp hơn với thực tiễn và văn hóa tiếp cận giáo dục của xã hội. Cũng theo ông, việc quay lại sử dụng một bộ SGK thống nhất không làm hạn chế sự sáng tạo trong dạy học. Chương trình GDPT 2018 quy định rõ yêu cầu cần đạt, còn SGK là nền tảng để học sinh tự đọc, tự học và củng cố kiến thức. Giáo viên và học sinh vẫn có thể khai thác thêm các tài liệu khác để mở rộng và làm sâu nội dung bài học.

Bài, ảnh: MINH HIỀN